Jansen-Verbeke (1991) alışveriş turizmi kavramını, turizm araştırmalarında kullanan ilk araştırmacıdır. Jansen-Verbeke’nin alışverişin önemine bakış açısı, turizm araştırmasında ilk kez alışveriş turizmi tanımını veren Timothy (2005) tarafından benimsenmiş ve bu etkinlikleri “alışveriş turizmi” ve turist alışverişi olarak iki kategoriye ayırarak alışveriş ve turizm ilişkisini açıklamaktadır. Turizm seyahatinin temel amacı, alışveriş turizminde alışveriş yapmaktır. Ayrıntılı olarak, “Alışveriş, bir seyahat için birincil motivasyondur ya da turizm deneyimini biçimlendirmedeki ana unsurdur.” Timothy, turizm destinasyonundaki tesadüfi alışveriş faaliyetini turist alışverişi olarak tanımlamaktadır. Diğer bir bakış açısına göre ise “Konaklama ve ulaşım masrafları hariç, seyahat masraflarının yüzde 50’sinden fazlasını içeren alışveriş turu” olarak tanımlanmaktadır.

Alışveriş turizmi, tatil için bir destinasyon seçim aşamasında, milyonlarca insan için ana motivasyonlardan biridir. Alışveriş turizminin etkisinin sosyo-kültürel ve ekonomik yönleri vardır. Alışveriş turizmi turistlere bir destinasyondan unutulmaz imaj sunar. Sosyo-kültürel açıdan bakıldığında, turistler alışveriş yoluyla bölgelerin farklı özelliklerini ve kültürlerini tanıyarak, ailelerin veya çocukların yerel kültürü doğrudan deneyimle anlamaları için etkili bir yol sağlar. Ayrıca, alışveriş turistleri için özel ürünlerin üretilmesiyle ürün kalitesi artırılabilir. Alışveriş turizmi, bu tür ürünlerin belirli bir bölgesel turla ilgili çekici nesneler haline gelmesini sağlayarak yeni ürün geliştirme ve tanıtımında yardımcı olabilir.

Ekonomik etki açısından, turizm yerel ekonomik yapıyı çeşitlendirebilir ve bölgedeki gelir ve istihdam için fırsatlar yaratarak dengesizlikleri ve boşlukları azaltabilir. Döviz, yerel ve ulusal ekonomik büyümeye katkısının önemli olması nedeniyle dış ticaretteki açıklar gibi zorlukların aşılmasında kilit bir fonksiyona sahiptir. Alışveriş turizmi için seyahat paketlerinin geliştirilmesi, dış ticaretten elde edilen önemli kazançlar ve turizmden para alışverişi nedeniyle önemli ve ekonomik hale gelebilir. Alışveriş gezilerinin turistlerin kaldığı süreyi uzattığını tespit edilmiştir. Alışverişe gelen turistlerin alışveriş alışkanlıklarının, eskiden alışverişe harcanan paranın harcanmasıyla, tatil turistlerininkinden farklı olduğu bilinmektedir. Üç tip alışveriş turisti vardır.

i) Hediyelik (hatıralık) alışverişi yapan kişi: Bu kişi, seyahatlerinin anılarını ailesine ve arkadaşlarına aktarmaya yardımcı olacak doğrudan destinasyon ile alakalı yerel hediyeler satın alır.

ii) Alışveriş yolculuğu yapanlar: Bazı turistler seyahatleri sırasında birincil aktivite olarak alışveriş yapar ve tüm seyahatleri boyunca satın alırlar.

iii) Liste alışverişi yapanlar: Sadece kendileri için değil, aynı zamanda aile ve arkadaşlar için de satın alacakları bir alışveriş listesiyle seyahat eden küçük ama önemli bir gezgin grubuna dâhil olanlar.

Dünya Turizm Örgütü ve Asya Pasifik Seyahat Örgütü raporlarına göre, en önemli alışveriş turizmi destinasyonları, Fransa, ABD, İspanya, İtalya, Türkiye, Almanya, İngiltere, Çin, Tayland, Güney Kore ve Malezya olarak belirlenmiştir. 2016 yılından beri Türkiye’ye gelen turistlerin alışveriş miktarları her sene bir önceki seneye göre artarak devam etmektedir. Alışveriş turizmi kapsamında Türkiye’de en çok ziyaret edilen şehirler İstanbul, İzmir, Bursa, Ankara ve Antalya’dır.