İstanbul Havayolları, Sönmez Havayolları, Tur Avrupa, Akkurt Havacılık, Noble Air, Star Havacılık temsilcileri ile dönemin Sivil Havacılık Genel Müdürü’nden oluşan bir grup tarafından, İstanbul Valiliği Dernekler Masasına 34-046/165 sicil numarası ile kaydettirilerek 1989 yılında Türkiye Özel Sektör Havacılık İşletmeleri Derneği adı ile kuruldu. Derneğin kısaltılmış adı TÖSHİD olarak belirlendi. Derneğin kuruluşu, Türk sivil havacılığında önemli gelişmelerin yaşandığı döneme denk gelmektedir. Devlet rolünün azaltılması yönünde politikaların izlendiği 1980’ler dönemi, özellikle turizm, ulaşım ve haberleşme sektörlerinin liberalleştirilmeye çalışıldığı bir dönemdir. Bu kapsamda dönemin hükümeti, yatırım ve teşviklerle turizm sektörünü canlandırmak amacıyla turizm açısından en önemli, hızlı ve emniyetli ulaşım türü olan havayolu taşımacılığı sektörünü geliştirmeyi hedefledi. 1983 yılında çıkarılan 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu ile Türkiye iç hat havayolu taşımacılığı pazarı serbestleştirilmiş ve bu kanunla özel sektör işletmelerinin pazarda faaliyet göstermesinin önü açılmıştır. Havayolu sektörünün serbestleştirilmesinin ardından pazara hızlı bir şekilde çok sayıda özel havayolu işletmesi girdi ve Türk sivil havacılık sektörü rekabetle tanıştı. Ancak işletmelerin sermaye problemi, altyapı imkânlarının yetersiz olması, nitelikli personel yetersizliği, yüksek maliyetli yaşlı filolar ve rekabet etme konusunda işletmelerin tecrübesizlikleri gibi nedenlerle özel havayolu işletmelerinin çoğu kısa sürelerde pazardan çekilmek zorunda kaldı. Sektörde yaşanan bu hızlı gelişmeler ve karşılaşılan güçlükler karşısında birlikte hareket ederek ortak güç birliği oluşturmak ve hem ulusal hem de uluslararası alanda sektörün güçlenmesine katkıda bulunmak adına özel havayolu işletmeleri 1989 yılında örgütlenerek TÖSHİD’i kurma kararı aldı. TÖSHİD’in kuruluş amacı; kuruluş tüzüğünün üçüncü maddesinde, “İşletmelerin en yüksek seviyede havacılık emniyetine sahip olarak büyümesine ve rekabetin korunmasına destek olmak, işletmeler arasında teknik ve ticari işbirliğini artırmak, güç birliği oluşturmak, ticari sivil havacılık sektörünü ülke ekonomisi yararına geliştirmek, mesleki ahlak ve tesanütü korumak” şeklinde belirtildi. TÖSHİD’in başlıca faaliyetleri arasında, emniyetli havayolu taşımacılığı faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için gerekli araştırmaları yapmak, güncel gelişmeleri takip etmek ve bunların sonuçlarını üyeleri ile paylaşmak; üyelerinin uçuş operasyonları ve uçakla ilgili ihtiyaç duyduğu tüm ekipman, teçhizat ve malzemenin ithal ve ihracatındaki ortak sorunlarını çözmek için girişimlerde bulunmak; üyeleri arasında dayanışma ve koordinasyonu sağlamak; düzenleyici-denetleyici kurumlar ve ilgili diğer ulusal-uluslararası birlikler ile sektör ve işletmeler yararına iletişimlerde bulunmak, işbirlikleri ve ortak çalışmalar gerçekleştirmek; üyelerine elverişli bir çalışma ortamı sunmak; sosyal ve kültürel etkinlikler düzenleyerek üyeler arasında iletişimi güçlendirmek; özel sektör Türk sivil havacılık işletmelerinin uluslararası alanda rekabet edebilmesi için çalışmalarda bulunmak yer almaktadır.

Dernek, kuruluş aşamasında kurucu işletmelerin temsilci üyelerinin derneği şeklinde bir yapıya sahipti. Buna karşın, 08.02.2011 tarihinde gerçekleştirilen Olağanüstü Genel Kurul ile değiştirilen tüzük çerçevesinde, işletme tüzel kişiliklerinin dernek üyesi olduğu bir yapıya dönüştürüldü. Kurulduğu ilk yıllarda üyeleri sadece özel havayolu işletmelerinden oluşurken, günümüzdeki TÖSHİD üyeleri havayolu işletmeleri, havaalanı terminal işletmecileri, hava aracı bakım kuruluşları, uçuş eğitimi kuruluşları ve yer hizmetleri işletmelerinden oluşmaktadır. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından yetkilendirilmiş tüm özel sektör sivil havacılık işletmeleri TÖSHİD üyesi olabilmektedir. Derneğin 19. 07. 2019 tarihi itibariyle dokuz havayolu işletmesi olmak üzere toplam 19 havacılık işletmesi üyesi bulunmaktadır. Üyeler, 35 bin 967 koltuk kapasitesine sahip 185 yolcu uçağı ile Türk turizmine, 1005 ton kargo kapasitesine sahip 14 kargo uçağı ile Türk dış ticaretine ve 20 binden fazla istihdam ile ülke ekonomisine katkı sağlamaktadır.