Selçuklu döneminde yapılan Antalya Mevlevihane Müzesi, Antalya Kaleiçi’nde Yivli Minare’nin yakınlarında yer almaktadır. Müze mevlevihane, hamam ve iki türbe olmak üzere toplam dört ayrı kısımdan oluşmaktadır. 1255 yılında Selçuklu hükümdarı Alaeddin Keykubat tarafından yaptırıldığı tahmin edilen Mevlevihane kısmı taş ve tuğladan oluşan, dikdörtgen formlu ve iki katlı bir yapıdır. Müzenin bu kısmı geçmişte sema gösterilerinin düzenlendiği ana mekân ve önceleri Mevlevi dervişleri tarafından kullanılan altı odadan oluşmaktadır. Günümüzde Mevlevihane, Mevlevi kültürüne özgü Mevlevi giysileri, buhurdanlar, alemler, şamdanlar ve mum makasları gibi eserlerin ve bu eserlere yönelik bilgilendirmelerin sunulduğu bir sergi alanıdır. Müzenin ikinci kısmı olan Mevlevihane Hamamı’nın Selçuklu döneminde Saray Hamamı olarak özel kullanım için yapıldığı, Osmanlı döneminde ise Mevlevihane Hamamı olarak kullanıldığı düşünülmektedir. Müze içinde yer alan iki türbeden biri Zincirkıran Mehmet Bey Türbesi, diğeri ise Nigar Hatun Türbesi’dir. Sekizgen bir yapıya ve kubbeye sahip Zincirkıran Mehmet Bey Türbesi’nde üç sanduka bulunmaktadır. Bu sandukalarda Antalya’yı liman zincirlerini kırarak almayı başaran Mehmet Bey, onun oğlu Ali Bey ve Antalya Mevlevihanesi’nin Şeyhi Mustafa Dede Efendi bulunmaktadır. Zincirkıran Mehmet Bey Türbesi 1377 yılında Mehmet Bey tarafından oğlu Ali Bey için yaptırıldı. Müze sınırları içinde bulunan diğer türbede ise sadece Nigar Hatun’un sandukası yer almaktadır. Nigar Hatun, II. Beyazıt’ın oğlu Sultan Korkut’un annesidir. XVII. yüzyılda Evliya Çelebi burayı ziyaret etmiş ve Seyahatnamesi’nde Antalya Mevlevihanesi’nin ve Hamamı’nın işlediğinden bahsetmiştir. Bu durum Mevlevihane’nin Osmanlı döneminde faaliyette olduğunu kanıtlamaktadır. Cumhuriyet döneminde ise Mevlevihane belirli bir süre Devlet Güzel Sanatlar Galerisi olarak kullanıldı, daha sonra yapılan restorasyon ile 2018 yılından beri Antalya Mevlevihane Müzesi olarak hizmet vermeye devam etmektedir.
Referanslar
Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2020). Müze ve Antik Kentler. Mevlevihane Müzesi, https://antalya.ktb.gov.tr/TR-212987/antalya-mevlevihanesi.html, (Erişim tarihi: 29.06.2020); Antalya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2012). Dünden Bugüne Antalya, Cilt 2. Antalya: Antalya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları; Atik, N. (2019). Antalya Kaleiçi (Zincirkıran Türbesi). Gazete Bir, https://www.gazetebir.com.tr/yazarlar/necmi-atik/antalya-kaleici--zincirkiran-turbesi-/6379/, (Erişim tarihi: 29.06.2020); Kültür ve Turizm Bakanlığı (2020). Antalya Mevlevihane Müzesi Hoşgörü ve Huzur Mekanı. https://kvmgm.ktb.gov.tr/Eklenti/72029,antalya-mevlevihane-muzesipdf.pdf?0, (Erişim tarihi: 29.06.2020).
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Numan, İ. (1982). Antalya Mevlevi Hanesinin Aslı Hali Hakkında Bazı Düşünceler, Vakıflar Dergisi, 14: 125-138.