Ezine Pazar Hanı (İne Pazar, Çavuş Hanı)
Doğal ve Kültürel Miras Kervansaray Han
-
2019
Amasya-Tokat karayolu üzerinde, Amasya’ya 35. kilometre uzaklıkta yer alan Ezine’ye bağlı Pazar beldesindedir. Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat’ın eşi Mahperi Hatun tarafından yaptırılmıştır. Hanın yapıldığı yıl, orijinal kitabesi kaybolduğu için tam olarak bilinmemektedir. Buna karşın bu hanın 1238-1246 yılları arasında yapıldığı düşünülmektedir.
Hanın giriş kapısı çift kanatlı ahşaptır. Kapının kemeri ve üst kısmı düzgün kesme taşlardan yapılıdır. Burada hanın onarım kitabesi yer almaktadır. Daha yukarıda ve bunun iki yanında yer alan küçük pencerelerden akşam güneşi hanın içlerine süzülmektedir. İç kısmı kemerli üç bölümden olup tonoz örtülüdür. Kapalı avlu tipinde ve dikdörtgen yapıda olan bu hanın yan duvarlarında destek niteliğinde çıkıntılar bulunmaktadır. İç mekanı uzun bir şekilde üç koridora ayrılmaktadır. Bu paralel koridorlar ise kemerlerle yedi farklı bölüme açılmaktadır. Yan koridorlardaki her bölümde ocak ve oyuklar bulunmaktadır. Bu alanlarda hanı ziyaret edenlerin uyumaları veya oturmaları için yapılmış alanlar vardır.
Ana kapının üzerindeki beyaz mermer plakanın üzerinde yer alan üç satırlık yazıtta şunlar yazar; ‘’Bu cami 1650 yılında Mehmed Çavuş’un bağışlarıyla restore edilmiştir’’. Kaba moloz duvarlar onarılır ve yan duvarlar da destek kirişleri ile takviye edilmektedir. Bu yenileme sırasında han doğuya doğru genişler ve kuzey ve güney duvarlarına şömineler yapılmıştır. Bir Selçuklu eseri olan bu han Osmanlı döneminde gerçekleştirilen birçok onarımdan sonra inşaat teknikleri bakımından daha çok bir Osmanlı eserine benzemektedir. Uzun yıllar boyunca kullanılmayan bu han 2007 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilerek kullanılabilir duruma getirilmiştir.
Bu handa sünnet törenleri, her yıl temmuz ayında İpek Yolu-Çavuş Han Festivali, canlı müzik, tiyatro, skeç gibi etkinlikler düzenlenmektedir. Ulaşım karayolu ile sağlanmaktadır. Turhal veya Amasya’dan kalkan otobüslerle ulaşılmaktadır.
Referanslar
http://www.amasya.gov.tr/hanlar, (Erişim tarihi: 12.11.2019).; https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/amasya/gezilecekyer/ezne-pazar-hani, (Erişim tarihi: 03.11.2019); http://www.turkishhan.org/ezinepazar.htm, (Erişim tarihi: 14.11.2019); Özergin, M. K. (1965). Anadolu’da Selçuklu Kervansarayları, Tarih Dergisi, 15(20): 141-170; Turgut, D. (2015). Mahperi Huand Hatun ve Yaptırdığı Yapılar (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Bektaş, C. (1999). Selçuklu Kervansarayları, Korunmaları ve Kullanımları Üzerine Bir Öneri. İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları.