Dünya Kupası
Etkinlik Spor
-
2021
Dünya Kupasını tarihsel olarak İkinci Dünya Savaşı öncesi ve sonrası olarak incelemek gerekmektedir. Çünkü Dünya Kupası, ilk olarak 1930 yılında başladı ve İkinci Dünya Savaşı’nın etkisiyle 1942 ve 1946 yılları haricinde her dört yılda bir kez düzenlendi. 1930 yılında başlayan organizasyon planlandığı gibi, 1934 ve 1938 yıllarında düzenlendi.Fakat 1942 ve 1946 yıllarındaki turnuvalar, İkinci Dünya savaşı nedeniyle düzenlenemedi. Organizasyon, 1950 yılından, turnuvanın düzenlendiği son tarih olan 2018 yılına kadar her dört yılda bir düzenli olarak yapıldı. İlk defa 1930 yılında Uruguay’da düzenlenen turnuva maçları tek bir şehirdeki üç farklı statta oynandı. Toplamda 18 müsabakanın oynandığı ilk etkinliği, toplam olarak 590.549 seyirci statlarda canlı takip etti. Maç başına ortalama seyirci sayısı 32.808 olarak kayıtlara geçti. İkinci turnuvadan itibaren maçlar aynı ülke içinde farklı şehirlerde oynanmaya başladı. İspanya’da 1982 yılında düzenlenen turnuva 14 farklı şehir, 17 farklı stadyumda oynandı. Bu, tarihteki en fazla sayıda farklı şehir ve stadyumda gerçekleşen turnuva olarak görülmektedir. Amerika Birleşik Devletleri’nde 1994 yılında düzenlenen Dünya Kupasını toplam olarak 3.587.538 kişi stadyumlarda canlı takip etti. Bu turnuvadaki maç başına düşen ortalama seyirci sayısı 68.911 olarak gerçekleşti ve bu, tarihteki en yüksek rakam olarak kayıtlara girdi.
Turnuva, 1930 yılında ilk defa düzenlendiğinde 13 takımın katılımıyla gerçekleşti. 1934 yılında ikinci kez düzenlenen Dünya Kupası ile, daha fazla takımın katılmasıyla, turnuva öncesi bir eleme aşaması gerçekleştirildi. 1982 ile 1998 yılları arasında düzenlenen tüm Dünya Kupaları 24 takımın katılımıyla gerçekleşti. 1998 yılında Dünya Kupası, 32 takım ile oynandı. Son Dünya Kupası, 2018 yılında Rusya’da düzenlendi ve aynı formatta 32 takımın katılımıyla gerçekleştirildi. Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (FIFA) başkanı tarafından yapılan açıklamaya göre Dünya Kupası 2026 yılından itibaren 48 takımla oynanacak.
Belirli dönemlerde düzenlenen sportif etkinliklerin ülkelere ve destinasyonlara etkisi üzerine yapılmış birçok çalışma bulunmaktadır. Bu etkiler özellikle “sosyal etkiler” başlığı altında toplanmaktadır. Spor turizm etkinliklerinin bir bölgeye faydaları olduğu gibi bazı zararları da bulunmaktadır. Faydaları; spor aktivitelerinin getirdiği sosyalleşme ortamı, sportif faaliyetlerden alınan haz, kültürel değerlerin korunması, genç kitlenin spora ilgi duyması şeklinde sıralanmaktadır. Sportif etkinliklerin sosyal çevreye verebileceği potansiyel zararlar ise, suç oranının, içki ve uyuşturucu kullanımının artması, kültürel veya ahlaki yozlaşma, trafik yoğunluğu şeklinde sıralanmaktadır. Yapılan çalışmalar sportif faaliyetler amacıyla seyahat edenlerin kitlesel turistlerden daha fazla para harcadığını göstermektedir. Bir alternatif turizm çeşidi olarak görülen spor turizmi, ülkelerin ve bölgelerin turizm hareketliliğini artırmak ve turizm çeşitliliği yaratmak açısından önemlidir.
Dünya Kupasının düzenlendiği ülkeler ekonomik açıdan incelendiğinde; bazılarının büyüme gösterdiği, bazılarının sabit kaldığı, bazılarınınsa düştüğü saptanmıştır. Dünya Kupalarının turizme etkilerine bakıldığında ise, her ülkenin turist geliş rakamlarının arttığı, turizm gelirlerinin yükseldiği görülmektedir. Dünya Kupalarının formatlarındaki değişimler, turnuvanın farklı şehirlerde oynanmasını beraberinde getirmiştir. Bu durum, Dünya Kupası için ülkeye gelen yabancı ziyaretçilerin ülke içinde hareketlilik yarattığını göstermektedir. Düzenlenen son Dünya Kupası için Rusya’yı birbuçuk milyonun üzerinde turist ziyaret etti turizm sektörünün çarpan etkisi göz önüne alındığında birçok farklı sektörün Dünya Kupası aracılığıyla olumlu bir hareketlilik yaşadığı düşünülebilir. Dünya Kupasına ev sahipliği yapan ülkeler doğru bir planlama ile sadece Dünya Kupasının düzenlendiği yıl değil, sonrasında da turizm hareketlerinde artış sağlayabilmektedir. Dünya Kupası bir vitrin olarak düşünüldüğünde küresel açıdan tüm basın yayın organlarında servis edilmektedir. Ayrıca turnuvanın düzenlendiği ülkelerin reklamları sosyal medyanın itici gücü sayesinde kitlelere kolay ve çok hızlı bir şekilde yapılmaktadır. Başarılı bir sosyal medya yönetimi ile Dünya Kupası sonrasında insanların ülkeyi ve ülkeye ait tüm turizm çekiciliklerini ziyaret etme arzusu uyandırılabilmektedir.
Referanslar
Bob, U. ve Potgieter, C. (2013). Mega-events and Tourism Impacts: Foreign Visitor Perceptions of the 2010 FIFA World Cup in South Africa, Journal of Human Ecology, 43 (1): 71 – 82; Domareski Ruiz, T. C., Chim Miki, A. F. ve Dos Anjos, F. A. (2019). Competitiveness, Economic Legacy and Tourism Impacts: World Cup, Investigaciones Turísticas, 17: 49 – 70; Glanville, Brian. (2018). The Story of the World Cup: 2018. Londra: Faber; Jönsson, C. ve Lewis, C. C. (2014). Impacts of Hosting a Sport Event in Tourism High Season. RASAALA, 5 (1): 1 – 18; Serçek, G. Ö., Özaltaş, H. N. ve Serçek, S. (2018). FIFA Dünya Kupasının Ekonomiye ve Turizme Etkileri, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 8 (2/1): 69 - 79.