Turist Memi
Kavram Sosyoloji Psikoloji Şehir ve Bölge Planlama
-
2020
Mem, bir görsel, marka ve diğer tüm gerçek veya kurgusal varlıklarla ilgili algıları temsil eder. Mem ve mem haritası terimleri mevcut çalışmalarda sırasıyla düğüm ve çağrışımlı ağ terimlerini de içerir. Çağrışımlı ağı “Bilgi öğeleri (semantik varlıklar) temsil eden düğümler ve bu düğümler arasındaki ilişkileri ifade eden çağrışımları içeren jenerik ağ” olarak tanımlanmaktadır. Memetik, çağrışımlı ağları Darvin evrimci bakış açısına göre incelemektedir. Mem, genlere benzer şekilde çoğalabilmekte ve evrim geçirebilmektedir. Ancak mem sadece kişinin zihninde yer almakta ve kişilerarası iletişim ve insan yapımı formlarla yayılmaktadır. Belirli bir olguyla ilişkili olan memlerin bütünlüğü, popülasyondaki gen setlerinin gen havuzuna benzer bir analoji ile mem havuzunu oluşturacaktır. Düğüm ve mem terimleri aslında aynı kavramı temsil etmektedir. Aynı çizgi üzerinde çağrışımlı ağ ve mem haritası kavramları yer almaktadır. Böylelikle mem aynı zamanda gerçek veya gerçek olmayan dünya varlıkları açısından bireyin algılarını da temsil etmektedir. Dahası mem görüntüsü ve bu memleri bağlayan çizgiler mem haritası olur. Bu çizgiler mem çiftleri arasındaki ilişkiyi gösterir.
Memetiğin temel teorik modeli olarak yayılma aktivasyonu teorisi, memlerin her kişinin hafızasında memler çiftleri arasında semantik benzerlik çizgileri göstererek birbiriyle bağlandığını öne sürer. Mem haritası, memlerden ve bu memler arasındaki benzerlik çizgilerin oluşan jenerik ağlardır.
Pazarlamada marka çağrışımı mem haritasını ifade eder. Marka çağrışımının dört karakteristiği olduğunu doğrular. İlkine göre çağrışım sayısı mem haritasındaki toplam mem sayısına eşittir. İkinci olarak çağrışımın değeri belirli bir memin değeridir (pozitif, negatif veya nötr). Gezginler bir meme pozitif değer atarken (Örneğin, zengin tarih), diğer meme negatif değer atayabilirler (Örneğin trafik sıkışıklığı). Üçüncü olarak çağrışımları benzersizliği belirli mem veya mem haritalarının benzersiz olması yeteneğidir. Örneğin, Paris imajıyla ilgili mem haritası benzersiz mem olarak Eiffel Kulesi’ni içerebilir. Son olarak çağrışımların kökeni mem kaynağını gösterir. Bu bilgi kaynakları destinasyonla doğrudan deneyim, arkadaşlar ve/veya akrabalar ve reklamları içerir. Sosyal ağı analizini marka çağrışımı ağına uygular. Sosyal ağ analizini uygulayarak daha derin marka çağrışım karakteristiği değerlendirmesi sağlarlar. Dahası popüler markaların, tüketicinin zihnindeki hafıza yapılarını geliştirmek için çok boyutlu mem haritaları oluşturma eğiliminde olduğunu buldu.
Benzer şekilde bir imajı “Tüketicinin zihninde tutulan marka çağrışımıyla yansıtılan marka hakkındaki algılar” olarak tanımlanır. Destinasyon imajı ve markası iki farklı yapı olsa da markanın varlığı destinasyonun imaj oluşumuna bağlıdır. İmaj oluşturma, imaj bilgi ajanları ve kişisel faktörlerle aktarılan bilgi ipuçları tarafından etkilenen destinasyon mental temsillerinin yapısıdır. Temel seyahat kararı verme modelleri açık bir şekilde gezginlerin destinasyon imajı hakkındaki algılarının destinasyona geri dönmek gibi seyahat kararlarında anlamlı bir rol oynadığını ifade etmektedir. Teorik seviyede destinasyon imajı ve memetik konuları üzerindeki paralel literatür, destinasyon imajı ve mem haritalarının oldukça ilgili zihinsel yapılar olduğunu öne sürmektedir. Dahası mem haritaları imajların öncülleriyken imajları da mem haritalarının yan ürünüdür. Böylelikle gezginlerin destinasyon açısından mem haritası üretmeleri, belirli destinasyonlar için destinasyon imajlarını detaylı olarak yansıtabilir.
Aynı zamanda turistik gezilerin fotoğraflarını paylaşmak gibi memetik içerik, bu fotoğraflardan görülmesi gerekenlerin paylaşılmasını yansıtır. Hizmet kalitesinin algısının analizi (sosyal ağ alıcıları tarafında kullanıcının ürettiği içeriğin oluşturması ile ifade edilen) müşteri ihtiyaçlarının tam olarak anlaşılmasına anlamlı düzeyde katkıda bulunabilir, ihtiyaçlarını tamamlayabilir ve sonuç olarak da sadakat tavrını güçlendirebilir. Ortak ilişkiler oluşturmak için müşteri-şirket tespitinin ürün/hizmet kalitesinin algısı, ürün veya hizmet sadakati ve öz iyilik hissi arasındaki aracı değişkenlerden biri olduğunu öne sürmektedir.
Referanslar
Atadil, A. H., Turk-Sirakaya, E., Baloğlu, S. ve Krillova, K. (2017). Destination Neurogenetics: Creation of Destinationmememaps of Tourists, Journal of Business Research, 74(2017): 154–161; Lu, Y., Benlic, U. & Wu, Q. (2018). A memetic Algorithm for the Orienteering Problem with Mandatory Visits and Exclusionary Constraints, European Journal of Operational Research, 268(2018): 54–69; Stepaniuk, K. (2017). 7th International Conference on Engineering, Project, and Production Management. Quality of Accommodation Services – the Memetic Approach, Procedia Engineering, 182 (2017): 673-678.