Adana Şehirlerarası Otobüs Terminali

Terminal, Havalimanı ve Liman Otobüs Terminali

(Adana, 1993 – )

Adana’nın ilk şehirlerarası otobüs garajı Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren günümüzde Vakıflar Sarayı’nın bulunduğu, dönemin Horozdibek (Orosdi-back) olarak adlandırılan bölgesinde yer almaktadır. 1960’lı yıllara kadar bu bölgede yer alan garaj daha sonra günümüzde Eski Adana Arkeoloji Müzesi yanında bulunan alana taşındı. Halen bulunduğu Fevzipaşa Mahallesi’ndeki en son yerine taşınana kadar, Adana’nın ilçelerine ve şehirlerarasına yolcu taşıma faaliyetlerine burada devam etti. 1979 yılının Kasım ayında Adana’da yaşanan sel felaketinde peronların ve yazıhanelerin sular altında kalması nedeniyle zarara uğraması, Eski Garajın konumunun en kısa sürede değiştirilmesini gerektirdi. Bunun üzerine Mimar Vedat Dalokay ve Bülent Berksan tarafından yeni otogarın mimari projeleri hazırlandı. Otogar binası, 1980 yılında temelleri atılarak yapımına başlanmasına rağmen, uzun süren inşaat süreci nedeniyle ancak 1. 12. 1992 tarihinde açılarak hizmete girebildi. İnşa edilen otogar, dönemin Anakent (Büyükşehir) Belediye Başkanı Selahattin Çolak’ın ifadesiyle “Ortadoğu’nun en büyük otogarı” olarak tanımlandı.

Adana şehir merkezine beş kilometre uzaklıktaki terminal, şehir sınırları içerisinde bulunan diğer üç otogarın merkezi olması nedeniyle Adana Merkez Otogar olarak adlandırılmaktadır. 34 bin metrekaresi kapalı, 88.250 metrekaresi yarı açık ve açık alan olmak üzere toplam 122.250 metrekarelik bir alana kuruludur. Yönetim, güvenlik ve ticari birimlerin bulunduğu kapalı alanlara ek olarak altı bin metrekarelik yarı açık peronlar bölgesi, üç bin metrekarelik otobüs garajı bölgesi, 1.300 metrekarelik bakım onarım alanı ve altı bin metrekarelik rekreasyon alanı da yerleşke içerisinde bulunmaktadır. Otogar içinde 72 peron ve 150 özel araç kapasiteli otopark mevcuttur.

Sıcak iklim koşulları göz önüne alınarak yolcuların kullanımı için tasarlanan mekanlar açık ve yarı açık olarak çözümlendi. Betonarme taşıyıcı sistemi ile dikkat çeken yapıda geniş açıklıklar kaset döşeme yöntemi ile geçilerek, kolon ölçüleri küçültülürken taşıyıcılığı olumsuz anlamda etkilememek için kolonların üst döşeme ile birleşimlerinde ters piramit formu oluşturuldu. Merkez Otogar içerisinde tamamı şahıs mülkiyetinde olan 200 adet işyeri bulunmasına rağmen, yalnızca 39 adedi çalışır durumda olup, kalan 161 işyeri boş olarak durmaktadır. Otogarda 28 adet şehirlerarası otobüs yazıhanesi, iki adet bekleme salonu, bir adet gelen eşya teslim ofisi, bir adet emanet deposu, beş adet bankamatik, bir adet Posta ve Telgraf Teşkilatı (PTT), üç adet lokanta, altı adet hediyelik eşya mağazası, beş adet market, altı adet büfe, üç adet çay ocağı, iki adet berber, iki adet umumi tuvalet, bir adet mescit, bir adet kıraathane, bir adet internet kafe ve bir adet fatura ödeme merkezi gibi ticari birimler yer almaktadır. Bununla birlikte Merkez Otogar Şube Müdürlüğü, Zabıta Karakol Amirliği, bir adet polis noktası ve bir adet trafik noktası gibi idari birimler de bulunmaktadır.

Terminal, Adana Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Ulaşım Daire Başkanlığı Merkez Otogar Şube Müdürlüğü tarafından yönetilmektedir. Yılda yaklaşık 8,5 milyon yolcuya hizmet veren otogara yılda ortalama 330 bin araç giriş çıkış yapmaktadır. Yolcuların otogara şehir içi erişimi karayolu toplu taşıma araçlarıyla ve otobüs firmalarının servisleri ile yapılmaktadır.

Referanslar

Adana Büyükşehir Belediyesi 2015-2019 Stratejik Planı Adana Otogarı, https://onlinebilet.com/otogar-adana-otogari, (Erişim tarihi: 04.03.2020); Cumhuriyet Güney İşleri Bürosu (1992, 1 Aralık). Ortadoğu’nun En Büyük Otogarı Açılıyor, Cumhuriyet, https://www.cumhuriyetarsivi.com/katalog/192/sayfa/1992/12/1/11.xhtml, (Erişim tarihi: 06.03.2020); Saban, D., Karaman F., Erman, O. ve Durukan, İ. (2006). Adana Mimarlık Rehberi 1900-2005. Adana: Alev Dikici.