Boeing 727

Uçak Modeli

B-727, öncülü olan B-707 modeli ile uçuş gerçekleştirilmesi mümkün olmayan ya da çok zor performans şartları altında operasyon gerçekleştirilebilen kısa pistlere sahip daha küçük hava alanlarına daha düşük operasyon maliyeti ile hizmet vermesi amacıyla tasarlanmış üç motorlu, 131 yolcu kapasiteli bir ticari uçak modelidir. B-727, Boeing firması tarafından hem müşterilerinden gelen yoğun talep hem de 1960’lı yılların başına kadar rakiplerinden gelen yoğun baskı üzerine geliştirildi. Boeing 727 ticari uçak modeli, askeri ve sivil ticari uçak üreticisi olan Boeing işletmesi tarafından dünyaya 1962 yılında tanıtıldı. Hizmet sunduğu ticari hava taşımacılığı pazarının gerektirdiği farklı ihtiyaçlar doğrultusunda geliştirilen farklı versiyonları ile maksimum 189 yolcu taşıma kapasitesine ulaştı. DC-9 ve BAC 1-11 gibi rakipleri ile kıyaslandığında ticari taşımacılık için kullanılan ve ilk kez 1.000’in üzerinde satışı yapılan bir ticari uçak modeli olması açısından kısa orta menzilli uçak segmentinde 20 yıldan fazla satışı devam etti ve toplamda ise 1.831 adet üretildi. İlk uçuşunu 1963 yılında gerçekleştiren B-727 modelinin üretimi, Boeing işletmesi tarafından 1984 yılının eylül ayında sonlandırıldı. Üretimin sonlandırılmasının en önemli nedeni ise B-737 modeli ve sonrasında pazara sunulan diğer uçak modellerinin pazarın ihtiyaç duyduğu tüm performans, yolcu ve kargo taşıma özelliklerine farklı konfigürasyonlarda gelişmiş özellikleri ile maliyet etkin, daha verimli ve emniyetli uçuş operasyon kabiliyetleri ile hizmet verebilme yetenekleri nedeniyle kısa orta menzilli uçak pazarının B-727 modeli açısından kapanmasıdır. 1970’lerin başlarında hizmete başlayan B-737-200ADV modeli enerji ya da yakıt verimliliği açısından her bir koltuk/kilometre başına B-727 modeline göre yüzde 50 daha verimliyken 1980’lerin ortasına doğru hava taşımacılığının hizmetine giren B-737-300 modeli hemen hemen iki daha verimlidir. Ayrıca bu modelin son kez üretim bandından çıkışı her ne kadar 1984 yılı olsa da havayolu işletmelerince yolcu taşımacılığında kullanımı 2019 yılına kadar devam etti. B-727 modeli ticari hava taşımacılığına sunduğu katkılarının yanı sıra Boeing işletmesi tarafından ar-ge faaliyetlerinde deneysel amaçlı olarak yoğun bir şekilde kullanılarak kendisinden sonra geliştirilen birçok modele hem yapısal hem de işlevsel özellikler bakımından adeta ilham kaynağı teşkil etti. Örneğin, B-737 modeli yüzde 60 oranında B-727 modeli baz alınarak geliştirildi. B-727 modeli karıştığı birçok kaza ile de anılan bir modeldir. En son ölümlü uçak kazası 2016 yılında Kolombiyalı hava kargo şirketi olan Aerosucre Colombia havayollarının bölgesel bir havalimanı olan Puerto Carreno German Olano’dan Bogata havalimanına gerçekleştireceği hava kargo seferinde meydana geldi ve tüm mürettebatın (beş kişi) ölümüne sebep oldu. Boeing verilerine göre ise B-727 modelinin gövde kaybı yaşadığı (geri döndürülemeyecek şekilde hasara uğradığı) kaza sayısı 95 iken, toplam kaza sayısı 352’dir. Bu kazalardan 56’sı ise can kaybının yaşandığı kazalardır.

