Londra’da, varlıklı bir İngiliz ailesinin oğlu olarak dünyaya geldi (1879). Yazar, diplomat, asker ve gezgindir. On bir yaşında iken babasıyla birlikte Mısır, Lübnan ve Kudüs’ü kapsayan Doğu seyahatine çıktı. Henüz küçük yaştayken yapmış olduğu bu seyahat, hayatına yön verdi ve seyyahlık O'nda bir tutku haline geldi. Eğitim geçmişi pek parlak değildi. Cambridge Jesus College’de iki yıl okudu, fakat mezun olamadı. Babasının ölümünden sonra kendisine kalan büyük arazi ve haralar, onu doğuya yapacağı uzun süreli seyahatlerden alıkoyamadı. Sempatik tavırları ve profesyonel sayılabilecek derecedeki karikatür ve taklit yeteneklerinden dolayı, hayatı boyunca kolaylıkla dost edinebilen Mark Sykes, fikirlerini inatla savunan, fakat sık sık da değiştiren bir yapıya sahipti.

Mark Sykes, Kasım 1902’de doğu seyahatine başlamış ve bu seyahatte kendisine Mr. John Hugh Smith refakat etti. İlk olarak Beyrut’a ayak basıp, oradan Şam’a yönelerek devam ettiği Doğu seyahati, dokuz ay sürdü. Şam’a ulaşıp, buradaki gezi ve incelemelerini tamamladıktan sonra, Palmira’ya hareket etti, ardından sırasıyla Hums, Hama, Halep, Toroslar, Zeytun, Elbistan, Darende, Hekimhan, Malatya, Diyarbekir, Dara, Hajerlo, Cezire, Doğu Kürdistan, Akre, Musul, Dicle, Kerkük, Süleymaniye, Şırnak, Deh, Van, Iğdır ve Tiflis’i ziyaret ederek Doğu Seyahatini tamamladı. Mark Sykes, seyahati boyunca Osmanlı Devleti yetkililerinden de destek ve ihtimam gördü. Şöyle ki; Kerkük’ten ayrılıp Süleymaniye’ye gitmek üzere yola çıktığında hastalandı, durumdan haberdar olan Osmanlı Dâhiliye Nezareti, Musul Vilayeti yetkililerine yazı yazarak Mark Sykes’ın tedavisi için doktor getirtilmesi talimatını verdi.

Sykes, seyahati süresince düzenli notlar tuttu ve daha sonra bu seyahat notlarını kitap haline getirdi. Kitabına, kitabın ön sözünü de yazan, Profesör Edward G. Brownie’nin ifadesiyle; “Türk İmparatorluğu için münasip bir adlandırma olan Dârü’l-İslâm yani İslam Diyarı başlığını seçmiştir. Kitabın ilk basımı, 1904 yılında Londra’da, Bıckers&Son tarafından, İngilizce olarak yapıldı. Orijinal ismi Dar-ul Islam a Record of A Journey Through Ten of the Asiatic Provinces of Turkey'dir.

Kitapta, Doğu seyahati boyunca gezdiği yerlerin coğrafi yapısını, sosyal ve kültürel durumunu, gelenek ve göreneklerini, yerleşik etnik unsurların birbirleriyle beşerî ilişkilerini güçlü tasvir etti ve öznelliği ağır basan akıcı bir dille anlattı. Kitabının sonunda seyahat güzergâhı hakkında toplu bilgi de veren Mark Sykes, 28 rota çizelgesi paylaştı. Her rota çizelgesinde, gidilen yerlerdeki yöre sakinlerinin etnik kökenlerini, o bölgedeki kamp yerlerini, rotası verilen bölgeye katır kervanıyla ve saat bazında ulaşım süresini, bölge yolunun seyahat için uygunluk durumunu ve yol üstündeki su imkânlarını tespit ederek, tek tek belirtti. Giriş dâhil 22 bölümden oluşan kitapta; gezilen yerlere ve oralarda yaşayan yerel halka ait 71 adet fotoğraf ve resim ile yerleşim yerlerini ve yerleşim yerleri arasındaki güzergâhları gösteren 18 adet harita bulunmaktadır. Kitabın en sonunda yer alan ek bölümde ise, seyahat esnasında Mark Sykes’a refakat eden John Hugh Smith’in, Deyre Zor ile Habur üzerinden Halep’ten Urfa’ya yaptığı yolculuğa dair tuttuğu günlüğüne yer verildi.

Mark Sykes’ın Darül İslam isimli kitabıyla ilgili olarak, önsöz yazarı Profesör Edward G. Brownie; “Komutan Sykes, titiz bir gözlemcidir ve birçok zeki ve dürüst doğu seyyahının bakış açısını belirsiz hâle getiren önyargılardan olağanüstü bir şekilde âzâdedir. Bu kitapta, birçok ağır gözlemi ve değerli öneriyi daha hafif yüklerle karıştırmış, harmanlamış olması, Türk İmparatorluğu’nun durumuyla ilgilenen kişilerce ihmal edilmemeli veya yarım yamalak okunmamalıdır.” diyerek, kitabı benzerlerinden ayırıp, özgünlüğüne ve önemine vurgu yapmıştır ki; bu karakteristik yapı, kitabın bütününde rahatça görülmektedir.

Mark Sykes’a, babasından parlamentoda vekillik koltuğu miras olarak kaldı. 1911’de muhafazakâr bir vekil olarak Avam Kamarası’na girdi. 1913’te 6. Baronet (babadan oğula geçen onur unvanı) olarak babasının yerine geçti. Temmuz 1912’de Osmanlı topraklarına bir kez daha gelen Mark Sykes’ın seyahat programı, Osmanlı merkezî idaresi tarafından da yakinen takip edildi, hatta seyahat süresince yanında av tüfeğini bulundurmasına, Dâhiliye Nezareti tarafından özel izin verildi. Dâhiliye Nezareti, daha sonra da Adana ve Osmaniye valiliklerine birer yazı göndererek; Mark Sykes’ın bölgeye geçişinde gerekli kolaylığın gösterilmesini istedi. Nihayetinde Mark Sykes, Osmanlı toprakları üzerinde gerçekleştirdiği tüm seyahatleri boyunca edindiği bilgi, belge ve deneyimleri, daha sonra Osmanlı Devleti aleyhine ve İngiltere millî siyaseti lehine kullandı.

Mark Sykes’ın, Darül İslam isimli eserinin yanı sıra, Asya Türkiyesini birkaç yıl gezdikten sonra seyahatlerini kaleme aldığı, Beş Türk Bölgesine Doğru (Through Five Turkish Provinces, 1902) ve Halife’nin Son Mirası (The Caliph’s Last Heritage, 1915) isimli eserleri de mevcuttur. 1908’de Miss Edith Gorst ile evlenen Mark Sykes, 16. 02. 1919 akşamı, “İspanyol Gribi” diye bilinen salgın hastalıktan dolayı, Paris’te yaşamını yitirdi.

Darü’l-İslam isimli kitabını da 1900 – 1902 yıllarında Güney Afrika’da hizmet veren “F” topluluğunda resmi görevli olmayıp, Galler Prensesi’ne ait Yorkshire İdaresi Altındaki 3. Tabur subay ve mensuplarına… ithaf etti. Bu eser, Türkiye’de, Hikmet İlhan tarafından Türkçe'ye çevirisi yapılarak yayımlandı.