Fertek Meyhanesi
Yeme-İçme İşletmesi Meyhane
(Eminönü, İstanbul, 1890 - 1908)
-
2019
1890-1908 yılları arasında İstanbul’un Eminönü semtinde, Balıkpazarı önünde faaliyet gösteren Fertek Meyhanesi, önceleri rakı ve şarap üretimi yapılan oldukça büyük bir depo olarak faaliyet göstermekteydi. Niğde’den gelen Fertek rakısı ile Tekirdağ’ın Mürefe rakısı buraya getirilir; gazeteye ilan verilerek rakının geldiği duyurulur, toptan satışı yapılırdı. Rakının satışı ise ağzı mühürlü galon ve binlik olarak ifade edilen kaplarda yapılırdı. Daha sonra deponun ön kısmında bulunan ve sokağa bakan tarafına ayakta rakı içilen küçük bir meyhane yapıldı. Masa ve oturacak yerlerin bulunmadığı bu meyhaneye gelenler yanlarında getirdikleri, elma, leblebi gibi yiyeceklerle birlikte ayakta durarak rakılarını içmekteydi. Meyhanenin açılışıyla birlikte perakende rakı ve şarap satışı da yapılmaya başlandı. Ancak bu dönem en fazla tercih edilen Fertek rakısı oldu. Fertek Meyhanesi bir yandan kendi rakısının servis ve satışını yaparken diğer taraftan Mürefe rakısının da servis ve satışını yaptı; başka herhangi bir ürünün servis ve satışına yer verilmedi. Fertek Meyhanesi o dönem şairler, yazarlar gibi önemli kişilerin bir araya geldiği yerlerden biri haline geldi. Fertek Meyhanesi’ni önemli kılan unsurlardan biri de Osmanlı Devleti zamanında üretim ve satışına izin verilen rakı üretim yeri olmasıdır. O dönem Fertek Rakısı’nın reklamları sinemalarda Fertek, Fertek içelim tek tek sloganıyla verilirdi. Mürefe rakısı ise o dönemde bulunan ve düz rakı (içerisinde mastika-sakız içermeyen rakı türü) olarak adlandırılan, Tekirdağ bağlarından elde edilen üzümle yapılan ve Fertek rakısıyla dağıtımı yapılan tek rakı türüdür. Fertek ve Mürefe rakılarından sonra dönemin başka bir düz rakısı olan ve Fertek ve Mürefe rakılarıyla benzer özellikler gösteren Erdek rakısı satışa sunuldu. Tekel’in kurulmasıyla birlikte Fertek rakısı üretimi de sona erdi.
Referanslar
Erdir, Z. (2012). Rakı The Sprit of Turkey. (Çeviren: B. Beer). İstanbul: Overteam Yayınları; Zat, E. (2013). Rakı Kitabı. İstanbul: Overteam Yayınları.