Helal Turizm Ekosistemi

Kavram Üretim Yönetimi ve Pazarlama

Dünya üzerindeki 208 ülkenin yüzde 82’sini oluşturan 171 ülkede Müslümanlar yaşamaktadır. Toplam dünya nüfusu içerisinde yaklaşık her dört kişiden biri Müslümandır. Müslüman tüketiciler, tüm sektörlerdeki işletmeler için giderek daha önemli hale gelmektedir. Müslümanların ürün ve hizmet tercihleri, inançlarına dayalı gereksinimlerden etkilenmektedir ve bu nedenle bir dizi benzersiz ihtiyaçlara sahiptir. Müslümanların turizm bilincinin artması, refah seviyesinin yükselmesi ve dini vecibelerini yerine getirebileceği tesislerin artması ile ortaya çıkan turizmi talep etme ihtiyacı ise helal turizm ekosisteminin oluşmasına sebep oldu. Bu sayede Müslümanların ilgisini çeken, İslam dininin kural ve inanışlarına uygun hizmetler sunan tesisler ortaya çıktı, yatırımcıların ilgisi bu yeni pazara çekildi ve birçok ülkede projeler gerçekleştirildi.

Türkiye, Malezya, Dubai, Endonezya gibi Müslüman nüfus yoğunluğu fazla olan ülkelerin yanı sıra Singapur, İngiltere, Tayland, İspanya, Japonya, Rusya, Filipinler gibi Müslüman nüfus yoğunluğu fazla olmayan birçok ülkede bu konuda stratejiler geliştirdiler. Turizm faaliyetinde bulunacak Müslümanlar için din bir etmendir; o halde bu kişinin turizm faaliyeti esnasında dini vecibelerini yerine getirmek için tercih edeceği konaklama, seyahat, yiyecek içecek ve ulaştırma işletmelerinin İslamî kural ve inanışlara uygun hizmet vermesi beklentisi de gayet normaldir. Mütedeyyin turist kitlesi olarak adlandırılan bu kitlenin ister inanç turizmi ister kültür turizmi ister deniz-kum-güneş turizmi gibi hangi turizm türünü yaparsa yapsın bu esnada dini vecibelerini yerine getirmek istemesi doğaldır. Ayrıca kişinin dini hassasiyeti ölçüsünde seyahat etmesine olanak sağlanması kişinin seyahate çıkmasını şevklendirmektedir.

Helâl turizm ekosisteminin iki boyutu bulunmaktadır. Birinci boyut, farklı bir turist profilinin varlığı ile gerçekleşen talep boyutudur. İkincisi ise bu turistlerin istediği ürün ve hizmetler yani arz boyutudur. Turizm arzı kapsam olarak Müslüman turistlerin ihtiyaçlarını karşılayan konaklama, yeme içme, ulaşım ve dinlenme gibi ihtiyaç duyabileceği faaliyetlerinin tümünü ilgilendirmektedir. Talep boyutunda ise mevcut turistik ürünler ile birlikte talebe hitap eden yeni turistik ürün ve hizmetler ve destekleyici turistik ürün ve hizmetlerin neler olması gerektiğinin belirlenmesi önem arz etmektedir. Bu profil, mevcut ürünler dışında lavabolardan tuvaletlere, odada bulunan materyallerden mini buzdolabının içinde bulunan malzemelere, işletmedeki tüm ortak kullanım alanlarından çalışanların helâl konsepte uygun hizmet sunmasına kadar birçok alanda İslam dini kural ve inanışlarına uygun ürünlerin ve davranışların beklentisi içerisindedir.

Helâl turizm ekosistemi içerisinde en fazla önem gösterilen husus İslami yaşam biçimine göre hareket edilmesidir. Bu kapsamda özellikle helâl gıda, alkolsüz ortam, daha huzurlu ve güvenli tatil, çocukların İslami yaşamdan uzaklaşmaması ibaresi ağır basmaktadır. Helâl turizm ekosistemi standartları üzerinde çalışmalar devam etmektedir. Turizmin ekonomik olduğu kadar sosyal, kültürel, politik, siyasi ve çevresel katkıları bulunmaktadır. Helal turizm ekosisteminin gelişmesiyle, hem Müslüman turistlerin seyahat ihtiyacını karşılayabileceği turizm tesislerinin sayısında artış oldu hem de Müslüman turistlerin yaşadığı ülkeler, milletler, yöreler ve bölgeler arasında kültürlerin kaynaşması, iletişim ağının güçlenmesi, birlik ve beraberlik bağlarının kuvvetlenmesi pekişti.

Yararlanılan Kaynaklar

MasterCard & CrescentRating (2018). MasterCard-CrescentRating Global Muslim Travel Index 2015. MasterCard & CrescentRating; Tekin, Ö. A. (2014). İslami Turizm: Dünyadaki ve Türkiye’deki Genel Durum Üzerine Bir İnceleme, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (29): 750-766.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Pamukçu, H. (2017). Konaklama İşletmelerinde Helal Turizm Standardizasyonu Önerisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.