Kıyamet Turizmi
Kavram Turizm Çeşitleri Üretim Yönetimi ve Pazarlama
-
2019
Alternatif turizm türlerinden biri olan kıyamet turizmi; “İnsanların, nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan hayvan ve bitki türlerinin yanı sıra doğal, kültürel ve tarihi güzellikleri, onlar yok olmadan görme arzusu neticesinde ortaya çıkan turizm türü” veya “Turistlerin, yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olan çevre veya deniz manzaralarını, doğal ve/veya sosyal mirasları özellikle aradıkları ve ziyaret ettikleri turizm türü” şeklinde tanımlanabilir. Literatürde kıyamet turizmi (doom tourism/doom of tourism) ile eş anlamlı olarak kullanılan diğer kavramlar arasında son şans turizmi (last chance tourism), iklimin belirleyici olduğu durumlarda iklim turizmi (climate tourism), yok olmadan önce gör (see it before it disappears), iklim değişikliği gezisi (climate-change sightseeing) ve yok oluş turizmi (extinction tourism) gibi kavramlar da yer almaktadır.
Kıyamet turizminin ortaya çıkmasının ardında yatan temel sebepler arasında küresel ısınmaya bağlı olarak ortaya çıkan iklim değişikliği ve hava kirliliği, deniz kirliliği, ormanların yok edilmesi gibi çevre sorunları yer almaktadır. Söz konusu bu sorunlar, dünyanın farklı bölgelerinde yaşayan çeşitli hayvan türlerinin, turistik açıdan önem taşıyan doğal, tarihi ve kültürel özellikleri ile ön plana çıkan destinasyonların orta ve uzun vadede varlığını tehdit etmektedir.
Avustralya’nın Kuzeydoğu kıyısında yer alan, 1981 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi’ne dâhil edilen ve nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan yeşil kaplumbağa ve denizineği (dugong) gibi canlıların yaşadığı Büyük Set Resifi; Afrika’nın en yüksek dağı olan Kilimanjaro Dağı; İtalya’nın gözde turistik destinasyonlarından biri olan Venedik; nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan ve dünyadaki yaklaşık 880 dağ gorili popülasyonunun 400 tanesinin yaşadığı Bwindi Milli Parkı; dev kaplumbağalar, deniz iguanası, Galapagos pengueni ve uçamayan karabatak gibi endemik canlılara ev sahipliği yapan Galapagos Adaları dünyanın önde gelen kıyamet turizm unsurları arasında yer almaktadır.
Referanslar
Gülbahar, O. (2008). Küresel Isınma, Turizme Olası Etkileri ve Türkiye, KMU İİBF Dergisi, 10 (15): 160-198; Lemelin, R. H., Stewart, E. and Dawson, J. (2012). An Introduction to Last Chance Tourism. İçinde; Raynald Harvey Lemelin, Jackie Dawson and Emma Stewart (Editörler) Last Chance Tourism: Adapting Tourism Opportunities In A Changing World (ss. 1-9). Londra: Routledge Taylot & Francis Group; Yıldız, S. (2018). Yok Oluştan Doğan Turizm: Kıyamet Turizmi (Doom Tourism), Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5 (5): 224-241.