Gyllius, Petrus

Kişi Yazar Seyyah

(1490 - 1555)

Bir bilim insanı, topograf, tarihçi ve çevirmen olan Pierre Gilles (veya Latince yazılmış metinlerinden bilinen adıyla Petrus Gyllius) Fransa’nın güneyinde yer alan Albi belediyesinin sınırlarında dünyaya geldi (1490). Gençliği ve erken dönem eğitimiyle ilgili fazla bilgi bulunmamaktadır ancak son dönem çalışmaları kendisinin yeni kuşak Fransız hümanistlerinin eğitimini ve heyecanını paylaştığını göstermektedir. Bu doğrultuda her biri Erasmus’un arkadaşı veya öğrencisi ve İtalyan hümanistlerinden olan François Rabelais, Jacques Lefevre d’Etaples ve Guillaume Budé gibi isimlerle ortak noktaları olduğu söylenebilir.

Gilles erken yaşlardan itibaren ihtiyoloji gibi doğa bilimlerine ilgi duydu ve Fransa’nın güney kıyıları ve Adriyatik’teki deniz yaşamını inceledi. Dönemin hümanistlerinden olan Elio Antonio de Nebrija’nın A Dictionary of Place Names ve Lorenzo Valla’nın History of King Ferdinand of Aragon gibi eserlerini düzenledi. Gilles aynı zamanda bir Yunanca-Latince sözlük hazırladı ve Mopsuestialı Theodor’un Commentary on the Twelve Prophets başlıklı çalışması başta olmak üzere birçok eserin çevirisini yaptı.

Gilles’in 1544 ila 1547 arasındaki yılları İstanbul’da geçirip kentle ilgili yazınsal kaynakları topladığı ve kentin fiziki kalıntılarını araştırdığı düşünülmektedir. Parasız kalan Gilles, 1548‘de I. Süleyman’ın İran seferine katıldı. Aynı yıl Osmanlı Devleti’ndeki Fransız elçisi Gabriel d’Aramon ile tanıştı ve onunla birlikte hem Kutsal Topraklara hem de Mısır’a gitti. 1550’de hâlâ d’Aramon ile birlikte olan Gilles İstanbul’a dönüş yaptı ve aynı yıl elçiyle birlikte Fransa’ya geçti. Gilles Fransa’ya dönmesinin hemen ardından Roma’nın güneyine doğru yola koyuldu. Gilles Roma’dayken İstanbul’un tarihiyle ilgili topladığı kaynakları ve notları derlemeye başladı. 1555 yılında İstanbul üzerine yazmakta olduğu kitabını tamamlamak adına önemli yol kat etti ancak mezar taşında yazdığı bilgiye göre 11 gün boyunca ateşlendi ve 05. 01. 1555’te hayatını kaybetti. İstanbul’daki seyahatinin meyvelerini, kendisi öldükten sonra çalışmalarını tamamlayan yeğeni Antoine Gilles aracılığıyla De Bosporo Thracio ve De Topographia Constantinopoleos, et de illius Antiquitatibus başlıklı eserleriyle verebildi.

Yararlanılan Kaynaklar

Reulos, M. ve Bietenholz, P. G. (1986). Contemporaries of Erasmus: A Biographical Register of the Renaissance and Reformation, 2 (Yay. Haz. P. G. Bietenholz ve T. B. Deutscher). Toronto: University of Toronto Press.; http://www.italicapress.com/index278.html, (Erişim tarihi: 18.12.2020).