Akoğlan Cami

Doğal ve Kültürel Miras Cami

Eskişehir’in Odunpazarı ilçesinde yer alan Akoğlan Camii, ayakta kalabilen eski tarihli bir cami olup, 1890 yılında Mustafa Akoğlan tarafından yaptırıldığı söylenmektedir. Akoğlan Camii, Türkiye’de kerpiçten yapılan ve sonrasında restore edilen nadir vakıf eseridir.

Cami, 309 metre kare alana ve 250 kişilik cemaat kapasitesine sahip, kare planlı üzeri kırma çatılı bir yapıdır. Bünyesinde tuvalet, şadırvan ve gasilhane bulunmaktadır, cami kaloriferle ısıtılmaktadır. Eskişehir Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun 27.06.1986 tarih ve 2397 sayılı ve Konya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 29/04/1988 gün ve 168 sayılı kararlarıyla korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı olarak tescil edildi. Akoğlan Camii’nin Eskişehir Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 15/04/2008 tarih ve 2655 sayılı kararıyla restorasyon çalışmaları Kütahya Vakıflar Bölge Müdürlüğü ve Dolunay Yetişkin Engelliler Derneği’nin katkılarıyla başlatılmıştır. Günümüzde, Kurşunlu Camii, Alaaddin ve Müftü camileri ile beraber Akoğlan Camii, Kentsel Sit Alanı ilan edilen bölgenin en önemli dini yapıları arasında yer almaktadır. Farklı tarihlerde birkaç kez tadilata giren cami, 2013 yılındaki Eskişehir’in Türk Kültür Başkenti olması çalışmaları kapsamında yapılan restorasyonu ile aslına, başlangıçtaki yapısına en uygun haline getirilmiştir. Caminin güney cephesinde yer alan mihrap ve minber ahşap malzemeden yapılmış olup, kaba işçiliklidir. Mihrabının iki yanında yuvarlak kemerli iki pencere, mihrabın üzerinde ise besmele ile başlayan bir dua kitabesi bulunmaktadır. Yapının doğu ve batı duvarlarında basık kemerli iki pencere vardır. Mahfil bölümü kare formlu dört pencere ile aydınlatılmakta, minaresi kuzey-batı yönde olup şerefe altı tuğla bezemelidir.

Cami görme, işitme ve ortopedik engellere yönelik donanımlara sahip bir engelli dostu yapı özelliğindedir. Görme engellilerin rahat yürüyebilmeleri için bahçeye izli yollar yapılırken, iç ve dış mekanlar Braille alfabesiyle işaretlendi (ayak tabanı ile hissedilebilecek biçimde izli yollar) ayrıca, ortopedik engelliler için tekerlekli sandalye ve akülü araçlarıyla caminin içine kadar girmeleri ve saf tutmalarına imkanı sağlanmıştır. Camide, Türk Standartları Enstitüsü’nün 9111 ve Avrupa Birliği standartlarına uygun olarak, tekerlekli sandalye kullanan engelli kişilerin abdest alma ve diğer ihtiyaçlarını rahatlıkla karşılayabilmeleri için abdesthane ve tuvaletler yanında, yaşlı ve engelliler için özel asansör sistemi de mevcuttur. İşitme engellilerin de unutulmadığı proje kapsamında Univox salon tipi indüksiyon döngü sistemleri kuruludur, bu sistem ile caminin iç alanında bir manyetik alan oluşturularak, işitme oranı yüzde 50 arttırılmıştır. Hiç duymayan kişiler için de projeksiyon sistemi kullanılmaktadır. Bu sistemle, hutbe metni perdeye yansıtılmakta, ezan uyarı ışıkları sistemiyle de vakit, Cuma ve Bayram ezanları görsel olarak algılanabilir duruma getirilmiştir.

Yararlanılan Kaynaklar

Can Hacıoğlu; http://www.2eylul.com.tr/tarihi-camiler-ve-kursunlu-kulliyesi-makale,5388.html, (Erişim tarihi: 25. 05. 2021); Çevik, S. (2015). Turistik Destinasyonlarda Marka Stratejileri: Eskişehir 2013 Türk Dünyası Dünya Başkenti (Yayımlanmamış doktora tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Eski Eser Tescilli Vakıf Kültür Varlığının Onarımının Yapılmasına İlişkin Protokol, 2013 hakkında Nebi Kılıçarslan yapılan görüşme; http://www.dolunay.org.tr/akoglan-camii.html, (Erişim tarihi: 12. 07. 2016, (Erişim tarihi: 25. 05. 2021); http://www.eskisehir.gov.tr/tr/haberler/6008-camiler-ve-din-gorevlileri-haftasi-hayirli-olsun-6008.h, (Erişim tarihi: 11. 04. 2016); http://www.idturkiye.com/referans/123-worship/401-akoglan-camii, (Erişim tarihi: 10. 06. 2016).