Edirne Üç Şerefeli Camii

Doğal ve Kültürel Miras Cami

1437-1447 yılları arasında Sultan II. Murat tarafından mimar Usta Müslihiddin ve Şehabettin’e yaptırılan Üç Şerefeli Camii, Edirne kent merkezinde, Babademirtaş Mahallesi’nde yer almaktadır. Cami binası, İzmir’in fethinden elde edilen ganimetle yaptırılmıştır.

Üç Şerefeli Camii adını, her şerefesine ayrı bir çıkışı bulunan üç şerefeli minaresinden almaktadır. Osmanlı mimarisi için bir dönüm noktası olarak kabul edilen Üç Şerefeli Camii bu unvanını merkezi bir alan yaratma çabalarında gelinen nokta, kubbeyle örtülü revaklı avlusu ve minarelerinin özellikleriyle olduğu kadar; altı destekli kubbe tekniği ile kendisinden bir asır sonra büyük mimar Mimar Sinan’a ilham kaynağı olmasıyla da hak eden bir yapıdır.

Üç Şerefeli Camii, Merkezi Planlı Camiler sınıfına giren bir yapıdır. Bu yapı, enine dikdörtgen bir alana oturmakta olan harem, haremin kuzey yönünde dört yönden revaklarla kuşatılan şadırvanlı avlu ve dört adet minareden müteşekkildir. Üç Şerefeli Camii’nin dört minaresi birbirinden farklı süsleme özelliklerine sahiptir. Camiye adını veren üç şerefeli minare harimin kuzeybatısındadır ve altı metre çapında, 67,75 metre boyundadır. Birinci merdivenle birinci ve ikinci şerefeye, ikinci merdivenle ikinci ve üçüncü şerefeye, üçüncü merdivenle yalnız üçüncü şerefeye çıkılmaktadır. Zamanında en yüksek minare olması bakımından ayrıca çok önemlidir. II. Murat tarafından inşa ettirilen cami, saatli medrese, mektep, sebil, çeşme ve hazîreden meydana gelen küçük bir külliyedir. Batı, kuzey ve güneyde üç kapısı bulunan avlunun batı kapısı gösterişlidir. Yapıyla çarşı ilişkisinin dikkati çektiği bu kapıya eğimli araziden dolayı basamaklarla ulaşılmaktadır.

Tarihi Edirne mekanları arasında önemli bir uğrak yeri olan cami, Selimiye ve Eski Camii’ye entegre olacak şekilde konumlanan ve yerli, yabancı turistlerin en çok uğradıkları mekanlar arasındadır. Bu camide Hacı Bayram-ı Veli’nin vaaz verdiği kürsü ve makamı günümüze kadar korunmuştur. Edirne’de ziyaret edilecek yerlerin başında gelen caminin mermer basamaklar ile çarşıya bağlanması da yine camiye olan ilgiyi arttıran başka bir özelliktir.

Referanslar

Akçıl, N. Ç. (2012), Üç Şerefeli Camii ve Külliyesi, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı: 277-280; Özbudak, E. (2011), Erken Dönem Edirne Camilerinde Revak (Sinan devrine Kadar) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk Sanatı Anabilim Dalı.