Ekonomi Bakanlığı'ndan alınan verilere dayalı olarak, 2017 yılı için yatırım teşviklerinin iller bazında karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesini amaçlayan yatırım araştırmasıdır. 2010 yılının Ağustos ayından itibaren, Türkiye Otelciler Birliği'nin (TÜROB) web sitesinde istatistikler başlığı altında verilen Hazine Müsteşarlığı/Ekonomi Bakanlığı tarafından Resmi Gazete'de yayınlanan yatırım teşvik belgesi verilen firmaların listelerinin, 2013 yılının Ekim ayından itibaren derlenerek, rapor çalışmalarının başlatıldığı görülüyor. Çoğunlukla, aylık olarak yayınlanan raporlarda, bulunduğu aya kadar olan dönem de değerlendiriliyor. Bugüne kadar hazırlanan yaklaşık 38 rapora bakıldığında, en sistematik ve kapsamlı olarak 2017 yılında hazırlanan raporda istatistiki verilerin değerlendirildiği görülüyor.

Raporda, 2016 yılı için yatırım teşvik belgelerinin illere göre dağılımı, yıldız sayısı, otel sayısı, yatak sayısı, yatırım tutarı ve istihdam ile ilgili bilgiler sunularak verildi. Ayrıca, farklı yıldız kategorilerine göre, 2016 yılında yatırım teşvik belgesi alan işletmelerin toplam yatırım miktarı, istihdamı, yatak sayısı ve tesis sayısı ile birlikte bu işletmelere sahip illerin sayıları sunuldu. Bunların dışında rapor, 2014, 2015 ve 2016 yıllarına ait yatırım teşvikleriyle ilgili yatırım yapılacak il sayısı, yatırım yapılacak otel sayısı, hizmete açılacak yatak sayısı, otel başına ortalama yatak sayısı, yeni istihdam sayısı, toplam yatırım maliyeti ve yatak başına ortalama maliyet bilgilerini 2014-2015 ve 2015-2016 yılları arasındaki farkları da gösterecek şekilde hazırlandı. Aynı yıllar için yatırım teşvikleri farklı yıldız kategorilerine ayrıştırılarak, otel sayısına ve yatak sayısına göre, 2015-2016 yılları arasındaki farklar ile birlikte sunuldu. Son olarak, raporda illere ve farklı yıldız kategorilerine göre, modernizasyon teşvik belgeleri alan işletmelerin yatak sayısı, yatırım tutarı, istihdam, toplam otel sayısı, toplam yatak sayısı, toplam yatırım tutarı ve toplam istihdam ile ilgili verileri yer aldı.

Raporun sonuçları kısaca şu şekilde özetlenebilir; 2016 yılı için sağlanan yatırım teşvik tutarı, iki milyar 928 milyon TL olarak gerçekleşti ve 42 ilde 187 otel desteklendi. Bir önceki yıla göre, yatırım tutarında ve desteklenen proje sayısında, sırasıyla yüzde 26 ve yüzde 22 azalma olduğu tespit edildi. Karadeniz Bölgesi’nde Arap turist sayısındaki artış neticesiyle oluşan yatırım artışının ileride arz fazlasına neden olabileceği konusundaki endişeler dile getirildi. Bunun dışında, yatırımlarıyla en çok dikkat çeken iller, İstanbul, Antalya ve Muğla oldu. Bu illerdeki otel arzındaki artışın, arz ve talep dengesi göz önünde bulundurulduğunda, yatırımların dağılımında dengesizliklere yol açtığı, kârlılığın, kalitenin, doluluk oranlarının ve gelirlerin azalmasına neden olabileceğine değinildi. Yenileme yatırımlarının yeterli olmadığı ve özellikle Antalya, İstanbul, Aydın ve Muğla illerinde bu yatırımların artması gerekliliğinden bahsedildi.

2016 yılında teşvik başvurusu yapan otellerin büyük çoğunluğunu üç yıldızlı tesisler oluşturdu fakat dört ve beş yıldızlı tesislerin yatırım miktarlarının daha fazla olduğu ve istihdama daha büyük ölçüde katkıda bulunduğu görüldü. Fakat çeşitlilik, ihtiyaç ve değişen trendler göz önüne alınarak bir ve iki yıldızlı tesislerle özel belgeli tesis sayısının arttırılması önerildi. İstanbul için ise iki, üç ve dört yıldızlı kaliteli tesis sayısının artırılmasının önemli olduğundan bahsedildi. Bunun dışında, İstanbul’da bölgeler ve ilçeler arası farklılıkların gözetilmesi ve planlı bir şekilde teşviklerin bu durumun göz önünde bulundurularak sağlanmasının öneminden bahsedildi. Raporda teşvik sisteminin arz ve talep dengesini, kaynakların verimli kullanılmasını ve mevcut yatırımların kârlılığının sürdürülmesini sağlayacak şekilde, yeniden düzenlemesinin gerekli olduğu sonucuna ulaşıldı ve Turizm Yatırım İzleme Kurulunun kurulması gerekliliği üzerinde duruldu. Turizmi destekleyecek yatırımların da teşvik edilmesinin önemli olduğu yönünde öneride bulunuldu.