Aydın’ın Kuşadası ilçesi sınırları içindeki Kadınlar Denizi mevkiinde konumlanmış olan İmbat Oteli, Kuşadası merkezine üç kilometrelik uzaklıkta yer almaktadır. Mimar Nafi Çil tarafından ilk olarak 1974 yılında; daha sonra kapasite artırımı ihtiyacı üzerine yıkılıp tekrar Mimar Çil tarafından 20 bin metrekare üzerine kurulan 300 odalı otel yerleşkesi olarak tasarlanıp inşa edildi. Otel, yine Mimar Çil’in eseri olan The Grand Blue Sky International Oteli’ne komşudur.
İmbat Oteli’nin yapılarının düz çatılı, prizmatik kütle biçimlenişleri, beyaz yüzeyleri ve modernist detayları modern mimari dilin oluşturulmasına katkıda bulunmaktadır. Yapılardaki dil bütünlüğünü oluşturan unsur, tüm cephelerde aranan ve kapalı hacimle dış mekân arasında eşik bölgesi oluşturan arkadlı balkon koridoru cepheleridir. Bu cephe kimliği arayışı, uluslararası üslubun özellikle otel tipolojisinde görülen petek balkon dokusu anlayışını kırmakta ve modern dile özgün bir yorum getirmektedir.
1974 ve 1983 yıllarında kullanıma açılan Eski ve Yeni İmbat otellerinin mimari dili, Nafi Çil’in arkaik olarak adlandırdığı bir üslubun sonucudur. Buna göre, konaklama birimlerini ifade eden kemerli açıklıklar, ortak ve dolaşım alanlarında görülen kolonad elemanlar bu ifadenin yansımaları olarak görülebilir. Abartılmış geometrik ifadeler geçiş mekânlarında heykelimsi ifadeler oluştururlar. Yapı genelinde yalın ve doğal malzemeler, cephelerde ise kaba sıva (stüko) kullanılan her iki İmbat Otel de betonarme yapım sistemine sahiptir. Nafi Çil’in betimlemesine göre her iki yapı da Akdeniz ve Ege’nin sert güneşinin yarattığı iklimsel koşullara uyum sağlayacak şekilde konumlandırılmış olup, bina kütleleri gölge ve ışık oyunlarına zemin hazırlayan bir platform oluşturur. Kompozisyon ve arazi kullanımı açısından bakıldığında ise, ilk ve ikinci İmbat otelleri arasında ölçek farklılığı vardır. İlk İmbat Oteli’nde iki katlı yapılaşma insan ölçeğine daha yakın bir gelişim gösterirken, ikincisinde kapasite artırımına bağlı olarak dört ila beş katlı bir yapılaşma görülmektedir. Diğer bir deyişle; ilk İmbat Otel’de görülen çevre ile doğal peyzaj içerisinde yedirilmiş olan konaklama yapısı, ikinci İmbat Otel’de büyük bir tatil köyü tesisi ölçeğine ulaşmıştır.
Plan çözümlerinde işleve bağlı rasyonellik dışında dinginlik ve sadelik, hacimlerin temiz ve net detaylarla ifade edilmesi gözlemlenir. Özel mekânlarda sakin cephe ifadeleri, ortak mekânlarda boşluk hissi yaratan yükseklikler sayesinde dinamizm etkisi oluşturur. Bu etki özellikle giriş ve ona bağlı mekânların özelleştirilmesi üzerinden okunur. Çil, mimarlığını şekillendiren en temel etkeni, “zamanın ezip geçiciliğine direndiği düşünülen birtakım arketiplerin ve mekânsal ilişkilerin diğerine göre tinsel boyutuyla daha etkileyici olduğuna ve kullanıcıların yaşamına değer katacağına dair inanç” olarak tanımlamaktadır. Bu bağlamda üslubunu arkaizm’in ve organik mimarlığın içinde yaşadığımız çağın rasyonalizmiyle sentezi'nde oluşturmaktadır. Nafi Çil, modernizmin pek çok ögesini yakalamakla birlikte yerelliği içinde barındırması ve yerel, eleştirel modern ya da eleştirel yöresel mimari bir repertuvar üretmesi nedenleriyle diğer modernist mimarlardan ayrılmaktadır.
Elde edilen planlara göre, ikinci İmbat Oteli’nde yer alan bazı mekanlar yatak blokları, resepsiyon, lobi, restoran, turistik çarşı, diskotek, gece kulübü, depolar ve teknik servisler olarak sıralanabilir. 2004 yılında iç mekânı yenilenmiş olan dört yıldızlı İmbat Oteli’ne ek olarak çeşitli spor salonları, kafe, havuz başı snack bar, sağlık kulübü gibi yeni mekanlar eklendi.
2018 yılında sahipleri Ali Rıza Özbaş ve Erol Özbaş’ın devretmesiyle el değiştiren İmbat Oteli, Kuşadası sakinlerinin belleklerinde yer edinmiş simgesel bir projedir. İlk inşa edildiği dönem de dahil olmak üzere, bir turizm yapısı olarak modern dili başarılı bir şekilde yansıtması nedeniyle Modern Mimarlık mirası kapsamında belgelenmesi önemlidir.
Referanslar
Atmaca Çetin, H., Küreli Gülpınar, E. ve Tuna Ultav, Z. (2019). İmbat Otel. İçinde; DOCOMOMO XIV Türkiye Mimarlığında Modernizmin Yerel Açılımları Bildiri Kitabı (ss. 24-25). Zonguldak: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi; Çil, E. (2015). Nafi Çil. İçinde; Türk Mimarisinde İz Bırakanlar II (ss. 465-476). Ankara: T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yayınları; Çil, N. (2007). Mimar Olmak. İzmir: İzmir Mimarlar Odası Yayınları; Çil, N. ile 25. 03. 2018 tarihinde yapılan görüşme. Görüşenler: E. Küreli Gülpınar, H. Atmaca Çetin); “Ünlü İmbat Otel El Değiştirdi, https://www.turkiyeturizm.com/unlu-imbat-otel-otel-el-degistirdi-56260h.htm, (Erişim tarihi 20.01.2021)