Kocaeli’nin merkez ilçesi İzmit’tedir. Müze, İzmit ilçesinin Kozluk Mahallesi’ne bağlı İstasyon Caddesi üzerinde eski gar alanında yer almaktadır. Yirmi bir dönümlük Eski Gar alanındaki müzenin planı Alman Otto Ritter tarafından çizildi. Alan içerisindeki yapılar ise 1873 ile 1910 yılları arasında inşa edildi. Kocaeli Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, iki bölümden oluşmaktadır. Bölümlerden biri arkeoloji ve etnografya alanı, diğer alan ise ana müze tarafıdır. Günümüzde kullanımda olup, hizmet veren eski gar ve ambar binaları bir bütün halinde değerlendirilerek tüm binaların restorasyon çalışmaları tamamlandı. Yapılan yenileme çalışmalarının ardından eski gar binası, Kocaeli Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu olarak hizmet vermektedir. Bu devasa alanın eski demiryolu güzergâhında olması sebebiyle de düzenlenen vagon restoran Türkiye’de ilk olma özelliği taşımaktadır. Şimdilerde Arkeoloji ve Etnografya Müzesi olarak hizmet veren alan içinde tamir atölyesi, su deposu, lojman binası yer almaktadır. Arkeolojik ve etnografik eserlerin sergilenmesi için de alanda bulunan iki adet tekel deposu birleştirilerek teşhir salonları oluşturularak hizmete açıldı.

Müze alanındaki Arkeoloji ve Etnografya Müzesi’nde; Paleolitik, Helenistik, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait eserler sergilenmektedir. Müze içinde sergilenen eserler Kocaeli ve çevre illeri ile ilçelerinden çıkan eserlerden oluşmaktadır. Alan içerisinde yer alan ve 2004 yılında restorasyon çalışmalarına başlanarak 2007 yılının başlarında ziyarete açılan Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, teşhir salonlarının yanı sıra, zaman zaman organizasyonların düzenlendiği 130 kişilik bir konferans salonuna da sahiptir. Kocaeli Arkeoloji ve Etnografya Müzesi içinde sergilenen önemli eserler şu şekilde sıralanmaktadır: Sokrates Büstü, Sokrates’in mermer büstüdür. Yorgun Herakles Heykeli, yorgun Herakles Heykeli Roma dönemine ait günümüze ulaşabilen en büyük, en ihtişamlı heykellerden biridir. Antonius Pius Büstü, Roma İmparatorluğu’nun en iyi imparatorlarından biri olan Antonius Pius’un büstüdür. Hadrianus portre stilinin devamı niteliğinde özellikler taşımaktadır. Ellili yaşlarında, kendine güveni açıkça hissedilen bir biçimde tasvir edilen portrede, plastik öğelerin vurgulanışı dikkat çekici bir özellik taşıyor. Basılıkos ve Kyron’un Mezarları, büyük olan Lahit 70 yaşında ölen Kyron’a aittir. Mezarı karısı ve çocukları tarafından yaptırıldı. Küçük olan mezarın sahibi Basılıkos’dur. Basılıkos, 20 yaşında hayata veda etti. Mezarının üzerinde Kimdir burada yatan, ey yolcu, bir sor ve tanı, yazmaktadır. Altın Taç; Altın işçiliğini yansıtan bir taçtır. Müzede 2016 yılında hizmete açılan müze eğitim atölyesi bulunmaktadır. Bu alan, okulöncesi dönem öğrencilerine ve öğretmenlerine ilişkin görsel sanat çalışmaları ve ilkokul öğrencileri için düzenlenen etkinliklere ev sahipliği yapmaktadır. Müze, sadece dini bayramların birinci günü saat 13.00’e kadar kapalı, diğer günler ise açıktır.