Turist Rehberliği Programı

Eğitim-Öğretim Turist Rehberliği

Turistlere turları boyunca eşlik eden ve onlara gerekli bilgilendirme hizmetini sunabilen kişilerin yetişmesini sağlayan turist rehberliği programıdır. Turist rehberi kelimesinin TDK sözlüğündeki karşılığına bakıldığında kelimenin “Seyahat organizasyonlarında tura katılanlara eşlik edip onlara gezi alanıyla ilgili doğru bilgi vermekle yükümlü olan kişi; rehber.” olarak tanımlanmaktadır. Akademik alanyazında meslek ile ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından ise turist rehberi şu şekilde tanımlanmaktadır; “Ziyaretçilerin arzu ettiği dilde onlara doğal ve kültürel mirası aktaran, bulunduğu bölgede yasal olarak otoriteler tarafından tanınan kişiler; şehrini, ülkesini, bölgesini temsil eden, ziyaretçilere ziyaretleri suresince onlara yardımcı olan kişiler; tanıttıkları bölge hakkında bilimsel ve kapsamlı bilgi sahibi olan, en az bir yabancı dil bilen, tur programını ziyaretçilere satıldığı şekilde tamamlayan kişiler; profesyonel turist rehberi, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından belgelendirilen, ülkesini ve ulusunu en iyi bicimde tanıtmayı ve sevdirme misyonunu meslek olarak edinen, turistler ile turizm sektörü arasında bir köprü görevi gören sektörün gözü ve kulağı olan kişiler; turist rehberliği hizmetini sunma hak ve yetkisine sahip olan kişiler.”

Turist rehberliği mesleğinin ilk kez ne zaman başladığına dair tarihsel süreçte bir kesinlik olmasa da seyahat kavramının gelişmesiyle birlikte seyahat eden kişilere eşlik eden kişilerin varlığından söz etmem mümkün olmaktadır. Bu eşlik eden kişilerin varlığı da turist rehberliği mesleğinin oluşmasındaki ilk gelişmeler olarak adlandırılabilir. Günümüzde de dünyada ve Türkiye’de farklı uygulamalar ile bu meslek hayatını sürdürmektedir.

Türkiye’de turist rehberi olabilmek için turist rehberliği programlarından mezun olmak gerekmektedir. Turist rehberliği programı ilk olarak 1992 yılında ilk mezunlarını Ankara Üniversitesi Başkent Meslek Yüksekokulu ile vermiştir. Turist rehberliği programında ilk lisans eğitimi ise 1997 yılında Erciyes Üniversitesi Nevşehir Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu ile başlamıştır. Turist rehberliği programında okutulan derslerin içeriklerinden bazıları şu şekildedir; Arkeoloji, Sanat Tarihi, Mitoloji, Turist Rehberliğinde Uzmanlaşma, Müzecilik, Dinler Tarihi, Antik Çağda Yaşam vb.

Turist rehberliği programının çıktıları şu şekildedir; hizmet sağlama süreçlerinde ziyaretçi memnuniyeti gözeterek mesleklerini icra edebilen, mesleğinin gerektirdiği bilgi donanımına sahip olan, kendini ve bilgi birikimini sürekli güncelleyebilen, rehberlik hizmetini sunduğu yabancı dili iyi düzeyde kullanabilen, mesleği hakkında hak ve sorumlulukları bilen ve güncel yasal gelişmeleri takip edebilen, mesleğinin gerektirdiği yükümlülükleri yerine getiren rehberlerin yetişebilmesini sağlayabilmek. 

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) 2023 yılı verilerine göre Türkiye’de 23 devlet üniversitesinin yanı sıra vakıf üniversiteleri bünyesinde de 11 program/bölüm eğitim-öğretim vermektedir. Bazı vakıf üniversitelerinde turist rehberliği programları uzaktan öğretim ya da ikinci öğretim olarak alternatifler sunmaktadır.

Yükseköğretim Yürütme Kurulu’nun 25.12.2019 tarihli toplantısında yükseköğretim kurumlarındaki içerikleri aynı ancak isimleri farklı olan önlisans programlarında, isim kargaşası yüzünden mezunların karşılaştırdıkları sorunları ortadan kaldırmak amacıyla üniversitelerde “Turizm Rehberliği” ve “Turizm ve Rehberlik” isimleriyle açılan bölümlerin mevcut isimleri “Turist Rehberliği Programı” olarak değiştirilmesi kararı alınmıştır.

Referanslar

https://sozluk.gov.tr, (Erişim tarihi: 04.02.2024); http://www.wftga.org, (Erişim tarihi: 04.02.2024); ttp://www.feg-touristguides.com, (Erişim tarihi: 04.02.2024); http://www.myk.gov.tr, (Erişim tarihi: 04.02.2024); www.tureb.org.tr, (Erişim tarihi: 04.02.2024).