Mutfak Çalışanları

Kavram

Mutfak çalışanları arasında görünmeyen bir ast-üst ilişkisi bulunmaktadır. Herhangi bir iş konusunda üstten başlayarak emir-komuta zincirinde faaliyetler gerçekleştirilmektedir. Bir çalışan sorunlarını ancak bir üst statüdeki şef ile giderir. Mutfak hiyerarşisinde evrensel isimlendirme vardır. Bu evrensel isimlendirmede Fransızca ve İngilizce terimler yer almaktadır. Büyük mutfak organizasyonlarında çalışanlar genel şefler, kısım şefleri, aşçılar ve diğer yardımcılar olarak sınıflandırılmaktadır.

Genel Şefler: Mutfak denetimi, güvenliği, planlaması, verimliliği ve tüm bölümlerin işleyişinden genel müdüre karşı sorumlu şeflerdir. Aşçı Başı (Executive Chef-Chef de Cusine), takım faaliyet ve fonksiyonları konusunda bilgi sahibi ve mesleki uygulamada sanatçı ruhu olan, örgüt amacının gerçekleştirilmesinde planlama, örgütleme, yöneltme, koordinasyon ve kontrol fonksiyonlarını sistemli ve bilimsel olarak yürüten bir mutfak çalışanıdır. Aşçı Başı I. Yardımcısı (Executive Sous Chef) ve Aşçı Başı II. Yardımcısı (Sous Chef), aşçı başının olmadığı zamanlarda tüm sorumluluğu alabilen ve inisiyatif sahibi mutfak çalışanlarıdır. Tıpkı aşçı başı gibi hem mesleki hem de uygulama yeteneğine sahiptirler. Mutfaktaki tüm operasyonlardan ve özellikle müşteriye giden yemeğin üretimindeki her aşamadan aşçı başına karşı sorumludurlar.

Kısım Şefleri: Mutfaktaki farklı bölümler, bir arada koordineli olarak çalışarak yemek üretimi gerçekleştirirler. Bu bölümlerin başlarında konularında uzman, yönetim gücü yüksek olan kısım şefleri bulunmaktadır. Kısım şefleri aşçı başına ve aşçı başı yardımcılarına karşı sorumludurlar. Sos Bölümü Şefi (Chef Saucier), yemek üretiminde kullanılan tüm soslardan ve sosla pişen ya da piştiği sosla birlikte servisi yapılan ürünleri hazırlayan şeflerdir. Ayrıca hangi ürünün hangi sosla sunumunun yapılması gerektiği konusunda uzman olup hem dünya hem de yöresel soslar hakkında bilgi sahibidirler. Balık Bölümü Şefi (Chef Poissonier), balık ve deniz ürünlerinin ne zaman satın alınması gerektiği, depolama usulleri, pişirme yöntemleri ve sunum özellikleri konusunda bilgi sahibi şeflerdir. Garnitür Bölümü Şefi (Chef Entremetier), mutfaktaki sebze, yumurta, börek içi, makarna ürünlerinden ve hazırlanma sürecinden sorumludur. Çorba, sos ve soğuk kısım şefleriyle koordineli çalışmaktadır. Müşteriye giden son kontrolünü gerçekleştiren bu şef, hangi ürünün hangi garnitürle sunulacağı konusunda bilgi sahibidir. Çorba Bölümü Şefi (Chef Potager), tüm yöresel ve dünya çorba türlerinin üretiminden, sunumundan ve sunumda kullanılan sos ve garnitürlerinden sorumludur. Kemik ve et sularının yapılamasını sağlayarak israfı önler. Izgara Bölümü Şefi (Chef Rotisseur), ızgarası yapılacak tüm yiyeceklerin ön hazırlığından ve pişirilmesinden sorumludur. Kasaphane şefi ile koordineli çalışan bu şef, restoranlarda alevli pişirme gibi şovlarda görev almaktadır. Soğuk Bölüm Şefi (Chef Garde – Manager) depo, kasap ve balık bölüm yöneticisidir. Soğuk büfelerin hazırlanmasında görev aldığı gibi büfelerde sergilenen yağ, buz ve çeşitli sebzelerden elde edilen heykellerin yapımından sorumludur. Ordövr Bölümü Şefi (Chef Hors d’oeuvrier) çeşitli kanepe, jöle ve ordövr tabağının hazırlanmasından sorumludur. Özellikle garnitür şefi ile birlikte hareket eder. Pastane Bölümü Şefi (Chef Patissier), pasta, tatlı, dondurma ve hamur işi ürünlerinin hazırlanmasından ve sunumunda kullanılan sos ve garnitürlerden sorumludur. Ayrıca tatlı büfelerinin düzenlemesini sağlamaktadır. Yedek Şef (Chef Tournant), tüm kısımlardaki üretim ve sunum işleyişi konusunda bilgi sahibidir. Kısma ait şef olmadığı zaman söz konusu kısım şefinin görevini kolaylıkla gerçekleştirebilen bu şef, gelecekteki aşçı başı olarak nitelendirilmektedir. Kısım şeflerinin yanında yemeklerin yapımında görevli aşçılar bulunmaktadır. Izgara Aşçısı (Grillardin), yiyecek ürünlerinin pişirilmesinde ızgara ve çevirme yöntemlerini uygulayan ve ızgara bölüm şefine karşı sorumlu olan aşçıdır. Kahvaltı Aşçısı (Cuisiner de Breakfast), kahvaltı büfesinde yer alan meyve sularının, meyvelerin, yumurtaların, işlenmiş et ürünlerinin (salam, sosis, sucuk vb.) hazırlanmasından sorumludur. Soğuk bölüme bağlı olarak çalışan bu aşçı aynı zamanda oda servisi siparişlerinin hazırlanmasında da görev alır. Diyet Aşçısı (Regimer), beslenme bilgisi konusunda uzman olan bir aşçıdır ve müşterilerinin özel diyet programlarına göre yemek hazırlanmasından sorumludur.

