Strickland, Hugh Edwin

Kişi Seyyah

(1811-1853)

Toprak sahibi olan Henry Eustatius Strickland ve Mary Cartwright çiftinin üçüncü çocuğu olarak İngiltere’nin Brighton şehrinde dünyaya geldi (1811). Babası Henry Eustatius, Boynton Hall baroneti olan Sör George Strickland’ın oğluyken, annesi Mary Cartwright ise mekanik yün dokuma tezgahının mucidi olarak bilinen Edmund Cartwright’ın kızıdır. Strickland çocukluğunda hep özel eğitmenler tarafından eğitildi. Ailesiyle birlikte şehir değiştirmesi nedeniyle sürekli eğitmen değiştirmek zorunda kaldı, nihayetinde doğa aşığı bir öğrenci olarak Jeoloji ve Zooloji eğitimi almak üzere Şubat 1829 yılında Oxford Üniversitesinin bünyesindeki Oriel Koleji’ne başladı. 1832 yılında yüksek lisans derecesi ile mezun oldu. Oxford’daki öğrencilik yıllarında Londra Jeoloji Topluluğu başkanı Roderick Murchison ile ilişkisini ilerleten Strickland, başkanın Nisan 1835 tarihli tavsiyesiyle derneğin bir diğer üyesi William John Hamilton (1805-1867) ile Temmuz 1835 yılında Güneydoğu Avrupa’nın jeolojisi ve kuşbilimini incelemek üzere bir seyahate çıktı. Bu seyahatin en uzak ayağını Batı Anadolu kıyıları oluşturmaktaydı. Jeoloji ve ornitolojideki bilgileriyle yola çıkan Strickland, Batı Anadolu kıyılarının ornitolojik yönden çok bakir ve zengin olduğunu keşfetti, bu bölgede yaptığı adlandırma ve sınıflandırmalar sayesinde, günümüzde de kullanılan Uluslararası Zoolojik Adlandırma Kodu adlı sisteme pek çok katkı sağladı. Ağustos 1836’da İngiltere’ye dönünce Jeoloji Topluluğu’nda birçok makale kaleme alan Strickland, Ray Society gibi çeşitli zoolojik çalışmalarda da bulundu. 1846’da Oxford’a yerleşti ve 1848 yılında Alexander Gordon Melville ile “Dodo Kuşu ve Akrabası” adlı çalışmayı yayınladı. 1853 yılında demiryolu kenarında jeolojik araştırma yaparken bir trenin altında kalarak hayatını kaybeden Strickland’ın, üç bine yakın belge ve yazışmaları, altı bine yakın kuştan oluşan koleksiyonu 1867 yılında Cambridge Üniversitesi’ne bağışlandı.

Kayınpederi İskoç doğa bilimcisi Sir William Jardine (1800-1874) tarafından yazılan kitap, anı kitabı biçiminde, doğa tarihçisi ve jeolog Hugh Edwin Strickland’ın yaşamını ve çalışmalarını konu almaktadır. İlk olarak 1858 yılında yayınlanan kitap, 2011 yılına kadar dört farklı baskıyla okuyucularının karşısına çıktı. Strickland’ın günlüklerindeki açıklayıcı ve bilgilendirici alıntılardan yararlanan kitap, Strickland’ın daha kısa bilimsel yazılarını da içermektedir. 1835-1836 yılları arasında Samos Adası’ndan İzmir’e geçerek başladığı Batı Anadolu’da yaptığı turu günlüğüne kaydeden Strickland; Efes, Magnesia, Aydın, Küçük Menderes Vadisi, İstanbul, Üsküdar, Bursa, Mustafakemalpaşa, Susurluk, Sardes, Turgutlu, Manisa gibi Batı Anadolu’nun pek çok şehrini gezdi. Bu gezileri esnasında şehirlerin fiziksel özellikleri, sosyokültürel unsurları hakkında bilgiler veren yazar, mesleğinden kaynaklı gezdiği yerlerin jeolojik ve ornitolojik incelemelerini de kayıt altına aldı.

Yararlanılan Kaynaklar

Jardine, W. (1858). Memoirs of Hugh Edwin Strickland. Londra: John Van Voorst, Paternoster Row; Rookmaaker, L.C. (2010). Calendar of the Scientific Correspondence of Hugh Edwin Strickland in the University Museum of Zoology Cambridge. Cambridge: University Museum of Zoology; Rookmaaker, L.C. (2010). The Early Endeavours by Hugh Edwin Strickland to Establish a Code for Zoological Nomenclature in 1842–1843, Bulletin of Zoological Nomenclature, 68(1).