Gaziantep, Türkiye’nin en büyük, en modern, en gelişmiş kentlerinden biri olduğu gibi sanayi ve ticarette GAP Bölgesi’nin en gelişmiş ilidir. 1990 yılında Turizm Bakanlığı Gaziantep Turizm Envanteri ve Turizmi Geliştirme Planını diğer GAP Bölgesi illeri ile birlikte ihâle etti. Bir yıl içinde tamamlanan bu proje, ilin doğal ve tarihi değerlerinin envanterini ve il bazında turizm sektörü kararlarını içermektedir. En önemli özellikleri daha sonra bölge ölçeğinde yapılan GAP Bölgesel Turizm Envanteri ve Turizm Geliştirme Planına temel olması ve ilk defa yapılan kapsamlı envanter çalışması olmasıdır.

Bölgeyi bir bütün olarak gören bağımsız bir master plan ilk defa Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 1999 yılında yaptırıldı. “GAP Bölgesel Turizm Envanteri ve Turizm Geliştirme Planı” adıyla hazırlanan bu plan o tarihe kadar yapılan projelerin verilerini kapsayan bütüncül bir çalışma olup, Kültür ve Turizm Bakanlığı kanalıyla ilgili kamu kuruluşlarına, İl Kültür ve Turizm Müdürlükleri ile bölgedeki dokuz il Valiliğine gönderildi. Bu çalışma sırasında yapılan incelemede, turizm faaliyetlerinde çeşitliliği artırmak amacıyla ve GAP Eylem Planı’na göre Güneydoğu Anadolu Bölgesi Kültür Envanteri Projesi'nin hayata geçirilmesi planlandı. Bu kapsamda bölgede kültür envanterinin oluşturulması ve turizmin gelişimine yönelik kapsamlı bir araştırmanın yapılması hedeflendi. Bölgenin zengin mutfak kültürünün ve el sanatlarının (Telkari, Bakırcılık, Taş İşlemeciliği, Şal-Şapik Kumaşı, halı ve kilim dokumacılığı, vb.) geliştirilmesi ve markalaştırılması için gerekli çalışmaların yapılması da bu plan çerçevesinde gündeme alındı.

Gaziantep Kültür ve Turizm Master Planı çerçevesinde yürütülen çalışmalar 2011 yılına kadar tamamlanmak üzere GAP Turizm Master Planı ile birleştirildi. Bu planın devamı olarak GAP Bölgesi’nde kültürel gelişim bölgeleri, koridorları, turizm şehirleri gibi kavramlar Türkiye Turizm Stratejisi 2023 kapsamında ayrı ayrı tanımlamaktadır. Bu bölgede kültür turizmi, inanç turizmi, sağlık turizmi, gençlik turizmi, ekoturizm, kongre turizmi, golf, yamaç paraşütü, dağ yürüyüşü, kanoculuk gibi spor alanlarında turizmi geliştirme hedefleri her ilin özelliklerine göre belirlendi. Bu çerçevede Gaziantep kültür turizminin canlandırılacağı illerden biridir ve İnanç Turizmi Koridoru içindedir. Sağlık Bakanlığı tarafından Bölge Cazibe Merkezi olarak belirlenen 16 il arasında bulunmaktadır. Ayrıca tarihi İpek Yolu güzergâhının Anadolu’daki parçalarından biri de Gaziantep’tir. Dolayısıyla farklı turistik zenginlikleri bir arada sunduğundan turizmin bölgedeki en güçlü gelişim merkezidir.

Kültür ve Turizm Bakanlığı 07.01.2020 tarihli verilerine göre Gaziantep’te 13’ü Turizm Yatırım Belgeli, 48’i Turizm İşletme Belgeli, 16’sı Belediye İşletme Belgeli olmak üzere toplam 77 adet turizm tesisi bulunmaktadır. Bu tesislerde 5.448 oda bulunurken, toplam yatak sayısı 10.959’dur. Gaziantep Yesemek Taşocağı ve Heykel Atölyesi ile Gaziantep Zeugma Arkeolojik Sit Alanı UNESCO Dünya Kültür Mirası aday listesinde olan önemli ziyaret noktalarıdır. Bakanlık kayıtlarında Gaziantep Taşınmaz Kültür Varlıkları ve Sit Alanları olarak anılan toplam 1.093 (147 anıtsal yapı, 672 sivil mimarlık örneği, 270 arkeolojik sit) yapı olduğu belirtilmektedir. Gaziantep’te, Gaziantep İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü verilerine göre 2019 yılı itibariyle 21 adet müze bulunmaktadır. Zeugma Mozaik müzesi kendi kategorisinde dünyanın en büyük müzesi sayılmaktadır. TÜİK 2018 verilerine göre Gaziantep’te bulunan; Belediye, Kültür Turizm ve Bakanlığı ve Özel mülkiyete tabi müzelere yapılan ziyaretçilerin sayısı bir milyon civarındadır.