Türkiye’de Lisansüstü Turizm Programları
Eğitim-Öğretim Yüksek Lisans Programı Doktora Programı
-
2020
Türkiye’de turizm alanında lisansüstü (yüksek lisans ve doktora) düzeylerde derece vermek üzere açılan ilk program Ege Üniversitesi’nde, 1974-1975 eğitim-öğretim yılında açıldı. Öncülüğünü Prof. Dr. Hasan Olalı’nın yaptığı bu programın adı Turizm İşletmeciliği idi ve 1982 yılının öncesinde yüksek lisans ve doktora dereceleri için ayrı programlar olmadığı için, her iki derece de bir lisansüstü program kapsamında alınabiliyordu. Bu programda 1975-1982 arasında 15’e yakın tez çalışması hazırlandı.
İstanbul Üniversitesi’ne bağlı olarak 1969 yılında kurulan İktisadi Coğrafya ve Turizm Enstitüsü’nde, 1977 yılından itibaren turizm alanında doktora dersleri verilmeye başlandı, ancak Turizm veya İktisadi Coğrafya ve Turizm adı altında bir lisansüstü program yoktu. Farklı programlarda lisansüstü öğretim gören öğrenciler İktisadi Coğrafya ve Turizm Enstitüsü’nde açılan dersleri de seçebiliyorlardı. Türkiye’de lisansüstü programlar 1982 yılında Yükseköğretim Kurulu yasasıyla enstitülere bağlandı ve lisansüstü programlar yüksek lisans ve doktora olmak üzere iki düzeyde verilmeye başlandı. Bu uygulamadan sonra, İstanbul Üniversitesi’nde turizm alanında yüksek lisans (1982’den itibaren) ve doktora düzeylerinde (1985’den itibaren) Sosyal Bilimler Enstitüsü’ne bağlı olarak öğrenci almaya başladı. 1985-1995 yılları arasındaki dönemde Türkiye’deki lisansüstü tez çalışmalarının yaklaşık yüzde 30’u İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde hazırlandı.
Turizm İşletmeciliği dalındaki ikinci lisansüstü program, 1981 yılında Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’ne bağlı olarak açıldı. Programın derslerinin 1981 – 1991 yılları arasında 18:00-21:00 saatleri arasında Sıhhiye Kampüsü’nde yapılması, kamu ve özel sektörden pek çok kişinin yüksek lisans çalışması yapmasını sağladı. Program 2015 yılına kadar öğrenci kabul etti.
Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’ne bağlı kurulan Turizm İşletmeciliği yüksek lisans ve doktora programları 1989 yılına açıldı. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde açılan Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Programı 1988-1989 eğitim – öğretim yılında kuruldu. Bu program daha sonra Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’ne bağlandı. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’ne bağlı Turizm İşletmeciliği Eğitimi Anabilim Dalında yüksek lisans programı 1988-1989, doktora programı da 1991-1992 eğitim-öğretim yılında ilk kez öğrenci kabul etti.
1990’lı yıllardan itibaren Turizm İşletmeciliği alanındaki yüksek lisans ve doktora programlarının sayısında önemli artışlar kaydedildi. 2000’lerden sonra da, hem program sayılarında hem de program alanlarında gelişmeler ve artışlar yaşandı. İçinde bulunduğumuz dönemde (2020), Turizm, Turizm İşletmeciliği, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik, Turist Rehberliği, Gastronomi ve Mutfak Sanatları, Rekreasyon Yönetimi, Konaklama İşletmeciliği, Otel Yönetimi alanlarındaki yüksek lisans programlarının sayısı 90, doktora programlarının sayısı da 50'nin üzerindedir.
Referanslar
Aksöz, E. O. (2019). Hacettepe Üniversitesi Turizm İşletmeciliği Yüksek Lisans Programı. İçinde; Kozak, N., TURBAN Dünden Bugüne Ankara: Otel, Lokanta, Pastane, Turizm (ss. 457-574). Ankara: Detay Yayıncılık; Çakır, O (2018). Türkiye’de Turizm Yüksek Öğretiminde Bir Mihenk Taşı: İstanbul Üniversitesi İktisadi Coğrafya ve Turizm Enstitüsü. İçinde; Kozak, N. (TURBAN), Dünden Bugüne Türkiye’de Turizm Kurumlar, Kuruluşlar, Turizm Bölgeleri ve Meslekler (ss. 625-636). İstanbul: Yılmazlar Matbaası; Timur, A. (2018). Alp Timur (Görüşen: E. Doğantan). İçinde; Kozak, N. (Editör), Türkiye Turizmi Sözlü Tarih Araştırması Görüşme Metinleri Cilt – V: Turizm ve Otelcilik Eğitim Kurumlar (ss. 3-13). İstanbul: Yılmazlar Matbaası; Turizm Geliştirme ve Eğitim Vakfı (1992). Türkiye’de Turizm Eğitim Kurumları. İstanbul: Turizm Geliştirme ve Eğitim Vakfı yayınları, No: 23.