Gurman

Kavram

Gastronomi, temel özellikleri bağlamında beslenme ile iç içe olsa da sadece fizyolojik ihtiyacı karşılayan besinleri almak adına gerçekleştirilen yiyecek tüketiminden ibaret bir kavram değildir. Yiyeceğin lezzet, tat ve doku gibi nitelikleri ile kalitesine odaklanan gurmeler ve yemenin tarihi, iktisadi ve sosyal yönünün üzerine araştırmalar yapan ve bilimsel yönüne odaklanan gastronomlar, gastronominin fizyolojik anlamda beslenmenin ve yiyecek tüketiminin ötesinde taşıdığı misyon ve anlamı benimsemektedir. Gurman olarak nitelendirilen bireyler ise söz konusu iki grubun aksine yiyeceğin tüketiminde abartıya kaçan, niteliğinden ziyade niceliğine odaklanan kişiler olarak betimlenebilir. Gurman; yiyeceğin sağlık, hijyen, lezzet, sunum gibi özelliklerini göz ardı eden, sosyal ve tarihi yönünü umursamayan ve yalnızca tüketime odaklı, çok yiyen insan olarak tanımlanmaktadır.

Etimolojik olarak gurman, Fransızca gourmand kelimesinden gelmektedir. Bu nedenle yer yer gurme ile karıştırılmaktadır. Bu durumun, gurmenin kelime kökeni olan gourmet kelimesinin yine gourmand sıfatından türemesi nedeni ile gerçekleşebileceği düşünülmektedir. Aynı zamanda gurmelerin zaman zaman yemek deneyiminde aşırıya kaçarak gurman (obur) bir tavır takınmalarının mümkün olması nedeniyle kavramlar arasında bir bağ vardır. Bu duruma gurmandizm adı verilmektedir.

Her ne kadar gurme ve gurman arasında bir bağ olsa da gurmanlar nadiren aşırıya kaçan gurmeler olarak görülmektedir. Genelde gurmanların abur cubur seven, iyi yemekten ve yemeğin sosyokültürel yönlerinden anlamayan, karın doyurma odaklı ve bol yemek tüketen insanlar olarak tanımlandıkları görülmektedir. Gurmanların yemek yemeyi çok sevdiklerinin ve boğazlarına aşırı düşkün olduklarının da bahsi sıklıkla geçmektedir. Türkçe’de gurman kelimesi var olmamakla beraber obur sözcüğünün gurmanın yerine kullanılması uygun görülmektedir.

Referanslar

Özbay, G. (2019). Dünden Bugüne Gastronomi. İçinde; M. Sarıışık (Editör), Tüm Yönleriyle Gastronomi Bilimi (ss. 1-64). Ankara: Detay Yayıncılık; Türkoğlu, H. ve Kozak, M. A. (2015). Türk Mutfağının Gelişiminde Gurmelerin Rollerine Yönelik Algılamala, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 26 (2): 207-220; Uyar, H. ve Zengin, B. (2015). Gastronomi Turizminin Alternatif Turizm Çeşidi Olarak Değerlendirilmesi Bağlamında Gastronomi Turizm İndeksinin Oluşturulması, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (17): 355-376; Vitaux, J. (2019). Gastronomi. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Özbay, G. (2019). Dünden Bugüne Gastronomi. İçinde; M. Sarıışık (Editör), Tüm Yönleriyle Gastronomi Bilimi (ss. 1-64). Ankara: Detay Yayıncılık; Türkoğlu, H. ve Kozak, M. A. (2015). Türk Mutfağının Gelişiminde Gurmelerin Rollerine Yönelik Algılamala, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 26 (2): 207-220; Uyar, H. ve Zengin, B. (2015). Gastronomi Turizminin Alternatif Turizm Çeşidi Olarak Değerlendirilmesi Bağlamında Gastronomi Turizm İndeksinin Oluşturulması, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (17): 355-376.