Mamak ilçesinin Kutludüğün Mahallesi’nde geleneksel yöntemlerle üretilen ekşi mayalı ekmek, bölgenin kırsal gıda üretim pratiğini ve toplumsal belleğini yansıtan özgün bir yerel üründür. Bu ekmek türü, endüstriyel maya içermeyen, yalnızca doğal fermantasyonla elde edilen, Uzun raf ömrüne sahip olması ve içerdiği besin öğeleri bakımından zengin bir yapı sunması nedeniyle geleneksel beslenmede önemli bir yere sahiptir. Üretim sürecinde temel bileşenler olarak buğday unu, içme suyu ve nesilden nesile aktarılarak sürdürülen, doğal yollarla yaşatılan ekşi maya kültürü kullanılmaktadır. Maya genellikle aile içinde yıllardır korunan bir başlangıç kültürüdür ve anneden kıza aktarılan sözlü bilgiyle yaşatılır. Hamur, genellikle taş veya mermer teknelerde yoğrulur; ardından en az 12 saat boyunca kontrollü sıcaklıkta dinlendirilir ve taş fırınlarda pişirilir. Elde edilen ürün; yoğun iç yapısı, kalın kabuğu ve karakteristik hafif ekşimsi aroması ile ayırt edilir. Raf ömrünün uzun olması nedeniyle, geçmişte haftalık pişirme düzenine göre planlanan bu üretim modeli, bugün hâlâ bazı hanelerde geleneksel biçimiyle sürdürülmektedir.

Kutludüğün ekşi maya ekmeği, yalnızca bir beslenme aracı değil, aynı zamanda köyün kadınları tarafından sürdürülen bir kültürel miras pratiğidir. Mahallede yaşayan kadınlar arasında, maya takası, ortak fırın kullanımı ve birlikte yoğurma-pişirme gibi dayanışma temelli üretim biçimleri yaygındır. Bu çerçevede maya, yalnızca mikrobiyolojik bir fermentasyon unsuru olarak değil, aynı zamanda aile içi aktarımın, topluluk içindeki aidiyet duygusunun ve kuşaklar arası kültürel devamlılığın simgesel bir öğesi olarak değerlendirilmektedir. Ekmek yapım süreci; zamanı, emeği ve bilgiyi kolektif biçimde kullanmaya dayalıdır. Aynı zamanda, ekmek yapımı sırasında kullanılan araç-gereç (hamur tekneleri, mayalık kapları, tahta kürekler, taş fırınlar vb.) da bölgenin geleneksel mutfak mirasının önemli unsurlarındandır.

Günümüzde Kutludüğün ekşi maya ekmeği, kırsal kalkınma odaklı projeler, kadın kooperatifleri ve Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin yerel üretimi destekleyen programları çerçevesinde yeniden görünürlük kazanmıştır. 2020’li yıllardan itibaren başkent çevresinde doğal ürünlere yönelen tüketici kitlesiyle birlikte bu ekmek, yerel pazar alanlarında ve gastronomi temalı etkinliklerde sunulmaya başlanmıştır. Ürün, Ankara gastronomisi içinde özgün bir örnek olarak değerlendirilmekte; kırsal-turistik destinasyonların tanıtımında “otantik ürün” niteliğiyle öne çıkarılmaktadır. Aynı zamanda ürünün, coğrafi işaret sürecine konu edilebilecek nitelikte bir kültürel değer taşıdığı yönünde akademik değerlendirmeler de mevcuttur. Bu durum hem ürünün ekonomik potansiyelini artırmakta hem de kültürel mirasın sürdürülebilirliğine katkı sağlamaktadır.