Yenilenme
Kavram Rekreasyon
-
2019
Genel anlamda, doğal veya yapay unsurlardan teşkil iç ve dış çevre faktörlerinin sürekli değişim gösteren etkilerine maruz kalan öznenin fonksiyonunu yerine getirme becerisinin tekrar sağlanması için gereken süreçleri ifade etmektedir. Öznenin fonksiyonlarının devamlılığı için farklı yenilenme süreçleri gerçekleşmektedir. Örneğin; zarar gören doku veya vücut parçalarının yerine konması biyolojik yenilenmedir ve rejenerasyon olarak adlandırılmaktadır. Bir yapıda bozulmuş kısımların aslına uygun hâle getirilmesi için yapılan müdahaleler mimari yenilenmedir ve restorasyon olarak adlandırılmaktadır. İç ve dış çevre koşullarının etkisiyle öznel iyi oluş halinden uzaklaşan bireyin ideal kendilik haline tekrar ulaşabilmesi için fiziksel, duygusal ve düşünsel olarak yenilenmesine yönelik faaliyetler rekreasyon olarak ele alınmaktadır. Turizmin yeme-içme, konaklama ve ulaşım bileşenlerinin tümüne içkin olmakla birlikte bu bileşenlerden bağımsız nitelik taşıyan rekreasyon; fiziksel, duygusal ve düşünsel yenilenme sağlayarak, katılımcıların sosyal ilişkilerini, öz güven ve öz saygısını, zorluklar karşısındaki psikolojik dayanıklılığını, kendine yetebilme becerisini özetle öznel iyi oluşunu destekleyen aktiviteler bütünüdür.
Yaşamsal fonksiyonların süreğenliği için devinim gerekmektedir. Turizmin rekreatif yönünün yenilenme faydası, sağladığı devinimden kaynaklanmaktadır. Devinimin günlük dildeki karşılığı olan aktivite (activity) ifadesinin İngilizce kökenindeki act fiili çift boyutlu anlam taşımaktadır. Act, bir boyutuyla devinimin fiziksel yönünü (yapmak, hareket etmek, etki etmek) yansıtırken diğer boyutuyla devinimin davranışsal yönünü (role girme, oyuna katılma) yansıtmaktadır. Davranış, kişinin duygu ve bilişinin şekillendirdiği bir çıktıdır. Bir oyuncunun kendinden beklenen karakteri ideal biçimde yansıtması için fiziksel, duygusal ve bilişsel yönlerden kendini uyarlaması gerektiği gibi, bireyler de iyi hissettikleri ideal kendilik haline ulaşabilmek için fiziksel, duygusal ve bilişsel aktivitede bulunmak durumundadırlar.
Rekreasyon faaliyetlerinin bütünleşik tasarımıyla sağlanan fiziksel, duygusal ve bilişsel devinim katılımcıların yenilenmesini sağlamaktadır. Bireyin yaşam içindeki davranışsal fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için gereken duygusal hâl ve bilişsel duruma erişmek ve korumak için bakış açısını genişletebilecek vizyon gelişimi ve yeni öğrenmeler gerekmektedir. Turizmin rekreatif aktiviteler bütününün sağladığı yeni yerler görme, yeni insanlar ve kültürler tanıma, farklı yaşam öykülerini, besinleri, tarihi öğrenme gibi olanakların sağladığı duygusal ve bilişsel devinim, bireyi yenileyerek öznel iyi oluşu desteklemektedir. Rekreasyon sırasında katılımcının kendi beden kabiliyetinin imkân tanıdığı düzeyde fiziksel olarak aktif olması yenilenme düzeyini güçlendirmektedir. Özetle, turizm faaliyetlerinin rekreatif yönünün sağladığı yenilenme için; katılımcının yeni şeyler öğrenmesi, farklı deneyimler yaşaması, fiziksel olarak aktif olması ve tüm bunları hoşlanarak yapması gerekmektedir.
Referanslar
Akoğlan Kozak, M, Çakır, O. ve Gül Yılmaz, E. (2017). Rekreasyonel Liderlik ve Rehberlik. Ankara: Detay Yayıncılık; Koçak, G. ve Eryılmaz, G. (2018). Rekreasyon Araştırmaları İçin Temel Bir Araştırma Yapısı ve Ölçek Önerisi, Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3: 61-84; Koçak, G. ve Eryılmaz, G. (2018). Rekreasyonda Boş Zaman Ön Kabulünün Sınaması ve Yenilenme Perspektifi, Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3: 181-199.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
https://dictionary.cambridge.org/tr/s%C3%B6zl%C3%BCk/ingilizce/act, (Erişim tarihi: 30 .08. 2019); https://www.scientificamerican.com/article/what-is-homeostasis/, (Erişim tarihi: 30 .08. 2019).