Willy Sperco
Kişi Seyyah
(1887 - 1978)
-
2020
Michele Guglielmo Sperco ismiyle İstanbul İtalyan Konsolosluğu kayıtlarına geçen Willy Sperco İzmir’de dünyaya geldi (1887). Babası aslen Venedikli, annesi de Osmanlı İmparatorluğunda Fransa Büyükelçisi olan Jean-Babtiste Robly’nin torunudur. Fransız Lazarist Koleji’ni tamamladıktan sonra, yüksek öğrenimine Dresden (Saksonya) Yüksek Ticaret Okulu’nda ve Paris Hukuk Fakültesi’nde devam etti. 1930 yılından ikinci Dünya Savaşı’na kadar İstanbul’da yaşadı, savaş yıllarını İtalya’da geçirdi. 1946’dan sonra tekrar İstanbul’da Beyoğlu Telgraf Sokak’ta yaşamını sürdürdü. Avukatlık ve İngiliz Müsadere Mahkemesi nezdinde savcı yardımcılığının yanı sıra birçok levantin gibi yabancı sigorta ve deniz taşımacılığı şirketlerinin temsilciliğini yaptı. Willy Sperco’nun gazetecilik yaşamına dair imzası ilk olarak 14. 10. 1905 tarihli Le Courrierde Smyrne gazetesinde görüldü. İzmir’de Doğu’nun yakından takip ettiği Le Levant (Doğu) gazetesini çıkardı bunun yanı sıra İzmir Postası ve İstanbula, Jean Peyrat takma adıyla, günlük sorunlarla ilgili yazılar yazdı. İstanbul’da yayımlanan Fransızca gazeteler eski etkilerini kaybedince Spercoda kitaplarını yayınlamaya başlamıştır. Sperco’nun kitaplarının çoğu Türkiye üzerinedir. Bu kitaplardan biri Yüzyılın Başında İstanbul'dur. Kitabın aslı Fransızca'dır ve Les Turcs, d’hier et d’aujourdhui (D’Abdul-Hamid a nos jours) (Türkler, Dün ve Bugün, Abdülhamid’den Günümüze) başlığını taşımaktadır. 1961 yılında Nouvelles Editions Latines tarafından Paris’te basılan kitap 171 sayfa ve 14 bölümden oluşmuştur. Abdülhamid’den Atatürk’e gibi başlığın yanı sıra restaurantlar, tiyatrolar gibi içeriklerde mevcuttur. Beyaz Rusların yaşamlarını konu alan kaynak olarak da öneme sahiptir. Kitap 1989 yılında Çelik Gülersoy Vakfı İstanbul Kütüphanesi tarafından İstanbul’da Türkçe 119 sayfa olarak yayımlandı. Fransızca aslından sadece İstanbul’a ait bölümler alındığı için Çelik Gülersoy tarafından Yüzyılın Başında İstanbul adı konuldu. Yazarın anı ve gözlemlerini aktardığı kitabın belge niteliğinde olduğu belirtildi.
Referanslar
Baran, T. A. (2006). Mütareke Döneminde İstanbul’daki Rus Mültecilerin Yaşamı, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 22(64-65-66): 119-140; Bilgi Yayınevi (2019). Willy Sperco. https://www.bilgiyayinevi.com.tr/willy-sperco. (Erişim tarihi: 12.08.2020): Oktay Aras Kitaplığı (2019). Yüzyılın Başında İstanbul. http://www.oktayaras.com/yuzyilin-basinda-istanbul/tr/33318. (Erişim tarihi: 12.08.2020): Özden, Y. G. (1988). Bahri Savcı’ya Armağan. Ankara: Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları: Sperco, W. (1961). Turcs D’hıer Et D’aujourd’huı (D’Abdul-Hamid a nos jours). Paris: Nouvelles Editions Latines.