Apron

Terminal, Havalimanı ve Liman Havalimanı Kavram

Maddeye katkıda bulunan yazarlar:
Yazar: Harun YILMAZ (2019) (Madde metni için tıklayınız)
Yazar: Süheyla GOLCHESHMEH (2019) (Madde metni için tıklayınız)
1 / 2

Hava taşımacılığı sektörünün en önemli faaliyet alanlarından biri havaalanı/havalimanıdır. Havaalanı, tamamen veya kısmen hava araçlarının iniş, kalkış ve yüzey hareketlerini yapabilmesi için kullanılan, içerisinde bina, tesis, teçhizat vb sistemlerin bulunduğu kara veya su üzerinde inşa edilmiş alandır. Havaalanı, havacılık hizmetlerinin ve havacılık dışı hizmetlerin üretildiği ve yolcuya sunulduğu yerdir. Havaalanı aynı zamanda bir ülkenin dış dünyaya açılan kapısıdır.

Bir havaalanında girişlerin kontrol edildiği harekât alanı, buraya bitişik arazi, binalar ve bunların bölümlerinin yer aldığı alana hava tarafı denilmektedir. Hava tarafı bölümünde apron, pist, taksi yolları vb bulunur. Bir kara havalimanında uçakların yolcu, posta ve kargo yükleme ve indirme, yakıt ikmali ve bakım hizmetlerinin yapılabilmesi amacıyla tanımlanmış alana apron adı verilir. Apronlarda uçaklar için park sahaları vardır. Bu park sahalarında uçaklara, yolculara ve taşınan yüklere yönelik hizmet verebilmek amacıyla birçok yer aracı kullanılır ve birçok personel görev yapar. Görevli olmayan personelin ve uçuşu olmayan yolcunun burada bulunması güvenlik açısından yasaktır. Aprondaki süreci tüm yolcular merak etmekte olup en büyük istek/arzu uçaklar yanında fotoğraf çekilmesidir.

Daha iyi bir yolcu deneyimi oluşturmak ve genel tesisleri geliştirmek, teknolojinin havalimanı operasyonlarında daha da büyük bir rol oynayacağı anlamına geliyor. Bu anlamda yeni bir turizm alanı ortaya çıkmış denebilir. Havalimanının içini özellikle apronda bulunanları merak edenler için dünya genelinde farklı geziler düzenleniyor. Münih Havalimanı, apronda bulunan A380 uçağının tanıtımı, yangınla mücadele faaliyetleri, uçaklara yolcu, bagaj ve kargo yükleme/boşaltma, yakıt ikmali vb operasyonel faaliyetleri içeren bir havalimanı turu gerçekleştiriliyor.

Frankfurt Havalimanı, kış ve noel turları ile çocuklar için doğum günü turları düzenlemektedir. Berlin Schönefeld Havalimanı, bakım hangarında uçak bakım faaliyetlerini içeren turlar düzenlemektedir. Düsseldorf Havalimanı, itfaiye istasyonu ve fotoğraf turları düzenlemektedir. Zürih Havalimanı ve Toronto Pearson Havalimanı, yolcu terminallerini içeren bir tura sahiptir. Miami Havalimanı, hava trafik kontrol kulesini de içeren bir tur yapmaktadır. San Diego Havalimanı ve Prag Vaclav Havel Havalimanı da benzer havalimanı gezi turlarına sahiptir. Bu gibi aktiviteler özellikle transit, transfer ve bağlantılı uçuş yapan yolcular ile havalimanı ziyaretçileri için vakit geçirme adına güzel bir fırsat oluşturmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Devlet Hava Meydanları İşletmesi (2011). Havacılık Terimleri Sözlüğü. Ankara: Pulsat Basımevi; https://www.munich-airport.com/airport-tours-262010, (Erişim tarihi: 07. 03. 2019); https://www.havayolu101.com/2016/04/08/havalimanlarini-gezmek-ister-misiniz/, (Erişim tarihi: 07. 03. 2019); Johnson, J. (2016) Airport Business. SouthComm Business Media, Inc., 31 (2); Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) (2010). Annex 14 Havaalanları Cilt-1: Havaalanları Tasarım ve İşletimi. Ankara: Pegem Yayıncılık; Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu (1983) Cilt: 22; Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) (2014)Ramp Hizmetleri Havaalanları Daire Başkanlığı yayın no: HAD/T-21. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

International Civil Aviation Organization ICAO (2013). Aerodromes Annex 14 Volume I Aerodrome Design and Operations to the Convention. Birinci Bölüm: 3.

2 / 2

Havaalanlarında/havalimanlarında uçakların park pozisyonlarını aldıkları, yakıt ikmali yaptıkları ve uçaklara yüklemenin, park veya bakım işlemlerinin yapıldığı alanlardır. Halka açık alanlar değildir. Giriş özel izin gerektirmektedir. Türkiye’de bu izinler Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından verilmektedir. Apronda sigara içmek, alev alabilecek ya da kıvılcım çıkarabilecek materyal taşımak, izinsiz giriş yapmak ve reflektörlü yelek gibi gerekli önlemleri almadan dolaşmak yasaktır. Apron türleri aşağıdaki gibidir:

Yolcu terminali apronu: Yolcu terminali apronları, uçakların manevra ve park işlemleri için tasarlanmış ve yolcu terminali tesislerine bitişik veya kolaylıkla giriş sağlayabilen alanlardır. Yolcuların yolcu terminalinden uçağa bindiği alanlar olan yolcu terminali apronları, yolcu hareketini kolaylaştırmanın yanı sıra, yakıt ikmali, bakım ve yük, posta ve bagaj yükleme ve boşaltma işlemleri için de kullanılır. Yolcu terminali apronundaki uçak park pozisyonları uçak park alanlarıdır.

Yük terminali apronu: Sadece yük ve posta taşıyan uçaklar için, yük terminali binasının yanında ayrı bir yük terminali apronu sağlanabilir. Her biri için hem apronda hem de terminalde farklı tiplerde faaliyetler gerektiğinden, yük ve yolcu uçaklarının birbirinden ayrılması tercih edilir.

Uzak park apronu: Havaalanlarında/havalimanlarında terminal apronlarına ek olarak, uçakların uzun süreyle park edebilecekleri ayrı bir park apronu da gerekebilir. Bu apronlar, personel konaklamaları sırasında veya geçici olarak park etmiş uçakların hafif periyodik servis ve bakım işlemleri için kullanılır. Park apronları terminal apronlarından çıkarılırken, hem yolcu bindirme/indirme süresinin azaltılması hem de güvenlik açısından terminal apronlarına mümkün olduğunca yakın konumlandırılmalıdır.

Servis ve hangar apronları: Servis apronları, uçak hangarının yanında bulunan ve uçak bakım işlemlerinin gerçekleştirilebildiği açık alanlar, hangar apronları ise uçağın depolama hangarına girdiği ve hangardan çıktığı alanlardır.

Genel amaçlı apronlar: İş veya kişisel seyahatler amacıyla kullanılan genel amaçlı uçaklar için, çeşitli havacılık faaliyetlerinin desteklenmesi için gerekli apronlardır.

Yararlanılan Kaynaklar

Havalimanı Havacılık Haberleri ve Uçuş Bilgileri (2019). https://www.havaliman.com/apron-nedir/, (Erişim tarihi: 19.06.2019); T.C. Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü. (2011). Havaalanlarında Taksi Yolları, Apronlar ve Bekleme Yerleri İçin Tasarım Kriterleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.