Türkiye Turizm ve Tanıtma Kurumu (TÜRKTUR) ismiyle yaptığı ilk toplantının akabinde Türkiye Turizm Kurumu adını benimseyen dernek, İstanbul’da 1949 yılının Ağustos ayında kurulmuştur. Gayesi, turizm ve tanıtma hususlarında gerek yurtiçinde, gerekse yurtdışında faaliyette bulunarak ve milletlerarası işbirliği yaparak Türkiye’yi tarihi, içtimai, ilmi ve tabii kıymetleri, inkılapları fikir ve sanat hayatıyla yabancı memleketlere tanıtmak, iç ve dış turizmin gelişmesini ve turistlerin bütün turistik imkânlardan ve değerlerden faydalanmalarını sağlamaktır. Türkiye hakkında yabancılara bilgi sunacak danışma servisinin kurulmasının yanı sıra tanıtım yayınları, yurt içinde ve dışında sergi, fuar, kongre vb. organizasyonlar düzenlemek ya da bunlara iştirak etmek, turizmin geliştirilmesi kapsamında hükümete önerilerde bulunmak, tanıtım ve ülkeye turist çekmek için yurt dışında ofis açmak kurumun hedefleri arasındaydı. Kurum ayrıca, otelcilik başta olmak üzere turizm endüstrisinin gelişimi, turizmin meslek dalı olarak rağbet görmesi, kültürel mirasın ihyası için çalışacak, eğitim ve spor faaliyetleri yapacaktı.

Türkiye Turizm Kurumu’nun ilk başkanı Prof. Sıddık Sami Onar, başkan vekili Cihad Baban, genel sekreteri Vedat Nedim Tör’dür. Dernekteki kurucu üyeler arasında Ahmet Emin Yalman, Nadir Nadi Abalıoğlu, Kazım Taşkent, Prof. Fritz Neumark, Muhsin Ertuğrul, Fahrettin Ulaş, Burhan Felek, Aziz Ogan yer almaktaydı. Üye sayısı 1949 yılında 110, 1952’de 154, 1954 yılında ise 736’ya ulaşan kurum, iş sanat ve siyaset hayatından birçok ilgiliyi bünyesinde toplamıştı. Gerçek ve tüzel kişilerden müteşekkil beş farklı üyelik kategorisine sahip derneğin Umumi Heyet ve İdare Heyeti olmak üzere iki ana organı bulunmaktaydı. Umumi Heyetin devlet nezdinde bir Yüksek Komitesi de vardı. Türkiye Turizm Kurumu’nun asli ya da fahri üyeleri arasından olmak kaydıyla; cumhurbaşkanından belediye başkanlarına değin devlet bürokratları bu komitenin doğal üyeleri kabul edilmekteydi.

Bakanlar Kurulu’nun 01.04.1952 tarih ve 3/14763 sayılı kararıyla “genel menfaatlere yararlı dernekler” arasında sayılan Türkiye Turizm Kurumu, tesisinden itibaren turizm sahasının farklı kollarındaki aktivitelerle dikkat çekmiştir. Bunlar arasında; amatör rehber kursları, istihbarat ve danışma hizmetleri, turistler için pratik bilgi kitapları, yurtiçi ve yurtdışında tanıtım sergileri, konferanslar, turizm baloları, yurtiçi gezileri, İstanbul Boğazı’nda mehtap gezileri, Türkiye çapında dokuz vilayeti kapsayan otomobil rallisi, Doğu Akdeniz ve Amerika deniz yolculukları, moda defileleri yer almaktadır. Dernek ayrıca faaliyetlerini kitlelere ulaştırmak maksadıyla Refik Halit Karay, Tahsin Öz, Hakkı Devrim, Ekrem Reşit Rey, Zihni Küçümen ve Cihad Baban’ın yer aldığı “Panorama” adında aktüel turizm mecmuasını yayınlamıştır. Türkiye Turizm Kurumu’nun öncülük ettiği önemli teşebbüslerden biri, 1952 yılında tesis edilen Türkiye Turizm Cemiyetleri Federasyonu’dur. Turizm alanındaki kurum ve kuruluşları bir araya getiren federasyon; aynı amaç için çalışan cemiyetler arasında koordinasyon, iletişim ve yardımlaşmanın sağlanarak turizm alanına giren tüm konularda çalışmalar yapmayı amaçlamıştır.

