Kaunos Kral Mezarlığı
Doğal ve Kültürel Miras Mezarlık Alanı
-
2019
Büyük Kral Kaunos’un isteği üzerine isminin ve uygarlığının uzun yıllar anılması için yaptırılan krallık lahitleridir. Köyceğiz’in Çandır Köyü’nde yer alan Kaunos Kral Mezarları yaklaşık 2.800 yıllık bir geçmişe sahiptir. O dönemde yaşayan insanların inancına göre kral kaya mezarlarının yüksek yerlere yapılma sebebi kralların ve önemli inanların tanrıya yakın olmasının istenmesidir. Bu lahitler günümüzde Kaunosluların gömme geleneği ile ilgili önemli bilgiler sunmaktadır.
Dalyan tarafından da görünen Kral Kaya Mezarları MÖ IV. yüzyılda yapılmasına rağmen Roma döneminde de kullanılmıştır. Lykia türü mezarların içinde ölülerin üzerine yatırıldığı üç taş yatak yer almaktadır. Cephede iki İon Sütunu, sütunların üzerinde ise friz ve alınlık bulunmaktadır. Alınlıkların birinde aslan kabartmaları görülmektedir. Mezar odaları yapılırken aynı zamanda mezar odasının dışından dağda oyuldu ve böylece mezar dağdan bağımsız hâle getirilmiştir. Dalyan her ne kadar topografik olarak düz bir arazi üzerine kurulsa da kral mezarlığının yüksek bir kayaya yapılmasının amacının kralın öldükten sonra bile kurduğu şehrini sonsuza kadar izleyebilmesi olduğuna inanılmaktadır. Ayrıca Kral Mezarlarına sadece aynı anda tek bir kişinin ulaşabilmesinin de mezara bir tapınak havası vermek amacıyla yapıldığı düşünülmektedir. Ancak hangi aletler kullanılarak o kayaların dekoratif bir şekilde oyulduğu hiç bir zaman tam olarak çözülemiyor.
Büyük İskender’in ya da Perslerin saldırısı nedeniyle yarım kaldığı düşülen en büyük mezarla birlikte görenleri oldukça etkileyen altılı grup kaya mezarlığı, Kaunos’taki mezar çeşitleri arasında en dikkat çekendir. Tapınak cepheli bu kaya mezarı tipinin dışında, yine kaya içine oyulan dikdörtgen şeklinde derin oyuk mezarlar, nişler ve lahitler, yerleri özel olarak belirlenen anıt mezarlar ve şehir surunun dışındaki yamaçlar üzerinde bulunan sandık mezarlar kentteki mezar tiplerinin çeşitliliğini göstermektedir.
Tapınak cepheli olan kaya mezarları basamaklarla çıkılan bir ön odaya ve bir kapıyla açılan mezar odalarına sahiptir. Kare şeklindeki mezar odalarının yan ve arka duvarları önünde ölü yatakları inşa edilmiştir. Bunların bazılarında burada yakılan ölü kişiden kalanların içine konulduğu kapların yerleştirilmesi için küçük nişler yapılmıştır. Bu nişler tapınak cephesi şeklinde biçimlendirilen plakalarla kapatılmıştır. Sandık mezarların uzun yan kenarları çoğunlukla boyları birbirine eşit plaka blokların dik konulmasıyla yapılmıştır. Biri ana kayaya cepheli dar yüzleri genelde tek bir blok oluşturmuş ve üzerleri büyük sal taşlarıyla kapatılmıştır. Sal taşlarının üzeri öncelikle toprak bir tabakayla kapatıldı ve üzeri çakıl taşıyla hazırlanan kalın bir harçla örtülmüştür. Kaunos Kral Mezarlığı’nın özellikle öne çıkan tapınak cepheli mezarlıklarıyla Anadolu’da bulunan diğer kaya mezarlarından mimari olarak farklı olduğu ileri sürülmektedir. Bu tarihi güzellik ışıklandırıldığı için geceleri de ayrı bir büyüye sahiptir.
Referanslar
Dalyan Rehberi. (2019). Dalyan Kaya Mezarları, http://www.dalyaninfo.com/Dalyan/dalyan_kaya_mezar.html, (Erişim tarihi: 10. 10. 2019).