Uzay Turizmi
Kavram Turizm Çeşitleri Üretim Yönetimi ve Pazarlama
-
2019
Genellikle deniz, kum-güneş anlayışıyla yoğunlaşan tatil anlayışı günümüzde yerini daha çok farklılaştırılmış, kişiye özel ve sıradan olmayan tatil anlayışına bırakmış durumdadır. Bu sıradan olmayan tatil anlayışı içerisinde birçok alternatif turizm çeşitleri ortaya çıkarken, bugün belki de en sıra dışı ve maceralı olarak ön plana çıkan uzay turizmidir. Fethedilmemiş son sınır olarak tabir edilen uzay, hayatı boyunca bu anı deneyimlemek isteyen milyonlarca mevcut ve potansiyel turistin hayal gücünü yakalamaktadır. İnsanların keşfetme ve yeni yerler görme arzusu, uzayı keşfetme ve orada bulunan cisimleri görme isteği boyutuna kadar ulaşmıştır. İlk olarak bilimsel amaçlı olarak düzenlenen uzay yolculukları artık bir turizm faaliyeti olarak değerlendirilmektedir. Önümüzdeki yıllarda uzay turizmine olan ilginin ve katılımcı sayılarının artması ile birlikte bu alandaki akademik çalışmaların da artacağı düşünülmektedir. Yapılan çalışmalar, uzay turizmini özel ilgi turizmi kapsamında değerlendirmektedir. Özellikle kitle turizmine olan ilginin azalması ve insanların alternatif turizm faaliyetlerine katılım isteğiyle bu tür turizm çeşitlerine ilgi ve katılım her geçen gün artmaktadır.
Dünyada henüz gelişim aşamasında olan uzay turizminin farklı uygulamaları vardır. Bunlar karasal uzay turizmi (Terrestrial), alt yörünge uçuşları (Sub-orbital) ve dünya yörüngesine düzenlenen alçak uçuşlardır (Orbital). Karasal uzay turizmi, insanların Dünya yüzeyini terk etmeden uzayı deneyimlemesini sağlar. Bunun içerisinde uzay müzelerinin veya Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) gibi merkezlerin ziyaret edilmesi, yüksek irtifalı uçuşlar, sanal gerçeklik uygulamaları ve yerçekimsiz uçuşlar bulunmaktadır. Dünya atmosferine yapılan günübirlik uçuşlar olarak da tanımlanabilen alt yörünge uçuşları, 100 kilometrelik irtifanın hemen ötesindeki kısa uçuşları içermektedir. Bu durumda turistler, dünyaya kontrollü bir inişe başlamadan önce kısa bir süre için sıfır yerçekimini deneyimlerler ve uzaysal alanın siyahlığı ile birlikte Dünya yüzeyinin eğriliğini yaşarlar. Dünya yörüngesine düzenlenen alçak uçuşlar ise diğerlerine göre çok daha zor ve pahalı bir uzay turizmi çeşididir. Girişimciler, bu yörüngede otel inşa ederek ve yeme-içme, eğlence alanları kurarak turistlerin burada zaman geçirmelerini sağlamayı planlamaktadırlar.
Uzay turistlerinin diğer turistlerden en temel farkı, bu faaliyetlere katılmadan önce sıkı bir eğitim alma zorunluluğunun olmasıdır. Çünkü uzay seyahati esnasında, turistlerin karşılaşabileceği işitme kaybı, psikolojik etki ve radyasyon alımı gibi sağlık sorunları bulunmaktadır. Bu kapsamda uzaya gidecek turistler, astronotların aldığı eğitime benzer eğitimler almaktadır. Bu eğitimler karşısında dayanıklı olanlar ise uzay turizmine katılmaktadır. Yani, uzay turizminin her aşaması kontrollü ve eğitime dayalıdır. Özellikle teknoloji alanında yaşanan gelişmeler, uzay turizmi gibi teknoloji odaklı turizm çeşitlerine katılımı da desteklemektedir. Uzay turizmi, teknoloji bazlı olması ve bünyesinde özellikli birtakım süreçleri (eğitim gibi) barındırması nedeniyle oldukça pahalı bir turizm çeşididir. Ancak teknolojinin ilerlemesiyle birlikte maliyetlerin düşmesi ve katılan turistlerin artmasıyla bu turizm çeşidinin giderek ucuzlaması beklenmektedir. İlk uzay turizmi faaliyeti 2001 yılında bir Amerikalı turist tarafından gerçekleştirildi. Günümüze kadar yedi turist uzay turizmine katıldı. Türkiye’de ise, uzay turizmi faaliyetleri henüz başlamadı. Ayrıca, henüz uzay turizmine katılan bir Türk vatandaşı bulunmamaktadır. Gelecekte uzay turizmi faaliyetlerinin giderek artacağı düşünülmekte, teknolojinin gelişmesiyle birlikte uzay turizminde farklı aktivitelerin de ön plana çıkacağı öngörülmektedir. Özellikle yakın gelecekte Ay’a seyahat ve Mars gezegenine yolculuk gibi aktivitelerin de gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.
Referanslar
Akbaba, A. ve Çokal, Z. (2018). Uzay Turizmi. İçinde; Ş. Aydın ve M. Boz (Editörler), Turizmde Güncel Konu ve Eğilimler-II (ss.401-410). Ankara: Detay Yayıncılık; Cohen, E. (2017). The Paradoxes of Space Tourism, Tourism Recreation Research, 42 (1): 22-31; Crouch, G. I. (2016). Space Tourism. İçinde; J. Jafari ve H. Xiao (Editörler), Encyclopedia of Tourism (ss. 888-890). Springer International Publishing; İstanbullu Dinçer, F. F., Can, İ. I. ve İnan, B. (2018). Post-Modern Turizm Paradigması Etrafında Şekillenen Gerçek Üstü Bir Deneyim: Uzay Turizmi, Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2 (1): 79-93; Pizam, A. (2008). Space Tourism: New Market Opportunities for Hotels and Cruise Lines, International Journal of Hospitality Management, 27: 489-490.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Van Pelt, M. (2005). Space Tourism - Adventures in Earth Orbit and Beyond. ABD: Praxis Publishing.