Diğer Yardımcılar: Yemek üretimi için mutfağa alınan malzemelerin stoklanmasından ve üretim için hazırlanmasından sorumlu çalışanlardır. Bunun yanında mutfakta aşçılara yardımcı olan ve siparişlerin aşçılara doğru ulaştırılmasında görev alan çalışanlar da bulunmaktadır.

Kasap (Boucher): Av, büyükbaş ve küçükbaş etlerinin saklanmasından ve parçalanmasından sorumludur. Dondurmacı (Glacier), pastane bölümünde dondurma üretiminde yer alan bir mutfak çalışanıdır. Fırıncı (Boulanger), pastane bölümünde görev alır ve ekmek çeşitlerinin üretiminden sorumludur. Bulaşıkçı (Steward), gerek yemek pişirme alet edevatı gerek yemek yeme malzemelerinin temizlenmesi ve kullanıma hazır hâle getirilmesinden sorumludur. Sunucu (Aboyer), adisyonlarda yer alan siparişlerin doğru olarak aşçılara iletilmesini sağlar. Bunun yanında hazırlanan yiyeceğin garsona ulaşmasından sorumludur. Mutfak Komisi (Comis- Commis de Cuisine), mutfakta aşçıların getir götür işlemlerini yapan ve yemek üretimine yardımcı olan mutfak çalışanlarıdır. Stajyer (Aprprenti), aşçılık mesleğinin tüm gerekliliklerini öğrenmek için mutfakta eğitim almaya devam eden çalışanlardır.

Yararlanılan Kaynaklar

Koçak, N. (2006). Yiyecek İçecek Yönetimi Hizmetleri Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık; Sökmen, A. (2006). Yiyecek İçecek Yönetimi Hizmetleri Yönetimi ve İşletmeciliği. Ankara: Detay Yayıncılık.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Gökdemir, A. (2005). Mutfak Hizmetleri Yönetimi (Editör: A. Sökmen). Ankara: Detay Yayıncılık.