Kendin Pişir Kendin Ye
Gastronomi
-
2019
Mangal olarak tanımlanan araçla yapılan kebap ve ızgara türü yemekler, Türk mutfağının geleneksel lezzetlerini oluşturmaktadır. Türk Dil Kurumu mangal kavramını, “Isınmaya, bir şey pişirmeye yarayan, sac, bakır veya pirinçten, türlü biçimlerde üstü açık ayaklı ocak, korluk” şeklinde tanımlanmaktadır. Restoranlarda sıklıkla kullanılan bir pişirme aracı olan mangalı kullanmak deneyim ve ustalık gerektirmektedir. Geçmişten beri Türk restoranlarında müşteriler tarafından verilen siparişler, mangalı kullanan usta tarafından pişirilir ve restoran personeli tarafından masalara servis edilmektedir. Ancak son yıllarda bu durumun tersi bazı uygulamalar da ortaya çıkmış durumdadır. Bu uygulamalardan veya hizmet sunum şekillerinden biri de Kendin pişir kendin ye şeklindeki uygulamadır.
Kendin pişir kendin ye konseptteki restoranlarda müşteri, pasif konumdan aktif konuma geçmektedir. Geleneksel restoranlarda (müşterinin pasif olduğu tüm restoranlar) olduğu gibi yiyecekler usta bir kişi tarafından pişirilip masaya servis edilmemektedir. Aksine yiyecekler müşterinin masasına pişirilmeden (çiğ bir şekilde) servis edilmekte ve bu yiyecekler (beyaz ve kırmızı etler) müşteri tarafından kendisine sağlanan masada pişirilmektedir. Bu pişirme sırasında istek halinde usta kişiler tarafından yardım sağlanabildiği gibi pişirme işlemi tamamen ustaya da bırakılabilir. Ya da geleneksel restoranlarda olduğu gibi istek halinde yiyecekler, müşteriler için pişirilerek masalarına servis edilebilir. Bu tür restoranlarda müşteri üretim sürecine dâhil edilerek orak bir üretim gerçekleştirilir, müşteri için farklı bir deneyim sağlanır ve müşterinin tatmin düzeyi arttırılmaktadır.
Kendin pişir kendin ye konseptine sahip restoranların masaları da diğer geleneksel restoranların masalarından oldukça farklıdır. Bu masalar genellikle yuvarlak olup ortasında da pişirmek için mangal bulunmaz. Bu masa şekli sözü edilen konsept için en ideal masa şekli olarak değerlendirilir. Özellikle yiyeceklerin rahat bir şekilde pişirilmesi, bütün masadakilerin bu pişirme deneyimine ortak olabilmesi için yuvarlak masalar daha uygundur. Ayrıca iyi bir iletişim ve sosyalleşme ortamı için bu tür masaların diğer köşeli masalardan daha etkili olduğu belirtilmektedir.
Kendin pişir kendin ye kopnseptine sahip restoranlar, genellikle mangal türü ocakların kullanıldığı restoranlardır. Dolayısıyla bu konsept, mangal türü pişirme yöntemlerinin kullanıldığı geleneksel restoranlar için de uygun bir konsept olarak dikkat çekmektedir. Restoran tüketicilerinin farklılık arayışı, ilgi ve alakası, geleneksel restoran türündeki yoğun rekabet vb. durumlar bu tür restoranların sayısının gün geçtikçe artmasını sağlamakta ve daha çok görünür kılmaktadır. Birçok farklı restoran türünü aynı yerde bulunduran alışveriş merkezlerinde de bu tür konsepte sahip restoranların olduğu bilinmektedir.
Referanslar
Gürcan, D. ve Özcan, A. C. (2014). Turkish Cuisine as a Cook It Yourself Design Experience, Journal of Hygienic Engineering and Design, 6: 159-165; http://www.hurriyet.com.tr/lezizz/dumani-uzerinde-istanbulun-kendin-pisir-kendin-ye-mekanlari-36920674, (Erişim tarihi: 12.12.2019); http://www.milliyet.com.tr/ekonomi/avm-de-kendin-pisir-kendin-ye-konseptiyle-mangal-donemi-1569379, (Erişim tarihi: 12.12.2019); http://sozluk.gov.tr/, (Erişim tarihi: 12.12.2019)