Arıkan, Mehmet

Kişi Yiyecek-İçecek İşletmecisi

(? - 1950)

Antalya gibi günümüzde dünyanın hatırı sayılır uluslararası ziyaret merkezlerinden biri hâline gelmiş bir turizm kentinde yalnızca deniz, kum ve güneş turizmi açısından tanıtım yapmanın dışına çıkılabilecek, kent tarihiyle ilgili önemli bir gastronomi ve şehir turizmi çekiliği olarak kullanılabilecek halihazırdaki önemli değerlerin listesini yapmak gerekse, en başlarında Topçu Kebap’ın yerini alması olasıdır. Çünkü 1885 yılında faaliyete geçmesi nedeniyle Antalya’nın ilk lokantasıdır. Aynı zamanda Türkiye’nin de en eski lokantalarından biridir. Mehmet Arıkan bu geleneksel ve kuşaktan kuşağa bir üretim kültürü aktarımı gerçekleştirebilmiş Topçu Kebap markasının fikir babası ve kurucusudur.

Sorumluluk nesiller boyu aktarıldıkça kültüre dönüşmektedir. Kültür ise paylaşıldıkça kökleşmektedir. Anadolu kültüründe paylaşımın asıl yerleri mekânlar ve sofralardır. Bu sofraları kuranlar, emanetin sahibi olarak görülmektedir. Deniz kıyısındaki bir kentte zor olan, et üzerine sofralar kurmaktır. Ama Antalya’nın ilk restoranı Topçu bir asrı aşan hikâyesi ile bu zorluğun üstesinden gelmiştir ve sözü edilen esnaf geleneğinin çok önemli bir takipçisidir.

Mehmet Arıkan tarafından kurulmuş işletme, sadece şiş köfte ve piyazla hizmete başladı. Mehmet Arıkan, Balkan Savaşında topçu olarak görev yapmıştır. İri yarı bir insan olduğu için top mermilerini elleri ile yuvasına yerleştirirmiş, o yüzden lakabı Topçu Mehmet olarak kalmıştır. İşletmenin adı buradan gelmektedir. O zamanlar, lokanta açıldığında soyisim olmadığı için lakapla anılıyordu. Topçu Mehmet 1950 yılında ölünce işletmeciliği oğulları Recep ve Halil Arıkan üstlendi. Recep ve Halil Ustaların vefatından sonra bayrak Recep Usta’nın oğulları Mehmet, Mesut ve Hakan Arıkan kardeşlere geçti. Halen üçüncü ve dördüncü kuşak lokantanın mutfağındadır.

Topçu'nun hikâyesi, Dede Topçu Mehmet ile başladı. Sonrasında, Halil ve Recep Kardeşler büyük bir uyum içinde çalıştılar. Atalarından devraldıkları değerler, Topçu’yu bugünlere getirenler için en büyük mirastır. Bugün çeşitlenen menüsüne rağmen, işine saygı ve şaşmayan adalet gibi değişmeyen kurallar üçüncü ve sonrasında dördüncü kuşağın işletme anlayışının şekillendirmektedir.

Topçu'nun sadece bir kebapçı değildir. Topçu Mehmet’ten bugüne kadar bir asrı aşmış ömrüyle Antalya’nın kültürel belleğidir. Akdeniz kıyısındaki balıkçısından Toroslar’daki çobanına kadar ulaşan bir kültür birliğidir. Alışveriş bizzat işletme sahipleri tarafından yapılmaktadır. Kaliteli malzeme kullanma, temizlikten taviz vermeme, işin başından ayrılmama gibi ilkeleri mevcuttur. Aile üyeleri dönüşümlü çalışmaktadırlar ve aileden biri mutlaka işin başında durmaktadır.

Referanslar

Milor, V. (2017). Vedat Milor ile Lokanta Hikâyeleri, https://www.youtube.com/watch?v=gv4Umys6fJs&lc=UgiCIjN7sb-VKXgCoAEC, (Erişim tarihi: 11. 09. 2019); Turan, A. M. (2017). Asırlık Lezzetçiler, 2. Bölüm, TRT Haber, https://www.youtube.com/watch?v=excRTSyaXtY, (Erişim tarihi: 11. 09. 2019).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

https://www.100tarihilokanta.com/topcu-kebap/, (Erişim tarihi: 11. 09. 2019).