Tatil Psikolojisi
-
2020
Sanayi Devrimi ve sonrasında çalışma süresinde yapılan düzenlemeler sonucunda tatil kavramı, İşgörenlerin çalışma hayatına katılmadıkları süre tanımının ötesine geçti ve özellikle gelişmiş toplumlar içerisinde seyahat ile ilişkili yeni anlamlar kazandı. Turizmin bir sektör olarak gelişmesiyle de tatil, insanlar için evini bir süreliğine terk ederek yeni yerlerde yeni deneyim ve heyecanlar yaşama güdüsünün bir yolu olarak görülmeye başlandı.
Sosyal ve toplumsal gelişmelerin psikolojik etkileriyle çeşitlenen tatil güdüsü, tatil (seyahat) motivasyonlarını ortaya çıkardı. Söz konusu tatil motivasyonları, tatil psikolojisinin ilk boyutu olarak, tatil öncesi psikolojiyi açıklıyor oluşu açısından önemlidir. Araştırmalardan elde edilen sonuçlar, tatil öncesi potansiyel turistleri etkileyen başlıca psikolojik unsurların, söz konusu turistlerin ihtiyaçları ve arzularından kaynaklı olduğunu göstermektedir.
Bir diğer açıdan değerlendirilecek olursa tatil psikolojisi, tüketicilerin turizm faaliyetleri süresince sahip oldukları davranış ve ilişkilerinin bir özeti olarak da ele alınabilir. Bu sürece dahil olan tüketiciler olarak turistlere yönelik, ait oldukları grup ve/veya diğer çevre tarafından gerçekleştirilen etkiler, turizmde sosyal psikolojinin uğraşıdır. Çevresel psikoloji ise, kişinin turizm faaliyeti sırasında içerisinde bulunduğu fiziksel ortamın etkilerinden bahseder. Turistlere yönelik gerek sosyal gerekse de çevresel psikoloji unsurlarının etkileri, tatil sırasında turistlerin davranışları, tutumları ve tekrar ziyaret motivasyonlarını etkiler ve tatil psikolojisinin bir diğer boyutunu oluşturan tatil esnasındaki psikolojiyi açıklar. Araştırmalar ışığında turistlerin tatil esnasında etkilendiği en önemli psikolojik unsur, memnuniyet algısıdır.
Gerek seyahat öncesinde gerekse de seyahat sonrasında tatil psikolojisini etkileme ve yönlendirme kapasitesine sahip araçlar ve uygulamalar, bölgesel, ulusal ve uluslararası alanda faaliyet gösteren turizm kuruluşları ile destinasyon yöneticileri tarafında da rekabet avantajı sağlamak amacıyla kullanılmaktadır. Bu araç ve yöntemlerden başlıcaları nöropazarlama uygulamaları ile örneklendirilebilir.
Referanslar
Löfgren, O. (2002). On Holiday: A history of Vacationing. Univ of California Press; O’Leary, S. and Deegan, J. (2005). Ireland’s Image as a Tourism Destination in France: Attribute Importance and Performance, Journal of Travel Research, 43(3): 247-256; Šimková, E. (2014). Psychology and its Application in Tourism, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 114(21): 317-321.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Perdue, R. R., Immermans, H. J. P., & Uysal, M. (2004). Consumer Psychology of Tourism, Hospitality and Leisure. CABi.