Casino

Eğlence İşletmesi Casino (Kumarhane) Kavram

Latince casa (ev) kelimesinden türetilmiş, İtalyanca bir kelime olan casino, ilk kez yer aldığı metinlerde; kamuya açık müzikli dans salonları anlamında kullanılmaktadır. Dünya tarihinin, içerisinde şans oyunları oynanması amacıyla, XVII. yüzyılda İtalya’da bir tiyatro binasından dönüştürülen ilk mimari yapısı, günümüzdeki adıyla Casino Di Venezia, başlangıçta Il Ridotto adıyla duyuldu. 1820 yılından itibaren ise casino kavramı; Jane Waldie Watts isimli bir gezi yazarı tarafından, aristokratların şans oyunları oynadıkları bina olarak literatüre kazandırılır. Casino kavramı böylelikle, halihazırda var olan şans oyunları salonlarını isimlendirmek için, Avustralya’dan Mısır’a, pek çok ülkede kullanılmaya başlanan evrensel bilinirlikte bir kavram halini aldı.

Casino, devletler için önemli bir gelir kaynağı olduğu kadar, sürekliliğinin ve takibinin sağlanması oldukça zor yasal düzenlemeleri ifade eder. Müşteriler, müşteriler ve turistler açısından casino; otel içerisinde bir bölüm ya da ayrı bir bina olarak, güvenle ve huzurla şans oyunu oynama hizmeti alınan; bu hizmetin yanında yeme-içme ve sosyalleşme olanaklarına ulaşılan, lüksün ve genişletilmiş özgürlüğün alanı olarak tanımlanıyor. İşletmeciler için casino kavramı; belirli bir hiyerarşik yapıda çalıştırılacak kalifiye personele ve eğer casino-otel ise iç işlerinde otel yönetiminden bağımsız çalışacak idare kadrosu ve hesap tablosuna sahip bir yapıdır. Turizm sektörü için casino; hedeflenen turist sayısının, turistlerin sosyo-ekonomik gelişmişliğinden daha az önemli olduğu istisnai simgelerden biri olarak tanımlanıyor.

Casino içinde yaygın tercih edilen oyunlar; rulet, poker, blackjack ve slot oyunlarıdır. Tüm casino oyunlarının kendilerine has gereçleri, terimleri, deyimleri ve kuralları olduğu gibi; casinoların bulunduğu ülkelerin kültürlerine bağlı olarak casino içi iletişim ve oyunlarda kural farklılıkları da bulunuyor.

Casino kavramının tarihsel gelişimi ve turizm niteliği, XIX. yüzyıl içerisinde, Fransa başta olmak üzere çeşitli Avrupa ülkelerinin, casino olarak kullanmak amacıyla yeni mimari yapılar inşa etmeye ya da var olan yapıları dönüştürmeye başlaması ile ele alındı. XIX. yüzyılda Avrupa ülkelerinde altın çağını yaşayan casinoların; otellere, limanlara ve turizm çekiciliği olan diğer bölgelere yakın olarak konumlandırılmaya başlandığı görülüyor. Salt kumar oynama olanağı sunulan ve yalnızca ulusal ölçekte bilinen binalar olmaktan çıkarılan, bölgenin sanat, mimari ve gastronomi gibi görsel hazza ve estetiğe hizmet eden disiplinlerini; para odaklı heyecan duyma, kültürel etkileşim ve sosyalleşme kavramlarıyla birleştiren turizm destinasyonları haline getirilmeleri ise bir dönüm noktasıdır.

XIX. yüzyıl sonlarında Amerika Birleşik Devletleri’nde kurulan yeni bir eyalet olan Nevada ve özellikle Las Vegas kenti; şans oyunları ve kumarı yasallaştırma hedefine sahip politikacılar ve girişimcilerin XX. yüzyılın ilk çeyreğine kadar süren çabalarıyla; casino-otel kavramının literatüre dahil olduğu merkez olarak tanınıyor. Bugün Golden Gate Casino Hotel adıyla bilinen ve ilk adı Hotel Nevada-Miller Hotel olan ilk casino oteli 1906 yılında hizmete açıldığında bile, yasallaştırma ve kısıtlamaları kaldırma çabalarının devam etmekte olduğu görülüyor. Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan tüm bu çalışmalar ve oluşturulmaya başlanan casino kentler ile XX. ve XXI. yüzyıllarda yepyeni bir casino kavramı şekillendi. Artık yeni bir anlayışla casino kavramı, Avrupa’da ortaya çıkış aşamalarında görülen; hitap ettiği kesim, mimari tasarım ya da sanat ile iç içe olma durumu gibi kriterlerin değer görmediği; sadece para kavramının etrafında şekillenen, artan nüfus ve teknolojik olanakların da yardımıyla yaygınlaşan bir turizm eğlence anlayışını tanımlar hâle geldi. Işıkların, renklerin ve meta haline getirilmiş kadın kavramının da bu değişimde rol aldığı görülüyor.

Günümüzde ise casino, pop-art öncülerinin sanat piyasasında zirveye oturan değerli eserlerinin, casinoların iç mekanlarında dekoratif kullanımı ile yeniden sanatla ilişkilendirilen şans oyunu salonları haline gelerek, benzerlerinden farklılaştı. Dünya’nın en çok sayıda turist ağırlayan ülkelerinin casino hizmetlerinden elde ettiği yüksek gelirin yanında; Macau, Kıbrıs, Monaco gibi, görece az sayıda turist çeken çeşitli bölgeler de, casino işletmeleri çevresinde geliştirilen turizm kalkınma planları sayesinde önemli ölçüde turizm geliri elde ediyor.

Referanslar

Besim, D. Y., Kiessel, M. ve Kiessel, A. T. (2010). Postmodernist Hotel-Casino Complexes in Northern Cyprus, METU Journal of the Faculty of Architecture, 27 (1), 103-123; Lee, M. L. (2008). A Qualitative Case Study Approach to Define and Identify Perceived Challanges of Knowledge Management for Casino Hotel Industry. Las Vegas, Nevada: University of Nevada Las Vegas Graduate College; Sayej, N. (2018). Tour the World’s Oldest Casino, https://www.architecturaldigest.com/story/tour-worlds-oldest-casino, (Erişim tarihi: 16.11.2019); Short History of Casinos (2019). https://worldfinancialreview.com/short-history-of-casinos/, (Erişim tarihi: 16.11.2019); 10 Oldest Hotels in Las Vegas (2019). http://www.oldest.org/structures/hotels-in-las-vegas/, (Erişim tarihi: 15.11.2019).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Kilby, J, Fox, J ve Lucas, F, A. (2005). Casino Operations Management. Kanada: John Wiley.