-
2019
Turizm sektörünün XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren çok hızlı bir şekilde gelişmesi önemli çevresel sorunlara yol açmış, toplumlar, bölgeler ve ekolojik alanlar üzerinde tahribata neden oldu. Ancak son 20 yıldır, küresel ısınma, iklim değişikliklerine bağlı doğal afetler, flora-fauna tür kayıpları ve yaşanan enerji krizleri nedeniyle doğal kaynaklar konusundaki farkındalık arttı, çevreye daha duyarlı ve saygılı yaşam tarzları benimsendi. Turizm de bu yeni oluşum içinde yerini aldı ve sektör için alternatif arayışlarına başlandı. Bu farkındalık, özellikle doğa merkezli turizm türlerinin artmasına neden oldu. Günümüzde ise doğal ve bozulmamış alanlara olan ilgi giderek daha popüler hâle gelmektedir. Ekolojik turlar da artan bu ilgiye yönelik olarak geliştirilmiş turistik ürünlerden biridir.
Ekolojik turlar, seyahat acentalarının ve tur operatörlerinin düzenledikleri doğal ortamda ve kır hayatını tanıma amaçlı düzenlenen tur çeşididir. Ekolojik turlar, çevrenin doğal ve kültürel özelliklerine bağlı olarak anıt veya müze ziyaretleri, dağ ve doğa yürüyüşleri, köy ziyareti ve yöre halkıyla etkileşim kurma, doğa ile baş başa kalma, doğal güzellikleri seyretme ve doğal dokuyu inceleme, yaban hayatını gözlemleme, piknik yapma ve bazen de maceralı deneyimler yaşama (örneğin, ip köprüler kullanarak akarsu geçmek, dağı aşmak vb.) gibi birtakım aktiviteleri içerir.
Ekolojik turlar, ender görülen veya benzersiz bir canlı türünü veya çeşitli hayvan türlerini gözlemlemeye yönelik olduğu gibi birçok hayvan türünün bulunduğu doğal bir yaşama yönelik de olabilmektedir. Bu turlarda, ziyaretçiler, bazen belirli bir mesafeden hayvanları izlemekte ya da ender bulunan bazı endemik bitki türlerini incelemektedir. Bu tür turlarda destinasyon seçimini etkileyen en önemli çekicilik unsurları, canlı türlerindeki çeşitlilik, az bulunurluk ve bazen de tehlikedir. Ekolojik turların amaçları, turun türlerini de belirlemektedir. Örneğin; eğitim amacıyla vahşi veya işlenmiş bir doğanın gözlemlenmesi ve incelenmesi, duygusal veya estetik amaçlarla doğal ortamlarda rahatlama, doğal yöntemlerle tıbbi tedavi, spor ve macera, bitki inceleme, hayvan gözlemleme ve yeryüzü inceleme, tarım, mağaracılık, dağcılık ve suya yönelik amaçlar turun türünü belirler. Bunlara ek olarak ekolojik turların sınıflandırılmasında, ikamet edilen ülke ile ilgili olarak, hareketin yönü, katılımcıların yapısı, süreç gibi pek çok özellik dikkate alınır. Yine katılımcıların yaşı, cinsiyeti, sağlık durumu ve grubun büyüklüğü de ekolojik turların oluşturulmasında etkilidir. Ekolojik turlar, çevresel bilincin oluşturulması, ekolojik ve kültürel yaşam kalitesinin artırılması ve özellikle de doğal ve kültürel çevrenin sürdürülebilirliğinin sağlanması için önemlidir.
Referanslar
Albustanlıoğlu, T. (2009). Seyahat Acenteciliği Ders Notları, http://acikerisim.baskent.edu.tr/bitstream/handle/11727/1921/ff9472e56b30a188a7b69f78aad0e83a.pdf?sequence=2&isAllowed=y, (Erişim tarihi: 08.08.2019); Golubeva, E. I., Tulskayа, N.I., Tsekina, M. V. ve Kirasheva, N. I. (2016). Ecological Tourism in Protected Natural Areas of the Russian Arctic: Prospects And Challenges, Arctic and North, 23: 55-64; Kısa Ovalı, P. (2007). Kitle Turizmi ve Ekolojik Turizmin Kavram, Mimari ve Çevresel Etkiler Bakımından Karşılaştırılması, Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi E-Dergisi, 2 (2): 64-79; Yılmaz, H. (2008). Turizm Çeşitlendirmesi Kapsamında Ekoturizmin Ürünü Olarak Tatil Çiftlikleri: Türkiye’deki Tatil Çiftliklerine Yönelik SWOT Analizi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme ABD; Tai, F. M. (2014). Planning and Design on Tour: A Case Study of Eco Experience, The Journal of Global Business Management, 10(2): 8-24.