Sebzeli Bulgur Pilavı

GASTRONOMİ Türk Mutfağı Yemek Pilav

Bulgurun çeşitli sebzelerle lezzetlendirilmesiyle yapılan Türk mutfağının yaygın halk yemeklerindendir. Kökeni Anadolu topraklarına dayanan bulgur Türk mutfağında kullanılan temel tahıllar arasında yer almaktadır.  Çeşitli yemeklerde ve pilavlarda kullanılır. Bulgurdan yapılan başlıca yemeklerden biri olan sebzeli bulgur pilavı Türkiye’nin birçok yöresinde sevilerek tüketilen bir yemektir. Özellikle İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaygındır. Besleyici bir halk yemeği olarak kabul edilir. Anadolu’da annelerin çocuklarına ilk öğrettiği tarifler arasında yer alır. Tarlada, bağda çalışanlara kolayca hazırlanıp taşınan bir yemek olarak bilinmektedir. Günümüzde tencere yemekleri ve ızgaralar ile beraber sık tüketilse de yanında turşu, ayran veya yoğurtla tek başına bir öğün olarak da tüketilebilmektedir. Afyon’da bu pilava “solta pilavı” denilmektedir. İri ya da orta boy pilavlık bulgur çeşitleri kullanılarak yapılmaktadır.

Yapımında kullanılan sebze ve yağın türü tüketici tercihi ve mevsime göre değişebilse de en çok domates, patlıcan, soğan ve yeşil biber kullanılarak tereyağında yapılır. Tüketici tercihine göre margarin, ayçiçek yağı veya zeytinyağı ile de yapılmaktadır. Arzuya göre kırmızı biber, bezelye, kabak, küçük doğranmış ve haşlanmış patates ile havuç da ilave edilebilmektedir. Baharat olarak ise genellikle tuz ve karabiber kullanılmaktadır.

Yapımına bulgurun taş gibi yabancı maddelerden arındırılması amacıyla ayıklanması ile başlanır. Bir pilav tenceresinde küçük doğranan soğanlar tereyağında renk alana dek kavrulur ardından ince doğranmış biber ve domatesler eklenerek işlem sürdürülür. Alaca soyularak küçük küpler halinde doğranan patlıcanlar eklenerek kavrulmaya devam edilir. Sıcak su ve tuz ilave edilip bulgur salınır ya da önce bulgur eklenip bir miktar kavrulur ve ardından su ve tuz eklenir. Kaynayınca altı kısılır ve kısık ateşte suyunu çekip göz göz oluncaya dek kapağı kapalı olarak pişirilir. Ardından 15-20 dakika dinlendirilerek servis edilir.  Tercihe göre et suyu veya tavuk suyu kullanılarak da yapılabilmektedir.

Yüksek lif oranı ve düşük glisemik indeksi ile kompleks karbonhidrat içeriğine sahip bulgur, sebzelerle birleştiğinde vitamin ve mineral bakımından zengin bir öğün olmaktadır. Zeytinyağı ile yapıldığında iyi bir vegan yemek seçeneğidir.

Konuyla ilgili diğer maddeler için bkz.: