Varoş Turizmi

Kavram Turizm Çeşitleri Üretim Yönetimi ve Pazarlama

Teknoloji, ekonomik, siyasi, toplumsal ve kültürel alanda zaman içinde yaşanan değişim ve gelişmeler, insanların arzu ve ihtiyaçlarında da değişimi beraberinde getirdi. Bu değişim, turizm alanında yeni ve denenmemiş olanı tecrübe etme isteğinde artış olarak kendisini gösterdi. İnsanların, turistik destinasyonların öne çıkan güzelliklerine olan ilgilerinin yanı sıra söz konusu destinasyonların diğer yüzü olarak nitelendirilebilecek getto, kenar mahalle, varoş, gecekondu gibi mahrumiyet bölgelerine olan ilgileri ve merakları da arttı. Bu durum ise bugün varoş turizmi olarak adlandırılan turizm türünün ortaya çıkmasına neden oldu.

Varoş turizmi, kendi rahatlık ve güvenlik alanlarından ayrılan varlıklı bireylerin, daha yoksul insanların yaşamını keşfetmek için yaptığı seyahatler veya mahrumiyet bölgelerine düzenlenen organize turlar olarak tanımlanmaktadır.

Varoş turizminin temelinde köklü bir ekonomik ve sosyal dönüşümü kapsayan modern çağ kentleşmesinin ardında gelişmiş ülkelerin yanı sıra gelişmekte olan ülkelerde de tarımın doğrudan geçim kaynağı olma rolünün daha az önemli hâle gelmesi ve buna bağlı olarak kırsal kesimdeki nüfusun kentlere göç etmeye başlaması yer almaktadır. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde bu göç hareketinin yoğun bir biçimde yaşanıyor olması göçmenlerin göç edilen kentin demografisinde, yapısında ve işleyiş kurallarında değişimi de beraberinde getirdi ve bugün varoş, gecekondu bölgesi, kenar mahalle olarak adlandırılan ve göçmenlerin kentte neden oldukları değişimin bir tezahürü bölgeler ortaya çıktı. Varoş turizminin tarihi ise XVIII. yüzyıl Victoria Londra’sına uzanmaktadır. Bu dönemde her ne kadar turizm amaçlı olmasa da, Londra’nın doğusundaki varoşlar iyi bir hikâye yakalamak isteyen gazeteciler, ilginç bir araştırma alanı bulmak isteyen akademisyenler, oradaki insanlara yardımcı olmak isteyen gönüllüler, sosyal reformcular ve siyasi aktivistler tarafından sivil giyimli polislerin refakatinde ziyaret edilmiştir. XIX. yüzyılın ilk yarısında kadar ilk varoş ziyaretçilerinin amaçları yardım, bağış ve varoşlarda yaşayanlarla alakadar olma gibi amaçlar taşıdı. XIX. yüzyılın ikinci yarısında ise varoşlara yapılan geziler genellikle boş zaman aktivitesi olarak değerlendirilmeye başladı.

Brezilya’nın Rio de Janeiro şehrinde favela olarak adlandırılan varoş bölgeleri, Güney Afrika’da Johannesburg, Cape Town, ve Durban şehirlerinin varoşları, Arjantin’de Buenos Aires’in varoşları, Meksika’da Mazatlan şehir çöplüğü, Filipinler’de Manila’daki çöp tepeleri, Kenya’da Nairobi’nin varoşları, Jamaika’da Trench kasabası, Tayland’da Klong Toei dünyanın önde gelen varoş turizmi destinasyonları arasında yer almaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Erder, S. (1995). Yeni Kentliler ve Kentin Yeni Yoksulları, Toplum ve Bilim Dergisi, 66: 106-121; Koven, S. (2004). Slumming: Sexual and Social Politics in Victorian London. New Jersey: Princeton University Press; Onat, Ü. (1993). Gecekondu Kadınının Kente Özgü Düşünce ve Davranışlar Geliştirme Süreci. Ankara: Başbakanlık Kadın ve Sosyal Hizmetler Müsteşarlığı; Tuncer, B. (1993). Nüfus Artışı ve Ekonomik Kalkınma. İçinde; Hızlı Nüfus Artışının Sosyo-Ekonomik ve Çevresel Sorunları Semineri. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayını; Yıldız, S. ve Yıldız, Z. (2018). Gecekondu Turizmi: Bir Çözüm Mü? Yoksa Bir Problem Mi?, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6 (4): 974-992.