Acentaya Bağlı Çalışan Turist Rehberi
İş ve Meslek Profesyonel Turist Rehberi
Bir turist rehberi herhangi bir seyahat acentasına bağlı olarak sürekli ya da herhangi bir acentaya bağlı olmadan serbest çalışabilmektedir. 07.06.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu kapsamında eylemli veya eylemsiz olarak faaliyette bulunan turist rehberleri; Gelir Vergisi Kanunu'nun uygulaması yönünden, seyahat acentaları ile iş ilişkisi içinde serbest meslek kazancı mükellefi, arızi serbest meslek erbabı veya vergiden muaf serbest meslek erbabı olarak kabul edilmektedir. Bu rehberler kendi nam ve hesaplarına faaliyette bulunabildikleri gibi ayrıca seyahat acentalarına bağlı olarak ücretli de çalışabilmektedir. Hizmet akdine tabi olarak bir seyahat acentasında çalışmaya başlayan bir rehber ise 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun dördüncü maddesinin birinci fıkrasının a bendi uyarınca sigortalı sayılmaktadırlar. Turist rehberinin acenta ile yapmış olduğu hizmet sözleşmesine dayalı olarak elde ettiği gelir ücret olarak değerlendirilmekte ve yapılan ödemeler Gelir Vergisi Kanunu’nun 61. maddesi uyarınca vergilendirmeye tabi tutulmaktadır.
Her ülkenin, her destinasyonun sosyal, kültürel, mevsimsel gibi bazı sebeplerden yoğun talep gördüğü zamanlar vardır ve bu yoğun dönemlerde turist rehberi talebi de artmaktadır. Seyahat acentaları rehber gereksinim planlaması yaparken, yüksek sezondaki talebi karşılayabilecek rehber sayısını esas almakta ve buna göre turist rehberlerini işe almaktadır. Bu sebeple de rehberlerin büyük bir kısmı yoğun sezon dışında işsiz kalmakta ve yılın belli bir döneminde elde ettiği kazanç ile tüm yıllık giderlerini karşılamak zorunda kalmaktadır. Seyahat acentaları, ayda en az 20 gün tura çıkaracağı turist rehberini belli bir maaş karşılığında kadrolu olarak çalıştırmaktadır. Bünyelerinde kadrolu bir rehber çalıştırmak acentaya rehberin transfer, enformasyon, tur satışı gibi hizmetlerinden de faydalanma fırsatı vermektedir. Seyahat acentası ile yapmış olduğu hizmet akdi sebebiyle turist rehberi, seyahat acentasının maaşlı ve sigortalı çalışanı konumundadır ve seyahat acentasının görevlendirdiği her tura çıkma zorunluluğu bulunmaktadır. Bir acentada bağlı olarak çalışan rehberler genellikle temel bir aylık ücret almakta, turistlerden aldıkları bahşiş ve yapılan alışverişlerden komisyon alarak aylık ücretlerinin dışında da para kazanabilmektedir. Bazen de turistlere acentanın diğer turlarını da satarak gelir elde etmektedir.
Referanslar
Ahipaşaoğlu, S. (2006). Turizmde Rehberlik. İstanbul: Fersa Yayıncılık; Demircan, M. (2007). Vergi Hukuku Açısından Profesyonel Turist Rehberliği (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Gelir Vergisi Kanunu (1960). http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.4.193.pdf, (Erişim tarihi: 07.08.2020); Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (2006). http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5510.doc, (Erişim tarihi: 07.08.2020); Turist Rehberliği Meslek Kanunu (2012). http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120622-2.htm, (Erişim tarihi: 07.08.2020).