Turist Rolü

Kavram Sosyoloji Psikoloji

Sosyoloji ve sosyal psikoloji alanındaki çalışmalar turistlerin seyahatleri esnasında birtakım benzer davranışlar sergilediğini ileri sürmektedir. Söz konusu bu davranışları kategorize ederek, turistlerin özellikleri açısından sınıflandırılması amaçlanmaktadır. Turistlerin sınıflandırılması, turist davranışlarının açıklanması ve öngörülmesi için bir gerekliliktir. Turistlerin sergilemiş olduğu davranış örüntülerini incelemek turistlerin ihtiyaçlarını, beklentilerini ve davranışlarını belirlemek ve pazarlama çalışmalarına bilgi sağlamak amacıyla kullanılmaktadır.

Turist rolü, turistin tatilden beklentileri, turistin yaşam biçimi ve psikolojik ihtiyaçları doğrultusunda şekillenmiş olan davranışlarını tanımlamaktadır. Turist rolü kavramının tanımını yapan ilk araştırmacılardan birisi olan Cohen (1972), turist rolü tanımını turistin sahip olması gereken özellikleri açıkladığı turist tanımından yola çıkarak yaptı. Cohen, (1972) tarafından açıklanan dört farklı turist rolü, turistlerin günlük yaşamlarına dayalı olarak aradığı benzerlik ve farklılık isteklerine göre şekillenmektedir. Bu dört turist rolü, organize kitle turisti, bireysel kitle turisti, kâşif turist ve başıboş turist şeklinde adlandırılmaktadır. Organize kitle turisti, çevresel balon olarak adlandırılan, turizm sektörü tarafından oluşturulmuş günlük yaşamına benzer bir ortamda tatilini geçirmek ister. Günlük yaşam ile benzerlikler ulaşım, konaklama ve yiyecek içecek gibi farklı alanlarda olabilir. Bu tipolojide tanımlanan turist rolündeki bireyler, tatilleri esnasında oldukça fazla benzerlik ve çok az farklılık aramaktadır. Bireysel kitle turisti rolündeki bireyler ise, genel turist rotalarında bireysel hareket etme davranışı ile tanımlanmaktadır. Kâşif turistler, benzerliğin ve farklılığın bir karışımını tercih eden, çevresel balona güvenli mesafede durarak yerel kültürü deneyimleme fırsatı arayan kişilerin davranışlarını temsil eden turist rolüdür. Başıboş turist rolü ise, mekanları tek başına ziyaret etme, turistik işletmelerden uzak durma, yerel halk ile etkileşim ve belirli bir plana uymama davranışları ile açıklanmaktadır.

Pearce’e (1985) göre 15 farklı turist rolü bulunmakta ve turist rolleri tanımlanırken, turistin seyahati boyunca en belirgin şekilde sergilediği davranışlar temel alınmaktadır. Turist olarak adlandırılan bir rol, fotoğraf çekme, hediyelik eşya satın alma, popüler yerlere gitme, güvenli tek bir yerde konaklama ve yerel halkı anlamama davranışları ile açıklanmaktadır. İşadamı olarak adlandırılan turist rolü, sosyal statü ile ilgilenme, yerel ekonomiye katkı sağlama, fotoğraf çekmeme, kendi sınıfından kişilerle etkileşim kurma ve lüks bir yaşam sürme davranışları ile açıklanmaktadır.

Sonuç olarak turist rolü, turistin seyahati boyunca turizm ile ilgili sergilemiş olduğu davranış örüntüsüdür.

Referanslar

Cohen, E. (1972). Toward A Sociology of International Tourism, Social Research, 39(1): 164-182; Pearce, P. L. (1985). A Systematic Comparison of Travel-Related Roles. Human Relations, 38(11): 1001–1011.