Flambe

Gastronomi

Fransızca kökenli olup alev veya alevlendirme anlamını taşımaktadır. Flambe, yiyecek içecek işletmelerinde misafirlere yiyeceklerin görsel açıdan sunum yapılarak servis edilmesi amacıyla kullanılmaktadır. Flambe, deniz ürünleri, et ve kümes hayvanları ve çeşitli meyve ve sebzeler kullanılarak hazırlanmaktadır. Ayrıca bu ürünlerin alevlendirme süreci için ise çeşitli alkollü içecekler kullanılmaktadır. Flambe çeşitleri; deniz mahsulleri flambeleri, et flambeleri, tatlı flambeleri, meyve flambeleri ve kümes hayvanları flambeleri olarak sıralanmaktadır.

Flambe hazırlanması için özel olarak tasarlanmış flambe arabası kullanılmaktadır. Flambe arabasında; flambe yapımında kullanılan içecekleri, menaj (servis araç gereçleri) takımını, servis tabağını, alevlendirilecek yiyecek malzemesini ve sosları yerleştirmek için özel raflar bulunmaktadır. Flambe arabalarında ayrıca alevlendirme işleminin gerçekleştirilebilmesi için arabaya yerleştirilmiş reşo veya ocak yer almaktadır. Bu reşo veya ocak üzerinde alevlendirme işlemi gerçekleştirilmektedir. Reşonun kullanımı için ise özel jel veya sıvı yakıt kullanılırken, ocaklar ise ispirto veya gazlı sistemde kullanılabilmektedir. Flambe yapımı için flambe arabası olmadığı zamanlarda servis arabası (gueridon) kullanılabilmektedir. Servis arabasının üzerine bir reşo koyularak alevlendirme işlemi gerçekleştirilebilmektedir. Flambe hazırlanma sürecinde kullanılan bir diğer araç gereç flambe tavasıdır. Bu tava, alevlendirme işleminin yapılabilmesi için yayvan ve bakır veya çelikten yapılmış bir tavadır. Flambe yapımında zamanlama önemli bir husus olduğu için özellikle bakır tavaların ısıyı iletme derecesinin yüksek olması, bu işlemde bakır tavaların kullanılmasının daha uygun olduğunu göstermektedir.

Flambe servisi diğer yiyecek ve içeceklerle birlikte yapıldığı için masaya servis edilmesi sürecinin diğer yiyeceklerle eş zamanlı olması önem arz etmektedir. Bu durum servisin niteliği açısından önemlidir. Flambe servisinin yapılacağı alan seçiminde yine misafirlerin zarar görme olasılığının ortadan kaldırılması amacıyla masa ile araba arasında belirli bir mesafe oluşturulmalı ve alevlendirmede kullanılacak olan alkollü içeceğin ocaktan uzak tutulması gerekmektedir. Flambe sunumu restoranlarda bilgi ve deneyim açısından en üst düzeyde olan servis personeli tarafından gerçekleştirilmektedir. Restoran şefi (Captain) ya da şef garson (Chef de rang) tarafından flambe sunumu genellikle gerçekleştirilmektedir. Flambe sunumları alakart restoranlarda yine servis personelleri tarafından gerçekleştirilirken, her şey dâhil sistemde çalışan otel mutfaklarında ise genellikle mutfak personelleri tarafından görsel şov niteliğinde açık büfe alanlarında gerçekleştirilmektedir. Ancak restoranda sipariş edilen yiyeceğin lezzeti göz önüne alınarak, görsel şov yapılırken, her şey dâhil sistemde yapılan alevlendirme yiyecekten çok insanlara görsel olarak bir farklılık yaratılması amaçlıdır. Dolayısıyla masa başında yapılan flambe aynı zamanda bir yiyecek servis özelliği taşımaktadır.

Flambe işleminde alevlendirme için genellikle beyaz vermutlar kullanılmaktadır. Alevlendirme için genellikle konyak, rum ve viski gibi yüksek alkollü içecekler tercih edilmektedir. Ayrıca meyve flambelerinde likörler de kullanılmaktadır. Flambe yapılan yemeğin lezzetini olumsuz yönde etkilememesi açısından baharat yoğunluğu yüksek olan likörler yerine alkol oranı yüksek olan likörler veya kanyak esaslı likörler daha doğru kullanım olmaktadır. Deniz mahsullerinden, kümes hayvanlarından ve kırmızı etlerden yapılan flambelerde özellikle alkol oranı yüksek olan konyak ve rum daha iyi bir lezzet yakalanması açısından kullanılmaktadır. Biftek flambesi için brandy, konyak ve Grand Marnier, tatlı flambesi için viski, iyi kızartılmış tatlılarda tekila, kreplerde cointreau, meyve flambeleri için rum ve likörler ve böbrek flambesinde rum flambe tekniği için en çok bilinen örnek alkollü içeceklerdir. Flambe soslarının hazırlanmasında fondlar (et suyu, soğan-defne yaprağı vb. şekillerde hazırlanmış özel sıvı), tereyağı, tuz, şeker ve domates, biber vb. sebzelerin yanında alkollü/alkolsüz içecekler de kullanılmaktadır. Flambe sunumunda ihtiyaç duyulan soslar için alkollü içeceklerden beyaz veya kırmızı şaraplar kullanılırken (daha çok et türevlerinde), alkolsüz içeceklerden ise meyve suları kullanılmaktadır. Flambe hazırlanma sürecinde alevlendirme için kullanılan alkollü içeceğin kullanımı da önem arz etmektedir. Şişedeki alkol tavaya boca edilmemeli ve oldukça az bir miktarla bu işlem gerçekleştirilmelidir. Zira fazla dökülen alkol tavada yanmayacağı için yanık alkol tadının yiyecekte kalması olasıdır.

Flambe hazırlanma sürecinde öncelikle yiyecek tereyağında kızartılır ve kızartılmış yiyeceğin üzerine alkollü içecek dökülerek alevlendirme işlemi tamamlanır. Alevlendirilen yiyecek ayrı bir tabağa alındıktan sonra flambenin sosunun hazırlanması işlemi başlar. Sos hazırlandıktan sonra yiyecek tekrar flambe tavasına alınarak sosuyla birlikte kısa bir süre pişirilir. Pişirme işlemi bittikten sonra ise misafirlere masada servisi yapılır. Flambe hazırlanma sürecinde alevlendirme işlemi için kullanılacak olan alkollü içki ortalama 5 ila 7,5 cc oranında olmalıdır. Ayrıca tatlı flambesi hazırlanırken karamelize sağlanması için şeker kullanılmaktadır.

Referanslar

Casado, M. A. (1994). Food and Beverage Service Manual. New York: The Wiley Pocket Foodservice Library; Cousins, J., Lillicrap, D., ve Weekes, S. (2014). Food and Beverage Service. Birleşik Krallık: Hachette; https://hbo.meb.gov.tr/E-BOOK/YIYICECEK_SERVISI.pdf, (Erişim tarihi: 25. 03. 2020).