Referanslar

Aircraft Commerce, 2010, 737NG Family and CFM56-7B Specifications, Fleet And Developme- nts, Aircraft Operator’s and Owner’s Guide, 70: 4-30; Aviaiton Safety Network, 2020, B-727 Accident Stats, https://aviation- safety.net/database /types/ Boeing-727/index, (Erişim tarihi: 25.07.2020); Aviaiton Safety Network, 2020, B-727 Accident Stats, https://aviation-safety.net/database/types/Boeing-737-series/index, (Erişim tarihi: 25.07.2020); Becher, T. (1999). Boeing 757 and 767 (Birinci baskı). Trowbridge: Redwood Book; Boeing (1985). 727 Airplane Characteristics: Airport Planning, ABD: Boeing; Boeing (2014). Fact Sheet: Boeing 737 Facts, http://www.boeing.com/farnborough2014/pdf/BCA /fct%20-737%20Family%20Facts.pdf, (Erişim tarihi: 28.07.2020); Boeing (2017). Statistical Summary of Commercial Jet Airplane Accidents Worldwide Operations 1959 – 2016, http://www.skybrary.aero/bookshelf/books/4239.pdf, (Erişim tarihi: 11.07.2020); Boeing (2020). Historical Snapshot: 727 Commercial Transport, https://www.boeing.com/history/ products/727.page, (Erişim tarihi 01.07.2020); Boeing (2020). Historical Snapshot: 737 Commercial Transport, https://www.boeing.com/history/ products/737-classic.page, (Erişim tarihi 01.07.2020); Casanova, M. A., Leeuwen, V., B., Capelle, C., Finn, S. ve Guo, S., 2019, 2019, An Overview of Commercial Aircraft 2018-2019. Londra: DVB Bank SE- Aviation Research dynamics, (İkinci baskı). New York: Springer Incorparation; Gilchrist, P. (2000). Boeing 747 Classic. Singapore: MBI Publishing Company: 14; Guy, J. (2019). Boeing’s Famous Trijet 727 Makes Last Commercial Flight, https://edition.cnn .com/travel/article/boeing-727-last-flight-scli-intl/index.html, (Erişim tarihi: 01.07.2020); Hill, L., M. (2002). Boeing 737 (Birinci baskı). Ramsburry: Crowood Press; Marsh, D.P. (1982). Early Conceptual Design: Environmental Issues. İçinde; E. Torenbeek (Editör), Advanced Aircraft Design: Conceptual Design, Analysis and Optimization of Subsonic Civil Airplanes (ss. 31-54). New Delhi: John Wiley & Sons, Ltd. Publication; Newhouse, J. (2007). Boeing Versus Airbus: The Inside Story of The Greatest International Competition in Business, (Birinci baskı). ABD: Random House Incorparation ; Statista (2020). Average prices for Boeing aircraft as of January 2019, by type, https://www.statista. com/statistics/273941/prices-of-boeing-aircraft-by-type/, (Erişim tarihi: 28.08.2020); Steiner, J. (1963). The Development of the Boeing 727, The Journal of the Royal Aeronautical Society, 67(626): 103-110. doi:10.1017/S0368393100090246, (Erişim tarihi, 24.07.2020); Wallace, E., L. (1994). Airborne Stabilizer: Two Decades With NASA Langlev’s 737 Flying LaKoiatory - The NASA History Series, (Birinci baskı). Washington: U.S. Government Printing Office; Wegener, P., P. (1997). What Makes Airplanes Fly?: History, Science, and Applications of Aero-Welsh, R. (1988). Propulsion And Engine Technology: Turbofan Engine Layout, İçinde; E. Torenbeek (Editör), Advanced Aircraft Design: Conceptual Design, Analysis And Optimization Of Subsonic Civil Airplanes (ss. 59-78). New Delhi: John Wiley & Sons, Ltd. Publication.