Animasyon

Kavram

Animasyon (Fransızca ve İngilizce animation) kelimesinin sözlük anlamı ile turizm sektöründeki anlamı arasında farklılık bulunmaktadır. Bunun nedeni; geçmişte, Ege kıyılarındaki konaklama işletmelerinde hafta sonları gerçekleştirilen eğlence gecelerine bir isim verme gereksinimine dayalı olarak animasyon denilmesinden, bu gelişime dayalı olarak animasyon kavramının gerek turizm sektöründe ve gerekse turizmle ilgili yükseköğretim kurumlarında yaygın kullanımından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle turizm sektöründe kullanılan animasyon sözcüğünün İngilizce ve Fransızca gibi yabancı dillere çevrilmesinde turistik rekreasyon kavramını dikkate almak uygun olacaktır.

Türkçe sözlük açısından animasyon; canlılık, hayatiyet, şevk, canlandırma anlamlarında kullanılmaktadır. Bu kapsamda animasyon hizmetlerini hazırlayan, sunan ve denetleyenlere de animatör denilmektedir. Turizm sektörü açısından animasyonu, sözlük anlamının dışında ve boş zaman faktörünü dikkate alarak tanımlamak gerekir. Turizm sektörü açısından animasyon; turistlerin boş zamanlarını gönüllü katılımlarıyla ve doyum sağlayıcı etkinliklerle geçirmeleri için turizm işletmelerince (tatil köyü, otel, seyahat acentası vb.) düzenlenerek turistlere sunulan yardımcı servis hizmeti niteliğindeki boş zaman değerlendirme etkinlikleridir.

Turizm sektörüne yönelik olarak animasyon hizmetlerinin gerçekleştirilmesini ve turistlere sunumunu sağlayan görevlilere de animatör denmektedir. Otel, tatil köyü vb. konaklama işletmelerince turistlerin katılımına/izlemesine sunulan Türk gecesi, eğlence geceleri, havuz ve plaj oyunları, çevre gezileri, çeşitli yarışmalar; seyahat acentalarınca tur esnasında gerçekleştirilen tanışma oyunları, hediye çekilişleri, yarışmalar vb. eğlenceli etkinlikler animasyona örnek olarak verilebilir. Turistlerin kendileri tarafından gerçekleştirilen boş zaman değerlendirme (rekreasyon) etkinlikleri animasyon kapsamına girmemektedir. Örneğin; bir turist grubunun kendi aralarında düzenledikleri yüzme yarışları rekreasyonel bir etkinliktir ancak animasyon değildir. Aynı turist grubunun konakladıkları otel işletmesi tarafından düzenlenen yüzme yarışlarına katılmaları ise animasyondur.

Animasyon, tanımından da anlaşılacağı üzere aşağıdaki özelliklere sahiptir:

 Animasyon, boş zaman değerlendirme etkinliğidir.

 Turizm işletmeleri tarafından düzenlenip, turistlere hizmet olarak sunulmaktadır.

 Ana ürün olmayıp yardımcı servis hizmeti niteliğindedir.

 Turistlerin gönüllü katılımlarını gerektirmektedir.

 Doyum sağlayıcı etkinliklerdir.

Bu açıklamalardan da anlaşılacağı üzere animasyon, turistik rekreasyon kapsamına girmektedir. Konaklama ve yiyecek-içecek işletmeleri tarafından iç ve dış çevrede, seyahat acentalerı tarafından paket tur yolculuklarında (otobüs, tren, gemi, yat, mola noktaları, destinasyon yöreleri vb.) turistlere sunulmaktadır. Barınma, yeme-içme, ulaşım hizmetlerini destekleyici, yardımcı servis niteliğindedir. Örneğin; bir tatil köyü restoranı, ana ürün olarak yiyecek ve içecek hizmetlerini sunmaktadır. Lokantada düzenlenen Türk gecesi gibi etkinlikler yiyecek ve içecek hizmetini destekleyici yardımcı servis hizmetidir. Eğlence işletmelerinin (taverna, disko, spor tesisi vb.) boş zaman değerlendirme hizmetleri, asıl ürün olduğundan, yardımcı servis niteliği taşımadığından animasyon kapsamına girmemektedir.