Türkiye Turizm Kurumu’nun bilinirliğini arttıran ve küresel çapta ilgi toplayan etkinliği, kuşkusuz 1953 ve 1954 yıllarındaki tanıtım hamleleridir. Türkiye Cumhuriyeti’nde turizmin henüz müstakil bakanlık düzeyinde devlet teşkilatlanmasında yer almadığı yıllarda ülkenin yurtdışında kapsamlı bir organizasyonla tanıtılması için etkili bir formülün yaratılması ihtiyacından doğan bu proje ile Batı limanlarını ziyaret edecek bir seyyar sergi gemisinin hazırlanarak Türkiye’nin propagandasının yapılması planlanmıştır. Bu doğrultuda hükümetin himaye ve yardımı neticesinde ilgili kurumlarla işbirliği yapılarak bir tanıtım sergisi düzenlenmiş, cazip sefer programıyla gemi seyahati için yüzlerce yerli turistin katılımı temin edilmiştir. Böylece Karadeniz vapurundan yaklaşık otuz yıl sonra Tarsus Seyyar Sergi Gemisi, 1953 yılında Batı Akdeniz limanlarını ziyaret için hazır hale getirilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti’nin kat ettiği modernleşme yolunu, demokratik yönetimini, sanayi, eğitim, sanat, ulaşım vs. alanlarındaki gelişimini tanıtan kapsamlı sergi gemisinin İstanbul Olgunlaşma Enstitüsü tarafından hazırlanan Türk moda defileleri seyahatin en dikkat çekici faaliyeti olmuştur. Yunanistan, İtalya, Fransa ve İspanya limanlarında 86.000 kişiye ulaşan gemiyi Yunanistan kral ve kraliçesi başta olmak üzere birçok üst düzey yabancı devlet erkânı ziyaret etmiştir. Sergi esnasında kaydedilen filmler, Avrupa’nın iki yüz sinemasında gösterilmiştir.

Türkiye Turizm Kurumu’nun uluslararası turizm camiasında takdir toplayan en önemli faaliyeti ise; başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere Batılı müttefiklere modern, demokrat ve müreffeh Türkiye’nin tanıtıldığı “Kalkınan Türkiye Sergisi”dir. 1954 yılında Tarsus gemisinde sanatçı Vedat Ar’ın küratörlüğünde ekonomik kalkınmayı temsil eden sanayi ürünlerinin yanı sıra turistik eşya satışına dönük el sanatları ürünleri şık ve sade bir üslupla bir araya getirilmiş, ziyaret edilecek ülkelerde ön tanıtımlar ve temaslar yapılmıştır. Tarsus Seyyar Sergi Gemisi’ndeki “Kalkınan Türkiye Sergisi” 14 Haziran 1954 tarihinde İstanbul Limanı’ndan hareket ederek Las Palmas, Havana, Miami, Charleston, Washington, Baltimore, New York, Cannes gibi kentlerde davet, sergi ve moda defileleriyle bir dizi tanıtım faaliyeti yapmıştır. Sergi; 63 gün süren yolculuğunda Amerikan First Lady’si Mamie Eisenhower ve birçok senatörün de aralarında yer aldığı 145.000 kişiye ulaşmıştır. Lütfi Kırdar ile Fahrettin Kerim Gökay gibi önemli isimlerden oluşan Türk heyeti; belediyeler, ticaret odaları, askeri makamlar, yerel dernekler, basın ve yayın kuruluşlarıyla karşılıklı temaslarda bulunmuştur. Medyada geniş yer bulan Kalkınan Türkiye Sergisi ve Olgunlaşma Enstitüsü’nün moda defileleri beklenenden büyük bir ilgi ile karşılanmış, yalnız Amerika’da değil Avrupa’da da geniş yankı uyandırmıştır.

Kalkınmanın başat aktörlerinden kabul ettiği turizmin devlet teşkilatı ve sivil teşekküller yoluyla kurumsallaşması ve önündeki engellerin kaldırılması yolunda etkili adımların atılmasına önayak olan Türkiye Turizm Kurumu, sonraki dönemde İstanbul festivalleri gibi bazı yurt içi projelerde yer alsa da kuruluş yıllarındaki aktif çalışma temposunu sürdürememiştir. Nitekim kamu yararına çalışan derneklerden kabul edilen Türkiye Turizm Kurumu’nun bu vasfı 1989 yılındaki Bakanlar Kurulu kararıyla kaldırılmıştır. Söz konusu kararın alınmasında derneğin gayesini gerçekleştirecek maddi imkânlarının yetersizliği, son yıllarda turizm haftalarında konferans ve turistlere broşür vermekle yetinilmesi, Karaköy Galata yolcu salonundaki satış mağazasından elde edilen gelirin düşmesi, aktif üye sayısının azalması, dernek yönetimine art arda aynı kişilerin seçilmesi gibi faktörlerin etkili olduğu söylenebilir. İçişleri Bakanlığı verilerine göre günümüzde faaliyeti bulunmayan derneğin fesih tarihi tespit edilememiştir.