Turizm Sistemi

Kavram Ekonomi Üretim Yönetimi ve Pazarlama

Erken turizm araştırmalarında, turizmin ayrıştırılmış bileşenlerini analiz ederek bir bütün olarak turizm anlayışının elde edilebileceği iddia edilmektedir. Bununla birlikte, bu indirgemeci iddialar çoğu zaman turizm sistemi içindeki farklı karmaşık ilişkileri, etkileşimleri, karşılıklı bağımlılıkları ve etkileri açıklamada yetersizliğe neden olmaktadır. Örneğin, Leiper’ın turizm sistemi modeli gibi geleneksel turizm modelleri, turizm oyuncularının koordineli bir şekilde çalıştığını varsaymaktadır. Bununla birlikte, turizm karmaşıklığın tüm özelliklerini göstermektedir. Turizme yönelik bu basit geleneksel yaklaşımlar turist sistemlerindeki belirsizlik, kaos ve değişim unsurlarını hesaba katamamaktadır.

Turizm, kişilerin serbestçe seçtikleri, kişisel tatmini veya zevkleri için, davranışlarının kişinin kendi özgür seçiminden gönüllü ve isteğe bağlı olarak ilerlediği bir faaliyettir. Böylece, turistlerin katılımının rahatsızlık ve memnuniyetsizlik arttıkça azalması beklenmektedir. Örneğin, iklim değişirse, turizm talebi de değişecektir. Yıllar içinde turizmin ne olduğunu, oluşumunu ve içinde var olan ilişkiler ile etkileşimleri açıklamayı denemek için daha karmaşık modeller geliştirildi. Turistik kişilik tipi modellerinden, Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi, push-pull (itme-çekme) turizm çerçevesi gibi bu yaklaşımlar turist ve ziyaret davranışlarının altında yatan motivasyonları incelemek için farklı fakat değerli bilgiler sunmaktadır.

Bir sistemde olması gerekenler sıraladığında sistemin unsurları, bu unsurların birbirleriyle ilişkili olmaları, zaman içinde değişebilir (dinamik) olmaları ve toplumun bir parçası olmaları (dış çevreden etkilenmesi) gibi özellikler sayılabilmektedir. Bu bakış açısıyla turizm kavramı bir sistem olarak incelendi. Örneklendirmek gerekirse sistemin unsurları ziyaretçiler, turizm işletmeleri ve destinasyonlardır. Birbirleriyle ilişki örneği turizm arzı ve talebidir. Dinamik olması, turizmin doğasının yıllar içinde değişim ve dönüşümleriyle açıklanabilmektedir. Dış çevreden etkilenme ve onu etkileyebilme açısından bakıldığında politik, ekonomik, sosyal ve teknolojik etkenlerin turizmle ilişkisi ortaya konabilmektedir. Aynı zamanda sistemde Leiper’ın bakış açısıyla, coğrafi olarak turist gönderen bölge, turist kabul eden bölge ve transit yol bölgesi (çıkış noktasından varış noktasına kadar geçilen bölgeler) modelde bulunmaktadır. Bunların yanı sıra alışılagelmiş çevrelerinden çıkış yapan gezginler ile bu çevreye dönüş yapan gezginler de modelde yer almaktadır. Turist gönderen bölgelerdeki değişen turizm motivasyonları turizm pazarındaki tüketici davranışları nedeniyle itme faktörleri önem kazanırken, turist kabul eden bölgede kaynakların korunması adına sürdürülebilir turizm yönetimi için olması gereken baskılar ve çekme faktörleri göze çarpmaktadır.

Referanslar

Carlsen, J. (1999). A systems Approach to Island Tourism Destination Management, Systems Research and Behavioral Science: The Official Journal of the International Federation for Systems Research, 16(4): 321-327; Crompton, J. L. (1979). Motivations for Pleasure Vacation. Annals of Tourism Research, 6(4); 408-424; Freitas, C. (2005). The climate Tourism Relationship and its Relevance to Climate Change İmpact Assessment. İçinde; C. Hall ve J. Higham (Editörler); Tourism, Recreation and Climate Change (ss. 29–43). Clevedon: Channel View Publications; Dann, G. M. (1977). Anomie, Ego-Enhancement and Tourism. Annals of Tourism Research, 4(4): 184-194; Iso-Aloha, S.E. (1982). Towards a Social Psychological Theory of Tourism Motivation: A Rejoinder, Annals of Tourism Research, 9(2): 256-262; Klenosky, D. B. (2002). The “Pull” of Tourism Destinations: A Means-end Investigation. Journal of Travel Research, 40(4): 396-403; Maslow, Abraham H. (1954), Motivation and Personality, New York: Harper; McKercher, B. (1999). A Chaos Approach to Tourism. Tourism Management, 20(4): 425-434; Pearce, D. (1989). Tourism Development. Harlow: Longman; Pearce, P. 1990. Social Impact of Tourism, in the Social Cultural and Environmental Impacts of Tourism Edited by: Grif?n, T. 31–8. NSW Tourism Commission, Sydney.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Leiper, N. (1979). The Framework of Tourism - Towards a definition of Tourism, Tourist, and the Tourism Industry, Annals of Tourism Research, 6(4): 390-407; Leiper, N. (1990). Tourism Systems: An Interdisciplinary Perspective. Palmerston North, New Zealand: Department of Management Systems, Massey University.