İkinci Londra Dünya Sergisi

Etkinlik Sergi

(Londra, Büyük Britanya, 1 Mayıs 1862-1 Kasım 1862)

Londra’da Kensington Garden’da düzenlenen 1862 Dünya Sergisi, 1 Mayıs 1862-1 Kasım 1862 tarihleri arasında altı ay açık kaldı. 1851 sergisine göre iki misli bir alanda, 52 dönüm üzerine bir ana yapı ve iki yan bölüm olarak kurulan sergiyi altı milyonu aşkın kişi ziyaret etti. Osmanlılara göre sergi binası bir önceki gibi yalnız demir ile billûrdan yapılmış olmayıp kargir olduğundan ol kadar gösterişli değildi. Sultan Abdülaziz’in saltanatının ikinci yılına rastlayan sergide, Osmanlı İmparatorluğunu, sergi komiseri olarak, dönemin sadrazamı Keçecizade Fuad Paşa’nın oğlu Nazım Bey temsil etti.

Mali sebeplerle 1862 Londra Sergisi’ne iştirak etmeyi düşünmeyen Osmanlılar, bu durumun Osmanlı İmparatorluğu’nun ziraat, sanayi ve sanat sahalarındaki ilerlemesinden yabancı devletleri şüpheye düşüreceği endişesiyle vazgeçtiler. Vilayetlerden getirilip İstanbul’da toplanan ürünler, Ticaret Müsteşarı Server Efendi başkanlığındaki bir komisyonca takip edilip seçildi. Sonuçta sergiye Osmanlı iş dünyasından 25 kategoride yaklaşık 800 katılımcı eşya gönderdi. Gönderilen ürünleriyle de 83 kişi ve kuruluş madalya ile taltif edilirken, 44 kişi ve kurumun ürününe de takdir belgesi verildi.

1862 Sergisi’ne tahıl ürünü olarak buğday, arpa, çavdar, mısır, pirinç, tütün, pamuk, ipek, kuru sebze ve meyve götürüldü. 1862 Londra Sergisi’nde zeytin, zeytinyağı, hurma, incir ve kuru üzüm gibi ürünler ayrıca sergilendi. Bu ürünler, yabancılar tarafından bilindi ve dış ticareti yapıldı. İlk kez bu sergide, verimli Osmanlı topraklarında yetişip ilaç ve farko-kimya sektöründe kullanılan bitki, kök, çiçek, meyve ve basit nihai ürünlerden oluşan 500 ürün yer aldı.

Ayrıca, 1851 ve 1855 sergilerinde olduğu gibi devlet fabrikaları ile küçük atölyelerden imal edilen yünlü, ipekli ve pamuklu kumaşlar; İstanbul, İzmir ve Selânik’te yapılan el işlemeleri, halı, seccadeler 1862 Sergisi’nin de gözde ürünleriydi. Türk tekstil sektörü zengin ve renkli kumaş kalitesiyle dikkatleri çekerken, Sergi Komiseri Nazım Bey’in özgün ceket tasarımları ve defilesi de ilkler arasındaydı. Türkiye hakkında yazanlar, bu ceketleri aynı zamanda Türk Sergisi’nin en büyük başarısı olarak not ettiler. Diğer taraftan maden numuneleri arasında ise demir madeni, bakır madeni, gümüş madeni, taş kömürü, potasyum nitrat, şap ve mermer mevcuttu.

Seçkin Osmanlı ürünleri içinde bir mücevher gibi değerlendirilen işlemeli kılıçlar, altın ve gümüş kakmalı özgün desenli silahlar, Uşak, Manisa, Selanik, Şam, Adana ve Filibe’de dokunmuş halılar, mobilya olarak sedir ve yastıklar, sedef ve inci kakma kutular, küçük masalar ve tabureler, pirinç mangal, ayrıca kuyumculuk ve mücevherat örnekleri, özel kokulu hamurdan yapılma pişmiş toprak bilezikler, yasemin ve kehribar çubuklar, işleme dantel ve kehribar çubuklar, işleme dantel ve örgüler, Hereke Fabrikası’nda dokunmuş ipekli ve kadifeler, Edirne oyma ağaç işleri, müzik aletleri, fincan zarfları, sigara kutuları, telkâri objeler, fildişi, bağa, sedef, mercan ve Hindistan cevizi kabuğundan oyma olarak yapılmış küçük eşyalar da bulunuyordu. Bu tip ürünler, Osmanlı klasiğiydi ve sergiyi gezenlerin ilgi ve beğenisini toplayan Osmanlı klasikleriydi.

Yararlanılan Kaynaklar

Germaner, S. (1991). Osmanlı İmparatorluğu’nun Uluslararası Sergilere Katılımı ve Kültürel Sonuçları, Tarih ve Toplum Dergisi, 95: 33-39; Işıklı, A., Balkan, M. (2007). Türk Fuarcılık Tarihi. İstanbul: İFM Yayınları; Kadri Bey. (1279). Tarih-i Sergi-i Berveçh-i Umûmî, Mecmua-i Fünûn, 9: 386-392; Önsoy, R. (1988). Tanzimat Dönemi Osmanlı Sanayii ve Sanayileşme Politikası. Ankara: Türkiye İş Bankası Yayınları; Salaheddin Bey. (2008). Türkiye 1867 Evrensel Sergisi. İstanbul: İFM Yayınları.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Salaheddin Bey. (2008). Türkiye 1867 Evrensel Sergisi. İstanbul: İFM Yayınları.