Başbakanlık Tanıtma Fonu

Kavram Kamu Yönetimi

(1985 – 2018)

Gerçek veya tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşlarının tanıtma çalışmalarına mali destek sağlamak amacıyla 1985 yılında çıkartılan 3230 sayılı “Tanıtma Fonu Teşkili ile 11. 07. 1939 tarihli ve 3.670 sayılı Milli Piyango Teşkiline Dair Kanun’un 4. maddesine Bir Bent Eklenmesi Hakkında Kanun” ile kuruldu. Kuruluş kanununda belirtilen, “Memleketimizi yurtiçinde ve dışında çeşitli yönleriyle tanıtmakla görevli kuruluşların kaynaklarını artırmak, Türk kültür varlığının yayılmasını sağlamak, Devlet arşiv hizmetlerini müessir hâle getirmek, milletlerarası kamuoyunu memleketimizin menfaatleri istikametinde yönlendirmeye çalışmak” amacını yerine getirmek üzere, “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde Başbakanın emrinde” kurulduğu belirtilen tanıtma fonunun kaynakları; Milli Piyango gayri safi hasılatının yüzde 10’u, her nevi müşterek bahis tertibi sonucu sağlanacak hasılattan ikramiye olarak ayrılacak kısmın dağıtımından önceki toplamı üzerinden kesilecek yüzde 5 paylar, Başbakanlık bütçesine bu maksatla konulacak ödenek, kanunla kurulan fonlardan Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenecek miktarda yapılacak aktarmalar ve bağış, yardım ve diğer gelirler olarak belirlendi. Fon gelirlerinin tamamının bütçeye aktarılmaması ve Başbakan onayıyla yapılacak harcamaların Sayıştay denetimi dışında bırakılması nedeniyle 92 milletvekili tarafından açılan iptal davasını 1987 yılında karara bağlayan Anayasa Mahkemesi, gelirlerin tamamının bütçeye aktarılmamasını oy çokluğuyla Anayasa’ya uygun bulurken, fonun Sayıştay denetimi dışına çıkartılmasını oy çokluğuyla Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti.

Tanıtma fonu bünyesinde fon kurulu ve genel sekreterlik kurulması ve bu organların görev ve yetkileri, Tanıtma Fonu Kurulunun Teşkili ile Çalışma ve Harcama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik ile belirlendi. Fonun, Başbakanlık bünyesinde görev yaptığı döneme ilişkin son yönetmelik 01. 01. 2018 tarihinde yürürlüğe girdi. Yönetmelik uyarınca, “Başbakan veya görevlendireceği bir Başbakan Yardımcısı veya Bakan başkanlığında; Başbakanlık, Dışişleri Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığından birer Müsteşar Yardımcısı ile Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürü ve Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Genel Müdürü” olmak üzere altı üyeden oluşan fon kurulunun başlıca görevleri arasında; proje başvurularıyla ilgili usul ve esasları belirlemek, projeleri incelemek, gerektiğinde ilgili kurum ve kuruluşlara inceletmek, projeleri kabul veya reddetmek, kabul edilen projeler için yapılacak yardım ve tahsis tutarlarını belirlemek sayılabilir. Başbakanın katılmadığı kurul toplantılarında alınan kararların yürürlüğe girebilmesi için Başbakan tarafından onaylanması gerekirdi. Tanıtma fonunun muhasebe işlemleri, “Başbakanlık Tanıtma Fonu Muhasebe Esas ve Usulleri” uyarınca yürütüldü. 2018 yılında Başbakanlığın kamu tüzel kişiliğine son verilmesi üzerine, 02. 07. 2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile tanıtma fonunun kuruluş kanununda yer alan Başbakan ibaresi Cumhurbaşkanı ibaresi ile değiştirilerek fon, Cumhurbaşkanlığı’na; 23. 07. 2018 tarihli ve 14 sayılı İletişim Başkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 15. maddesi ile Cumhurbaşkanı İletişim Başkanlığı’na bağlandı. Tanıtma Fonu ile ilgili iş ve işlemler Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı tarafından yürütülmekte olup Tanıtma Fonu’nun bundan sonraki düzeni ve işleyişiyle ilgili çalışmalar devam etmektedir.

Referanslar

İletişim Başkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. (24.07.2018). Resmî Gazete (Sayı: 30488); Tanıtma Fonu Kurulunun Teşkili ile Çalışma ve Harcama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik (2018). https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Goster/139918?AspxAutoDetectCookieSupport=1, (Erişim tarihi: 20.07.2019); Tanıtma Fonu Teşkili ile 11/7/1939 tarihli ve 3670 sayılı Milli Piyango Teşkiline Dair Kanunun 4üncü Maddesine Bir Bent Eklenmesi Hakkında Kanun. (28.06.1985). Resmî Gazete (Sayı: 18795); 1985/24 Esas, 1987/6 Karar sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı. (12.11.1987), Resmî Gazete (Sayı: 19632).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Tanıtma Fonu Teşkili ile 11/7/1939 tarihli ve 3670 sayılı Milli Piyango Teşkiline Dair Kanunun 4üncü Maddesine Bir Bent Eklenmesi Hakkında Kanun. (28.06.1985). Resmî Gazete (Sayı: 18795); Tanıtma Fonu Kurulunun Teşkili ile Çalışma ve Harcama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik (2018). https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Goster/139918?AspxAutoDetectCookieSupport=1, (Erişim tarihi: 20.07. 2019).