Günlük Gezi Tekne İşletmeciliği

Ulaştırma İşletmeciliği Yat İşletmesi

Günlük gezi teknesi, “Gezi, spor, eğlence ve turizm amacıyla limandan aldığı yolcuları aynı gün aynı limanda indiren, denize elverişlilik belgesine sahip deniz turizmi aracı olarak” tanımlanmaktadır. Türkiye’de ilk defa 1946 yılında Bodrum’da Halikarnas Balıkçısı olarak bilinen şair Cevat Şakir Kabaağaçlı ve arkadaşları ile yapılan kültür amaçlı deniz yolculuğu Mavi Yolculuk olarak anılmaktadır. Başlangıçta küçük sandallar ile yapılan ve süngercilik ile başlayan bu süreç yıllar içerisinde turistik bir faaliyete dönüştü ve geleneksel ahşap teknelerin günübirlik geziler için kullanılmasına yol açtı. Bodrum’daki denizcilerin 1965 yılında sünger ve balıkçılık için kullandıkları tekneler 1980’li yıllarda deniz turizminde kullanılmak üzere yenilenmeye başladı.

Tekneler genellikle kültür turları; amatör balıkçılık turları, mehtap veya boğaz turları, organizasyon turları (nişan-düğün-davet vb. kutlamalar için), turistik faaliyetler (yüzme-eğlenme-gezi vb.) içeren turlar şeklinde hizmet sunmaktadır. Marmara Bölgesi’nde saç tekne; Ege ve Akdeniz’de gulet, Karadeniz’de balıkçı tekneleri günübirlik gezi tekne işletmeciliği için kullanılmaktadır. Günlük gezi tekne işletmeciliği genellikle Güney Ege’deki koy ve adaları kapsayacak şekilde yapılan bir günlük gezilerdir. Bu geziler genellikle yerli ve yabancı turistlere pazarlanmak üzere iki şekilde yapılmaktadır. İlk seçenekte birbirini tanıyan kişilerin özel tekne kiralaması ile yapılmaktadır. İkinci olarak ise teknelerde standart tur paketi hizmeti sunulur ve belirlenmiş bir güzergâhı dolaşan daha yüksek kapasiteli tekneler ile gerçekleştirilir. Bu gezilerde yolcular kendi yiyecek içeceklerini getirebildikleri ekonomik turlara katılabildikleri gibi lüks seçeneklerde sunulan turları da tercih edebilmektedirler. Türkiye’de yaygın olarak kullanılan gulet tarzı deniz araçları bu tarz günübirlik geziler için kullanılmaktadır.

Türkiye’ye özgü bir deniz aracı olan guletler ilk olarak taşımacılıkta kullanıldığı için daha büyük teknelerdi. Ancak Halikarnas Balıkçısı'nın özellikle Bodrum’daki doğal güzellikleri keşfetmesi ve bunu yerel halkla paylaşması sonucu daha kalabalık gruplar bu doğal güzellikleri görmek için gezi amaçlı deniz araçlarına binmeye başladı. Böylelikle Bodrum’da turizmin başlaması ile guletler de mavi yolculuklar için üretilmeye başladı ve günümüzde Bodrum Guleti olarak bilinen gulet haline döndü. Söz konusu ahşap tekneler yurtdışından gelen turistlerin talepleri sonucu daha da geliştirildi. Yıllar içerisinde değişen talebe süratle cevap vermeyi başaran sektör büyümeye devam etmektedir. Günümüzde koylara yapılan günlük geziler dalış ve su sporları, yatılı yat gezileri ile gelişmeye başladı. Deniz turizminde faaliyet gösteren gezi, spor ve eğlence amaçlı Türk bayraklı ticari kayıtlı deniz araçları işletmelerine turizm yatırımı ve turizm işletmesi belgelerinin alınması ve bu işletmelerin görevli personelinin denizcilikle ilgili tüm hizmetleri yerine getirebilmesine olanak sağlayacak gemi adamı belgesine sahip olması ve diğer hizmetler için ise çalışanların gerekli sertifikalara sahip olması gerekmektedir.

Referanslar

Atlay Işık, D., Paker, S. ve Şengönül, G. (2013). Deniz Turizmi. İçinde; G. Cerit, A. Deveci ve S. Esmer (Editörler), Denizcilik İşletmeleri Yönetimi (ss. 417-446). İstanbul: Beta Yayıncılık; Göksu, Y. ve Atik, O. (2016). Deniz Turizmi Yönetmeliğinin Günübirlik Gezi Tekneciliği Yönünden Değerlendirilmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, UDTS 2016 Özel Sayı: 89-107; Muslu, A. (2018). Mavi Yolculuğun ve Geleneksel Ahşap Yatların Deniz Turizmi Arz Verisi Olarak Önemi: Bodrum Bölgesine Yönelik Nitel Bir Araştırma, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(2): 456-475; Paker, S. ve Özgezmez, Ö. (2014). Gulet Tatili ve Kadınların Gulet Tatili Satın Alma Tercihleri Üzerine Bir Araştırma, Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 6 (2): 101-113; Yetgin, D. ve Yılmaz, A. (2018). İlk Mavi Yolculuklar. İçinde; N. Kozak, (Editör). Dünden Bugüne Türkiye’de Turizm (ss. 829-845). İstanbul: Yıkılmazlar Basın Yayın.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Kayserili, E., Dinçer, Ş., Yenilmez, MÖ ve Cerit, G. (2016). Günübirlik Gezinti Teknelerince Sunulan Hizmetler: Bodrum Örneği. III. Ulusal Deniz Turizmi Sempozyumu: 379-376. Doi: 10.18872/DEU.b.UDTS.2016.0023.