Animasyon, seyahatlerde ve destinasyonlarda geçirilen alışılmamış yaşamdaki boş zaman değerlendirme hizmetlerini kapsar. İnsanların sürekli yaşadıkları alışılmış yaşamda gerçekleştirdikleri boş zaman değerlendirme etkinlikleriyle ilgili değildir. Turistlerin aktif veya izleyici olarak katıldıkları animasyon hizmetleri, faaliyet türüne göre aşağıdaki gibi gruplandırılabilir:

 Sportif Animasyonlar: Dağ, hava, su sporları ve oyunları; sportif yarışma organizasyonları, açık ve kapalı alanlarda gerçekleştirilebilecek diğer sportif faaliyetler.

 Yaratıcı El İşi Animasyonları: Dekoratif eşya-çiçek-nakış yapımı, resim yapma, heykel yapma, çamur işleri, örgücülük vb.

 Sağlıklı Yaşam Animasyonları: Turistlerin; kaplıca, içmece, Türk hamamı, sağlıklı yaşam tesisi gibi işletmelere götürülmesi.

 Sosyal ve Kültürel Animasyonlar: Çevre gezisi, şehir turu, fayton turu, vahşi yaşam fotoğrafçılığı, sergi, defile, tiyatro, konser, Türk gecesi, halk dansları, gece şovları, önemli günlerin ve olayların kutlanması, yöresel ve geleneksel eğlenceler, geleneksel yaşantı biçimlerinin canlandırılması, karşılama ve uğurlama partileri, çeşitli yarışmalar vb.

 Seyahat Animasyonları: Tanışma oyunları, hediye çekilişi, müzik etkinlikleri, kültür oyunları, karşılama ve uğurlama partileri, mola noktalarındaki canlandırmalar vb.

Animasyon hizmetlerinin önemi üç kısımda incelenebilir:

Turistler açısından;

 Animasyon hizmetleri, turistlerin mutlu olmalarını sağlar ve yaşamla bağlılıklarını artırır.

Turistlerin fizyolojik, zihinsel ve ruhsal yönden yenilenmesini ve gelişimini sağlar.

Turizm sektörü açısından;

 Animasyon hizmetleriyle ürün çeşitliliği sağlanır.

 Turizm ürünlerinin marjinal faydaları artırılır.

 Konaklama süresi ve turizm sezonu uzatılır.

 Oda, yiyecek ve içecek satışları, ekstra harcamalar arttırılır.

 İşletmenin ve ülkenin tanıtımı gerçekleştirilir.

 Turizm odaklı ülke, iyi işletme imajı yaratılır.

Sosyal açıdan;

 Yöresel ve geleneksel canlandırmalarla kültür aktarımı gerçekleştirilir.

 Kültürel değerlerinin canlandırılarak paylaşılmasıyla sosyal dayanışmanın sağlanmasına katkıda bulunulur.

 Sağlıklı, mutlu toplumlar yetiştirilir.

 Katılımcılara veya izleyicilere sunulacak animasyon hizmetleriyle ilgili bilgileri (etkinlik türü, zaman, süre vb.) içeren tabloya animasyon programı denir. Animasyon programları günlük, haftalık, hafta sonu programları şeklinde olabileceği gibi daha uzun süreli de olarak belirli ve yinelenen etkinlikleri kapsar.

Animasyon hizmetleri, uygulamada; otel ve tatil köylerinin organizasyon yapısında animasyon departmanı tarafından gerçekleştirildiği gibi halkla ilişkiler gibi bir başka departman tarafından da gerçekleştirilebilmektedir. Bazı konaklama işletmeleri animasyon hizmetlerini tamamen kendileri gerçekleştirmekte, bazıları da animasyon hizmetlerinin bir kısmını veya tamamını animasyon/rekreasyon işletmelerine ihale etmektedirler.

Referanslar

Birge, J. K. vd. (1971). Redhouse English – Turkish Dictionary (Sekizinci baskı). İstanbul: Redhouse Yayınevi; Hacıoğlu, N. vd. (2003). Boş Zaman & Rekreasyon Yönetimi Örnek Animasyon Uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık; Hazar, A. (2014). Rekreasyon ve Animasyon (Dördüncü baskı). Ankara: Detay Yayıncılık; Karaküçük, S. (2001). Rekreasyon Boş Zamanları Değerlendirme (Dördüncü baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Hazar, A. (2014). Rekreasyon ve Animasyon (Dördüncü baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.