Adalı, Hüseyin

Kişi Turizm Yatırımcısı Havayolu İşletmecisi

(1950 – )

Edirne'nin Keşan ilçesine bağlı Çeltik Köyü’nde dünyaya geldi (1950). Okul hayatına Zafer İlkokulu’nda başlayan Adalı, ortaokulu Keşan Ortaokulu’nda, lise öğrenimini ise Uzunköprü Lisesi’nde tamamladı. Sonrasında Edirne Erkek Öğretmen Okulu’nda fark derslerini alarak öğretmen okulu diploması aldı (1968). Öğretmenlik kariyeri dört ay sürdü. İstanbul’da Vatan Mühendislik ve Mimarlık Akademisi’ne kaydoldu, fakat devam etmedi (1969). Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Mülkiye bölümünü kazandı ancak üniversite öğrenimini yarım bıraktı (1970).

1970 yılında Almanya’ya gitmeye karar verdi ve akrabalarının yardımı ile Goethe Enstitüsü dil kursuna kayıt yaptırarak Mannheim’a yerleşti. İlk günlerde tercümanlık işlerini yaptırdığı, aynı zamanda uçak ve tren bileti satışı yapan seyahat bürosundan teklif alması ile mesleki kariyerine başladı (1970). Almanya’da yaşayan Türk işçilere uçak bileti satışı ve tercümanlık yapan Adalı, verdiği kaliteli hizmet ile adından kısa sürede söz edilen ve 50 yıl süren turizm kariyerinin ilk basamaklarını inşa etti.

Hürriyet Gazetesi’ne bağlı kurulan HEZ havayollarının Mannheim yer hizmetleri temsilciliğinin Adalı’nın çalıştığı turizm şirketine verilmesi ile yolcu taşımacılığını öğrendi. Başarılı hizmetleri ve çalışkanlığı ile HEZ Havayolları’nın dikkatini çekmesi ile birlikte gelen iş teklifi üzerine HEZ Havayolları’nın personeli olarak çalışmaya başladı. Bir süre sonra kapatma kararı alınması nedeniyle Hüseyin Adalı ve Hamdi Öztürk ortak olarak Öztürk Uçak Şirketi’ni (Öztürk Reisen) kurdu ve HEZ Havayolları’nın Mannheim bürosunu devir alarak faaliyete başladılar (1971). Dört farklı seyahat bürosu ile birlikte Frankfurt’tan İstanbul’a charter uçak seferleri düzenledi. Diğer üç seyahat bürosunun faaliyetten çekilmesi ile birlikte Frankfurt’tan İstanbul’a charter uçak seferleri düzenleyen tek şirket oldu.

Bir süre sonra Condor Havayolları ile charter uçak seferleri düzenlemeye başladı. Ekonomik gücünün oluşması ile birlikte İstanbul Havayolları’na ortak oldu. Türk Hava Yolları ile rekabet etmek durumunda kaldı. Zaman içinde İstanbul Havayolları’nın ekonomik anlamda zorlanmaya başlaması ile İstanbul Havayolları ile ortaklığını sonlandırdı (1990). Almanya’daki çalışması esnasında Türkiye’de yaptığı yatırımlar olan benzin istasyonu ve Trakya’nın en modern mandırası Adalı Peynirleri’nin başına geçti.

Dört yıl boyunca Türkiye yatırımlarının başında olan Adalı, Almanya’da yaşayan birçok turizmcinin bir araya gelmesi ile kurulan ilk Türk anonim şirketi Marmara FlugreisenAG havayolu ortakları arasında yer aldı ve Almanya’ya geri döndü (1994). Turizm taşımacılığı yetkisine sahip olan Marmara FlugreisenAG ile Antalya’ya turist taşımaya başlandı. Aynı zamanda, OnurAir ile de antlaşma sağlanarak ortak uçuşlar düzenledi. Uçuşlarında ilk kez sigara içme yasağı, yaşlı yolcu ve engelli yolcu indirimi uyguladı. Teknolojik gelişmeler ve havayolları arasındaki rekabetin artması ile risk almayı tercih etmeyen Adalı, havayolu taşımacılığı kariyerine nokta koydu (1999).

Çok fazla sayıda otel olmaması nedeniyle Frankfurt’ta Hotel Franken’i açtı (2004). Burada düzenlenen uluslararası fuarların ziyaretçilerini ağırladı. Almanya fuarlarının gelişmesi ve mevcut yatak kapasitesinin yetersizliği söz konusu olunca Glashütten’de ikinci otelini açma kararı aldı.

Turizm sektörü kariyeri esnasında spor kulübü faatliyetlerini de sürdüren Adalı, Almanya’da yaşayan Türkler ile Mannheim Gençler Birliği Spor Kulübü’nü kurdu (1973). Gençler Birliği isminin Almanlar için zor bir isim olduğu düşünülerek kulüp adı Mannheim Türk Spor olarak değiştirildi (1978). Frankfurt’ta yaşayan Türk öğrenciler tarafından kurulmuş olan FC City futbol takımı Umut Spor ile birleşerek Frankfurt Türk Gücü adını aldı ve Hüseyin Adalı spor kulübü başkanlığı görevine getirildi (1980). Almanya’da kulüp yöneticiliği konusunda başarı elde etmesi ile adından söz ettiren Adalı Keşanspor’un da başkanlığını yürüttü (1988-1994).

Günümüzde Mannheim TürkSpor’un fahri başkanı ve Frankfurt Türk Gücü’nde ise, hala kulüp başkanı olarak aktif görev alan Adalı, otel işletmeciliği alanında hizmet vermeye devam etmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Adalı, H. ile 15.12.2019, 21.12.2019, 24.01.2020 tarihli telefon görüşmeleri. (Görüşen: Y. Güler); Artı 49 internet Haber Portalı (2014). Frankfurt’un Yaşayan Efsanesi. https://www.arti49.com/frankfurtun-yasayan-efsanesi-9835h.htm, (Erişim tarihi: 10.12.2019); Akgüverte.com (2018). Halit Çelikbudak’ın kaleminden. https://arkaguverte.com/neydi-o-gunler/almanyanin-mannheim-kenti-istasyona-giren-munih-treninin-kapilari-trak-sirrak-sesleriyle-gicirdayarak-acilir-20-yasindaki-bir-genc-elinde-bavul-iner-halit-celikbudak-63452, (Erişim tarihi: 27.12.2019).