Tereyağı, su, tuz ve pirinçle yapılan, Türk mutfağında en yaygın tüketilen pilav çeşididir. Genellikle baldo veya osmancık pirinç çeşitleri kullanılarak yapılmaktadır. Günümüzde tencere yemeklerinin iyi bir eşlikçisi olarak yer alsa da geçmişte öğün sonunda, ana yemeğin ardından hoşafla beraber yenildiği bilinmektedir. Türkiye’de özellikle çocukların severek tükettiği yemeklerden olan tereyağlı pirinç pilavı evlerde sıkça pişmekte ve aynı zamanda da bir özel gün yemeği olarak tercih edilmektedir. Anadolu’da düğün, sünnet, hacılık, cenaze yemeklerinde, bazen de hayır için verilen yemeklerde ana yemeklerin yanında ya da tek başına ayranla beraber misafirlere dağıtılmaktadır. 

Türk mutfağında pirinç kullanımının kökeni oldukça eski dönemlere uzanmaktadır. Hunlar, Göktürkler ve Uygurlar’ın Çin’den vergi, hediye ve/veya haraç olarak pirinç talep ettikleri kaynaklarda belirtilmektedir. Ayrıca Türklerin Çin tesiri ile erken çağlarda pirinç ekimine başladıkları ve mutfaklarında pirinç kullandıkları da günümüze ulaşan bilgiler arasındadır. Selçuklu Anadolu’sunda ise ise önemli tüketim maddelerinden birinin pirinçtir. Bu dönemde pirinç en çok pilav yapımında kullanılırken yapılan pilav çeşitleri arasında tereyağlı pirinç pilavı da yer almaktadır. Osmanlı döneminde ise hem halkın sofrasında hem de saray mutfağında tereyağlı pirinç pilavı sıkça tüketilen yemekler arasındadır.

Yapımına pirinçleri pişirmeye hazır hale getirmek için uygulanan ayıklama ve suda bekletme işlemleri ile başlanır.  Bunun için pirinçler taş gibi yabancı maddelerden arındırılmak amacıyla ayıklanır. Ardından nişastasından arındırılmak için bolca yıkanır, suda bekletilir ve süzülür. Suda bekletme işleminin uygulanış şekli farklılık gösterebilmektedir. Kimileri tuzlu, kimileri sade suda pirinci bekletirken bekletilen suyun sıcaklığı da uygulayıcıya göre değişkenlik gösterebilmektedir. Pirincin sıcak ya da soğuk suda bekletilmesi durumu ve bekleme süresi pilava eklenecek su miktarının belirlenmesine etki etmektedir.

Tereyağlı pirinç pilavı yapımın salma, süzme ve kavurma olmak üzere üç yöntemi vardır. Osmanlı döneminde en çok kullanılan yöntem olan salma yöntemi iki şekilde uygulanır. Pirinçler kaynamakta olan ölçülü tuzlu suya salınır. Kapağı kapalı olarak suyunu çekene dek pişirilir. Üzerine kızdırılmış tereyağı dökülerek karıştırılır ve 15- 20 dakika dinlendirilir. Ya da kaynayan suyun içine pirinç, yağ ve tuz salınır ve suyunu çekinceye dek kısık ateşte pişirilip ardından yine dinlendirilir.

Süzme yönteminde, pirinçler tuzlu suda haşlanarak süzülür. Ardından tencereye alınıp üzerine kızdırılmış tereyağı gezdirilir, ya da tereyağı tencerede kızdırılıp üzerine haşlanan pirinçler eklenir ve karıştırılır. 10-15 dakika kapağı kapalı olarak dinlendirilir.

Günümüzde en çok kullanılan kavurma yönteminde, pirinçler tereyağında kavrulur, üzerine sıcak su ve tuz ilave edilip suyunu çekene kadar kapağı kapalı olarak kısık ateşte pişirilir. Ardından 10-15 dakika kapağı kapalı olarak dinlendirilir.

Türk mutfağında tek bir pirinç tanesi ziyan edilmez. Pişirilen tereyağlı pilav artarsa bir sonraki öğünde ezogelin çorbası, yayla çorbası, kadın budu köfte gibi pirinç içeren yemeklerde kullanılarak değerlendirilir.