Akdağmadeni Faik Tatlıoğlu Konağı (Ziraat Bankası Binası)

Doğal ve Kültürel Miras Bina

Akdağmadeni ilçe merkezinde, Ahisavi Mahallesi’ne bağlı Sakarya Caddesi'nin üzerinde yer alan yapı Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun 08.04.1983 tarih ve A4227 sayılı kararıyla tescil edilmiştir. Yapının üzerinde kitabe bulunmamaktadır. Konağın Milli Mücadele döneminde Akdağmadeni’nde belediye başkanlığı yapan ve Yozgat Müdafa-i Hukuk Cemiyetine üye olan Faik Tatlıoğlu (1886 doğumlu) tarafından yaptırıldığı bilinmektedir. Yapının tam olarak tarihi bilinmese de XX. yüzyılın ilk çeyreğinde inşa edildiği düşünülmektedir.

Konak doğu-batı doğrultusunda dikdörtgen planlı olup bodrum kat, zemin kat ve birinci kattan oluşmaktadır. Bodrum kat kareye yakın dikdörtgen planlı olup kuzeyde cephede yer alan merdivenle erişim sağlanmaktadır. Bu kısım günümüze kadar kazan dairesi olarak kullanılmıştır. Üzeri beton sıvalı olan doğu cephede zemin katta iki, üst katta ise üç pencere bulunmaktadır. Oldukça sade olan bu cephede sade köşelerde kesme taşlar dikkat çekmektedir. Kuzey cephede zemin kat seviyesinde dokuz, birinci kat seviyesinde ise 11 pencere açıklığı bulunmaktadır. Zemin katın kuzeybatı kısmında bir kapı bulunmaktadır. Doğu cephede olduğu gibi bu cephe de beton sıvalıdır. Batı cephede zemin katta üç, birinci katta ise dört pencere yer almaktadır. Bu cephe de büyük oranda sıvalı olup sadece güneybatı tarafında kesme taş malzeme kullanımı görülmektedir.

Konağın güney cephesi diğer cephelere göre oldukça hareketli bir görüntüye sahip olup, ana giriş kapısı da bu cephede bulunmaktadır. Yatay uzanan kat silmesi dikey uzanan beş plaster ile kesilerek cephede altı bölüm oluşturulmuştur. Zemin kat seviyesinde sekiz, birinci kat seviyesinde ise 12 pencere açıklığı görülmektedir. Güney cephenin doğu ve batı tarafındaki ikinci bölümlerin birinci kat seviyesinde iki çıkma yer almaktadır. Alttan taş konsolların desteklediği bu çıkmaların üzeri üçgen alınlıkla sonlanmıştır. Yapının bu cephesinde batıdan doğuya doğru ikinci bölümde tek kanatlı, üçüncü bölümde ise çift kanatlı giriş kapıları bulunmaktadır.

Zemin kata, güney cephede yer alan iki kapıdan da girilir. Ana giriş kapısından girildiğinde merdivenle yükseltilmiş sofa kısmına çıkılmaktadır. Sofanın doğu ve batısında yer alan kapılar odalara açılmakta, kuzeyinde ise üst kata çıkış merdiveni bulunmaktadır. Sofanın doğusundaki kapıdan girildiğinde bir orta mekân ve bu mekânın kuzey ve güneyinde üçer oda yer almaktadır. Bu odaların yapı Ziraat Bankası'na satıldığında açılarak büyük bir mekân haline getirildiğini düşünülmektedir. Sofanın batısında yer alan kapı ise ikinci bir sofaya açılmaktadır. Kuzey-güney yönünde dikdörtgen planlı sofanın batı, güney ve kuzeylerinde yer alan kapılar dört odaya açılmaktadır. Birinci kata sofanın kuzeyinde yer alan merdivenle çıkılmaktadır. Üst kat zemin katla aynı plana sahiptir. Orijinal halinde bir orta mekân ve bu mekânın güneyinde dört küçük oda, batısında bir oda ve kuzeyinde iki oda bulunurken, Ziraat Bankası tarafından satın alınmasından sonra kamu yapısı olarak kullanıldığından büyük bir mekân elde etmek için odaların duvarları yıkılmıştır. Yapının içerisinde birçok değişiklik yapıldığı için herhangi bir süsleme öğesine rastlanılmamıştır. Yapıda süsleme sadece güney cephede görülmektedir. Mermer malzemenin kullanıldığı cephede silmeler, çıkmalar, üçgen alınlıklar, konsollar, pencereler ve sövelerle cephe hareketlendirilmiştir.

Konak olarak inşa edilen yapı Faik Tatlıoğlu’nun vefat etmesiyle Ulvi Tatlıoğlu’na geçmiştir. 1950 yılında Ziraat Bankasına satılan binanın mülkiyeti halen Ziraat Bankası'na ait olup, günümüzde tadilat nedeniyle boş bulunmaktadır.

Etiketler:
Yararlanılan Kaynaklar

Boy, N. (2017). Akdağmadeni Mimari Eserleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Neşeli, İ. (2011). Akdağmadeni’nin Sosyo-Kültürel ve Dini Yapısı Üzerine Bir İnceleme (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.