Karadeniz Lokantası

Yeme-İçme İşletmesi Lokanta

(Ankara, 1934 – 1994)

Kasım Gültan, 1900’lerin başında Rize Çamlıhemşin ilçesine bağlı Ortan Köyü’nden Rusya’ya pek çok Hemşinli gibi çalışmak için gitti ve birikimiyle Türkiye’ye döndü. O dönemde Maliye Bakanlığı’nda çalışan Osman Gültan Ankara’da özellikle kamu çalışanlarının yeme içme ihtiyaçlarını gidermek için bir lokanta açılmasını aile üyelerine tavsiye etti. Böylece Kasım Gültan kardeşi Ahmet Gültan ve Haydar Tekin ile birlikte üç ortak Ulus’ta ilk lokantayı açtılar. İlk lokanta, Maliye Bakanlığı’nın hemen arkasında yer alan İsmet Paşa’da açıldı. Müşterileri çoğunlukla memur, orta gelirli esnaf ve öğrencilerden oluşuyordu. Dünya mutfaklarından farklı kültürlerin de bir arada sunulmasıyla lokanta kısa zamanda gözde lokantalarından biri haline geldi. Memurlar, bakanlar, yöneticiler, siyasi lider ve bürokratların öğle yemeği için en çok tercih ettikleri lokantalar arasında yer aldı. 1959 yılına dek hizmet vermeye devam etti. Ankara’da Ulus meydanından Bentderesi kavşağına kadar olan kısımda yapılan istimlak çalışmaları lokantanın kapanmasına neden oldu. Kasım Gültan, 27 yıl emek verdiği lokantayı oğlu İrfan’a bıraktı ve memleketine döndü. Aile emanetine sahip çıkması gerektiğini düşünen İrfan Gültan, Abdullah Yücel ile birlikte İzmir ile Necatibey caddelerinin kesiştiği yerde bir arsa satın aldı. Buraya müstakil olarak bahçeli bir yapı inşa etti ve lokantayı burada tekrar açmaya karar verdiler. 1969 yılına kadar faaliyet gösteren lokantaya ek olarak, o yıllarda Gençlik Parkı’nın düzenlenmesi ve yerel idare tarafından açılan ihaleler ile parkın içerisinde ikinci bir Karadeniz Lokantası açıldı. Enfrarüj ışıkta piliç çevirme sistemi o dönem, Ankara’da ilk kez Karadeniz Lokantası’nın bu şubesinde servis edildi.

1970 yılında Necatibey şubesi kapatıldı. İrfan Gültan, şimdilerde Dost Kitabevi’nin yer aldığı binanın arsasını satın aldı. Bu arsa üzerine alt katı lokanta olacak şekilde sıfırdan bir bina inşa etti. Lokantanın içi ve dış mimarisi Devrim Erbil tarafından vitray camlar, cam kapı ve modern seramiklerle tasarlandı. Yeni ve modern lokantada hizmet devam etti. Lokanta’nın menüsü hem yerel yemeklerin hem de dünya mutfağı yemeklerinin birlikte sunulduğu bir hizmet anlayışıyla sürdürdü. Müşterilerinin çoğu kısa öğle aralarında yeme içme ihtiyaçlarını karşılamak üzere geldikleri için her gün çıkan standart yemekler verildi. Karadeniz Lokantası’nın özellikle sonraki yıllarda Ankara’da açılan benzer işletme sahipleri ve çalışanlarının yetiştiği ve eğitildiği bir yer olarak değer gördü. İlk başlarda çalışan sayısı az olsa da sonraki yıllarda bu sayı 60 kişiye kadar çıktı. Tavukçu Lokantası sahibi İsmail Poyraz, ilk lokanta çalışanlarından biri olarak sonraki yıllarda kendi işletmesini açtı. İrfan Gültan, 1989 yılında lokantayı çalışanlarına bıraktı. 1994 yılında yiyecek-içecek hizmetlerinin nitelik değişimi ve mali sıkıntılardan dolayı lokanta kapandı.

Yararlanılan Kaynaklar

Dursun, M. T. (2019). Karadeniz Lokantası. İçinde; N. Kozak, (Editör), Dünden Bugüne Ankara: Otel, Lokanta, Pastane, Turizm (221-234 ss.). Ankara: Detay Yayıncılık; İşcen, Y. (2013). Anafartalar Caddesinin Gelişimi ve Kentlik Bilinci Bağlamında ‘Cadde Anafartalar Kuyumcuları Platformu’ Örneği. Ankara: Kent Yazıları; Gültan, M. ile 01. 02. 2020 tarihli görüşme. (Görüşen: M. T. Dursun).